Người bình thường chỉ biết đổ lỗi cho hoàn cảnh, người giỏi biết dùng nguyên tắc ERO sau để tìm ra thành công

Bạn phải từ bỏ thói quen bao biện

"99% thất bại đến từ những người có thói quen bao biện", George Washington Carver từng khẳng định như vậy. Ông là nhà hóa học đã khám phá ra 325 công dụng từ hạt lạc.

Nếu bạn muốn tạo dựng cuộc sống mơ ước, bạn phải biết chịu trách nhiệm 100% cuộc sống của bản thân. Điều này đồng nghĩa với việc bạn phải từ bỏ tất cả những lời nói biện minh, những câu bào chữa, những nguyên cớ tại sao bạn không thể hay chưa làm được việc gì và cả thói quen đổ lỗi cho ngoại cảnh. Bạn cần từ bỏ vĩnh viễn tất cả những hành vi trên.

Bạn phải tự đặt mình vào thế luôn luôn có khả năng làm đúng, làm khác và đạt được kết quả mong muốn. Vì lý do nào đó - do không hiểu, do bỏ quên, do lo sợ, do cầu toàn hay cầu an - bạn đã lựa chọn con đường không sử dụng đến quyền năng đó. Ai có thể trả lời câu hỏi tại sao? Điều đó không phải là vấn đề. Quá khứ mãi là quá khứ. Điều quan trọng là tính từ giờ phút này trở đi, bạn lựa chọn - phải, đó chính là một sự lựa chọn - hành động như thể (đó là tất cả những việc bạn cần làm) bạn chịu trách nhiệm 100% đối với những việc xảy đến hay không xảy đến với mình.

Nếu một việc không xảy ra như dự tính, bạn sẽ tự hỏi mình: "Tôi đã làm việc đó như thế nào? Tôi đã nghĩ gì? Niềm tin của tôi ở đâu? Tôi đã nói hay không nói điều gì? Tôi đã làm hay không làm việc gì để dẫn đến kết quả như vậy? Tôi đã làm gì khiến người ta hành động như vậy? Tiếp theo, tôi cần phải làm gì nữa để có được kết quả mong muốn?".

Công thức E + R = O

Giáo sư Robert Resnick, một nhà vật lý trị liệu sống tại Los Angeles, đưa ra một công thức đơn giản song lại vô cùng quan trọng. Công thức đó khiến ý tưởng về việc chịu trách nhiệm 100% đối với cuộc sống của chính mình trở nên rõ ràng hơn. Công thức đó là:

E + R = O

(Event + Response = Outcome) (Ngoại cảnh + Phản ứng = Kết quả)

Về cơ bản, ý tưởng này có nghĩa mọi kết quả bạn đạt được (dù đó có là thành công hay thất bại, giàu sang hay nghèo đói, mạnh khỏe hay ốm đau, vui vẻ hay giận dữ) đều bắt nguồn từ cách thức bạn phản ứng với ngoại cảnh.

Nếu bạn không vừa ý với những kết quả đang đạt được, thì bạn có thể lựa chọn một trong hai cách làm sau:

1. Bạn có thể đổ lỗi cho ngoại cảnh (E - Event) đối với những kết quả không toại nguyện (O - Outcome). Nói cách khác, bạn có thể đổ lỗi cho nền kinh tế, cho thời tiết, đổ lỗi do thiếu tiền, do không được giáo dục đầy đủ, do chủng tộc, do phân biệt giới tính, do chính quyền hiện tại, do vợ hoặc chồng, do thái độ của sếp, do thiếu hỗ trợ, do môi trường chính trị, vân vân và vân vân. Nếu bạn là một vận động viên đánh golf, thậm chí bạn còn có thể đổ lỗi cho câu lạc bộ và cho giải đấu. Rõ ràng, tất cả những nhân tố này đều tồn tại, song nếu chúng là nhân tố quyết định thì hẳn chưa ai từng đạt tới thành công.

Jackie Robinson hẳn đã không bao giờ được chơi cho giải bóng chày chuyên nghiệp; Sidney Poitier và Denzel Washington hẳn đã không bao giờ trở thành minh tinh màn bạc; Dianne Feinstein và Barbara Boxer hẳn đã không bao giờ trở thành thượng nghị sĩ Hoa Kỳ; Erin Brockovich hẳn đã không bao giờ lật tẩy được vụ ô nhiễm nước của công ty PG&E tại Hinkley, California; Bill Gates hẳn đã không bao giờ sáng lập ra Microsoft và Steve Jobs hẳn đã không bao giờ khởi nghiệp tập đoàn máy tính Apple. Đối với từng lý do "bất khả thi" được đưa ra, đều có hàng trăm người cũng từng đối mặt với hoàn cảnh tương tự mà vẫn thành công.

Vô số người đã vượt qua những nhân tố được coi là trở ngại đó, do vậy, những nhân tố đó không thể gây trở ngại với bạn. Không phải ngoại cảnh đang ngăn bước bạn mà chính là bạn đang ngăn bước bản thân! Chúng ta tự dừng lại! Chúng ta suy nghĩ hạn hẹp và đắm mình trong những hành vi tự chuốc lấy thất bại. Chúng ta bao biện cho những thói quen tự hủy hoại bản thân (như uống rượu hay hút thuốc) bằng những lập luận vững chắc.

Chúng ta bỏ ngoài tai những góp ý hữu ích, không tự học hỏi và nâng cao kỹ năng, tiêu tốn thời gian vào những việc lặt vặt, bị cuốn vào những cuộc trò chuyện vô bổ, ăn những món có hại cho sức khỏe, không chịu tập thể dục, tiêu xài vượt quá thu nhập, không chịu đầu tư cho tương lai, lảng tránh những cuộc tranh luận cần thiết, không nói sự thật, không đòi hỏi những thứ mình mong muốn và rồi sau đó lại băn khoăn: Tại sao cuộc sống của ta lại như vậy? Song đây lại là lối sống của hầu hết mọi người. Họ đổ lỗi cho ngoại cảnh về tất cả mọi việc không như họ mong muốn. Họ luôn bao biện cho mọi thứ.

2. Đơn giản bạn có thể thay đổi phản ứng (R - Response) của mình với ngoại cảnh (E - Event) cho tới khi đạt được kết quả (O - Outcome) mà bạn mong muốn. Bạn có thể thay đổi cách tư duy, cách giao tiếp, thay đổi những hình ảnh trong đầu bạn (hình ảnh về bạn và thế giới) và bạn còn có thể thay đổi cách ứng xử. Đó là tất cả những thứ bạn cần phải kiểm soát. Thật chẳng may, hầu hết chúng ta lại bị thói quen chi phối mạnh tới mức chẳng bao giờ có thể thay đổi được hành vi của mình.

Chúng ta bị mắc kẹt trong những phản ứng có điều kiện - đối với bạn đời và con cái, đối với đồng nghiệp tại công sở, đối với khách hàng, với sinh viên và cả thế giới rộng lớn. Chúng ta bị chi phối bởi những việc nằm ngoài tầm kiểm soát. Bạn cần lấy lại quyền kiểm soát đối với suy nghĩ, hình ảnh, ước mơ và hành vi của mình. Ví như, tất cả những suy nghĩ, lời nói và hành động của bạn cần phải có định hướng và phù hợp với mục đích, giá trị và mục tiêu của bạn.