Ngọc Sơn sinh năm 1968 tại Hải Phòng, trong một gia đình không có truyền thống nghệ thuật. Năm 7 tuổi, Ngọc Sơn theo cha vào Đà Nẵng và 9 tuổi thì chuyển về Bạc Liêu sinh sống trong hoàn cảnh khó khăn.
Tuy vậy, Ngọc Sơn từ bé đã bộc lộ năng khiếu và đam mê ca hát. Anh thường tự ngồi đàn ghi ta và hát nghêu ngao ở nhà.
Năm 1987, Ngọc Sơn quyết tâm lên Sài Gòn theo đuổi nghệ thuật. Anh thi đỗ vào trường Nghệ thuật Sân khấu 2. Học khoa diễn viên kịch được 3 tháng, Ngọc Sơn đi thi thử nhưng lại thi đậu và chuyển sang học lớp Đại học thanh nhạc, do Viện nghiên cứu âm nhạc tổ chức.
Ngọc Sơn từng tâm sự, trong thời gian đầu chưa có tên tuổi, anh phải đi hát lót cho các ca sĩ nổi tiếng. Một lần nọ, Ngọc Sơn lên hát lót nhưng khán giả lại yêu thích, bùng nổ tới mức yêu cầu anh phải hát tiếp, lấn sang cả giờ của ca sĩ chính. Bầu show thấy thế mới chú ý tới anh và mời đi show. Có một đêm, sau nhiều lần yêu cầu Ngọc Sơn hát thêm không được, khán giả đã "nổi loạn" lấy đá chọi lên sân khấu và ban nhạc. Ngọc Sơn phải tạm ngừng hát 10 ngày để tình hình lắng dịu.
Ngọc Sơn trở thành cơn sốt, hiện tượng lan tỏa khắp các sân khấu trong và ngoài thành phố. Chỉ sau một thời gian rất ngắn, từ một ca sĩ hát lót, anh đã là ca sĩ đắt show, ăn khách nhất tại các sân khấu tụ điểm và tại thị trường băng nhạc. Báo chí gọi Ngọc Sơn là hiện tượng về sự nổi tiếng quá nhanh. Năm 1990, sau gần 2 năm đi hát, anh đoạt 2 giải: Ca sỹ trẻ xuất sắc và ca sỹ trẻ được khán giả hâm mộ.
Năm 1990, Ngọc Sơn được mời ra Hà Nội hát ở Gala mùa thu 90. Đây là lần đầu tiên nam ca sĩ ra Hà Nội biểu diễn, nhưng lập tức được khán giả nồng nhiệt ủng hộ. Một số báo gọi Ngọc Sơn là "ca sĩ miền Nam được yêu thích nhất tại Hà Nội", "Ngôi sao rực rỡ nhất của Gala 90". Anh đã chiếm được cảm tình của khán giả yêu ca nhạc trong cả nước.
Với sức nổi tiếng mạnh mẽ, Ngọc Sơn đi show khắp từ trong ra ngoài nước, sở hữu mức cát xê cao ngất ngưởng, tính theo từng cây vàng. Năm 1995, anh mua dòng xe Cadillac, trở thành ngôi sao đầu tiên của Việt Nam sở hữu chiếc xe dành cho những vương giả phương Tây. Sau đó, anh duy trì thói quen sưu tập xế hộp.
Năm 2000, Ngọc Sơn gây sốc khi đầu tư 1000 cây vàng để tự đúc tượng mình rồi cho đặt trước cửa căn biệt thự ba mặt tiền trị giá hàng trăm tỷ tại Sài Gòn. Nam ca sĩ tự hào cho rằng đây là công trình chưa từng có trên thế giới.
Ngoài biệt thự ở Sài Gòn, Ngọc Sơn còn mua thêm một căn nhà 100m2 vào năm 2017 tại khu đô thị xa hoa, giàu có bậc nhất Hà Nội để tiện ăn ở, sinh hoạt mỗi khi anh đi diễn. Được biết, ngôi nhà mới của nam ca sĩ cũng có giá hàng chục tỉ đồng.
Thành công trên sân khấu, Ngọc Sơn còn là người con vô cùng hiếu thảo. Anh từng chia sẻ đi hát kiếm được bao tiền đều đưa hết cho mẹ giữ, lập nhiều sổ tiết kiệm đứng tên mẹ. Thậm chí, căn biệt thự 1000 tỷ ở Sài Gòn của mình, Ngọc Sơn cũng để mẹ đứng tên.
Ngọc Sơn còn tiết lộ, vì đi hát về có bao tiền đều đưa hết cho mẹ giữ nên có những hôm không đủ tiền đóng tiền điện.
Thời gian mẹ Ngọc Sơn bị bệnh nặng phải điều trị tại Mỹ, anh đã dành gần hết tài sản để chạy chữa cho mẹ, với hóa đơn viện phí mỗi ngày lên tới cả chục ngàn đô.
Cách đây hai năm, mẹ danh ca Ngọc Sơn đã qua đời sau nhiều ngày tháng chống chọi với căn bệnh hiểm nghèo. Với anh, đây là một nỗi đau, mất mát lớn.
Anh chia sẻ: "Năm 2021 là một năm nhiều khó khăn và biến động với không ít người, trong đó có tôi.
Tôi đã phải nói lời vĩnh biệt mẹ sau khi bà qua đời trong thời gian giãn cách xã hội. Khi ấy, tôi đang ở trong khu cách ly nên phải tiễn biệt đấng sinh thành từ xa, còn em trai Ngọc Hải thay mặt gia đình đứng ra lo liệu tang sự.
Mẹ là người tôi một lòng tôn kính, yêu thương. Tôi xem mẹ như một thần tượng, một tượng đài trong lòng. Vì vậy, sự ra đi của mẹ là nỗi mất mát vô cùng to lớn với tôi".
Vì Ngọc Sơn là người con hiếu thảo, yêu thương mẹ hết lòng và sống cuộc sống gắn liền với mẹ nên khán giả khá tò mò về khoảng thời gian hiện tại của anh sau khi mẹ mất.
Ngọc Sơn tâm sự, sau khi mẹ mất, anh trở nên suy sụp và đau đáu trong lòng nhiều hơn. Anh cho biết, đến thời điểm hiện tại, bản thân anh vẫn thường xuyên bật khóc mỗi khi nghĩ đến cha mẹ.