Kinh nghiệm của Israel trong phòng chống đại dịch Covid-19 thành công

Kể từ khi đại dịch Covid-19 bùng phát vào đầu năm 2020 ở Israel, tổng số bệnh nhân được chẩn đoán mắc bệnh này ở Israel đã lên tới 839.829 ca, trong đó 6.427 người đã tử vong. Tuy nhiên, hiện nay Israel gần như thoát khỏi Covid-19 nhờ vào việc áp dụng nghiêm ngặt giãn cách xã hội, xét nghiệm nhanh, và việc tiêm chủng diện rộng.

Nhân viên y tế Israel xét nghiệm Covid-19 cho người dân dưới hình thức đi ô tô qua điểm xét nghiệm (Ảnh: Stock)

Tiêm chủng thành công trên diện rộng, cuộc sống dần bình thường trở lại

Israel đang đi tiên phong trong việc tiêm chủng vaccine Covid-19 cho toàn dân.

Đa số dân số Israel hiện đã được tiêm vaccine Pfizer-BioNTech ngừa Covid-19, và khoảng 92% trong số những công dân từ 50 tuổi trở lên đã được tiêm chủng hoặc khỏi bệnh. Với chiến dịch tiêm chủng toàn quốc, Israel đã có 84,3% dân số trên 20 tuổi được tiêm đầy đủ 2 mũi, hơn 90% dân số trên 60 tuổi tiêm mũi thứ nhất, trên 87% dân số trên 60 tuổi được tiêm mũi thứ hai. Israel cũng đã tiêm chủng cho 100.000 trẻ em độ tuổi từ 12-16.

Nhờ có những nỗ lực tiêm chủng này, Israel đã làm giảm tỷ lệ mắc Covid-19 hàng ngày từ mức 10.000 ca vào tháng 1 xuống mức 2 con số. Israel đang trở lại nhịp sống bình thường, dần mở cửa lại nền kinh tế sau 3 đợt phong tỏa.

Israel đạt được những thành công này nhờ vào đâu?

Israel là một nước nhỏ nhưng lại có tất cả các điều kiện cần thiết cho cuộc chiến chống Covid-19. Các điều kiện đó gồm một cơ sở dữ liệu y tế số hóa quy mô lớn và một hệ thống vận chuyển thông minh đóng vai trò quan trọng tạo nên thành công của chiến lược tiêm chủng. Bên cạnh đó, đội ngũ y tế của Israel cũng xuất sắc trong việc áp dụng công nghệ để tìm kiếm, xét nghiệm, truy vết, và theo dõi, v.v. nhằm ứng phó với cuộc khủng hoảng y tế này.

Israel có một lợi thế về công nghệ nhờ sở hữu một lực lượng hùng hậu gồm hơn 1.500 công ty hoạt động trong lĩnh vực khoa học sức khỏe...

Xét nghiệm cực nhanh với chi phí thấp

Ở Israel, các xét nghiệm thông thường để phát hiện dấu vết virus SARS-CoV-2 trong hệ hô hấp được thực hiện nhằm phát hiện các bệnh nhân dương tính với Covid-19. Các xét nghiệm PCR (dùng que lấy mẫu) do các tổ chức bảo hiểm y tế “HMO” và Bộ chỉ huy Mặt trận tại nhà (cơ quan chịu trách nhiệm về phòng thủ dân sự tại Israel) tiến hành.

Kết quả xét nghiệm thông thường sẽ được thông báo trong vòng 48 tiếng đồng hồ kể từ thời điểm xét nghiệm. Kết quả xét nghiệm nhanh sẽ có ngay tại nơi lấy mẫu trong vòng 15-30 phút từ khi bắt đầu lấy mẫu.

Một vài phương pháp xét nghiệm mới giảm thời gian xét nghiệm từ vài ngày xuống còn vài giờ. Thậm chí với giải pháp SpectraLIT, người ta có thể phát hiện virus SARS-CoV-2 trong vài giây nhờ có ứng dụng máy học và trí tuệ nhân tạo.

Các nhà khoa học Israel vẫn đang tiếp tục nghiên cứu các phương pháp xét nghiệm nhanh mới như thổi hơi vào ống (và cho ra kết quả trong một phút) hay xét nghiệm Covid-19 thông qua nước bọt trong chưa đầy một giây.

Theo dõi, truy vết, và báo cáo

Hãng Neura cung cấp giải pháp truy vết dựa trên AI (trí tuệ nhân tạo) phân tích các dữ liệu di động phức tạp mà không làm tổn hại mức độ riêng tư của người dùng. Giải pháp này giúp điều tra dịch tễ học theo phương pháp số, cung cấp cảnh báo truy vết, và dò tìm hoạt động tụ tập đông người trong giờ thực ở những khu vực nguy cơ cao.

Tiêm chủng thành công nhờ vào cơ sở dữ liệu số hóa quy mô lớn

Israel hiện đang đi đầu thế giới về tiêm chủng vaccine ngừa Covid-19. Đến ngày 11/7/2021, Israel có tỷ lệ liều tiêm vaccine Covid-19 ở mức độ rất cao trên 100 dân (cụ thể là 126,15 liều trên 100 dân).

Bí quyết để chiến dịch tiêm chủng của Israel thành công là quốc gia này đã xây dựng được một cơ sở dữ liệu y tế số hóa quy mô lớn trong 30 năm qua - đây là nền tảng cho toàn bộ hệ thống chăm sóc sức khỏe.

Israel có một hệ thống y tế tập trung dưới sự quản lý của 4 tổ chức bảo hiểm y tế chính (các HMO) - đây là các tổ chức phi lợi nhuận cạnh tranh với nhau để cung cấp các dịch vụ y tế. Mỗi công dân Israel đều thuộc về một trong 4 HMO nói trên. Mỗi nhà cung cấp y tế đều có thể dễ dàng truy cập “y bạ” đầy đủ của mỗi công dân Israel, từ các lần đi gặp bác sĩ đến các lần nhập viện.

Israel sở hữu một trong các hệ thống lưu trữ y tế điện tử tiên tiến nhất thế giới - rất lý tưởng cho khai thác dữ liệu tiêm chủng. Hệ thống thông tin số cho phép chương trình tiêm chủng theo dõi những người đi tiêm và thực hiện biện pháp thích hợp. Điều này giúp Israel sớm tiếp cận vaccine từ các nhà sản xuất.

Kỹ thuật lưu trữ và phân phối vaccine tập trung

Để tới được các vùng sâu vùng xa và tiến hành các chiến dịch tiêm chủng song song, Israel đã giao cho một trong các hãng dược hàng đầu của nước này (TEVA) được độc quyền thực hiện việc vận chuyển, bảo quản, và phân phối vaccine. TEVA chịu trách nhiệm bảo đảm chất lượng cho vaccine từ khi vaccine rời nhà máy, lên máy bay, cho tới khi được đưa vào các thiết bị đông lạnh, nằm trong nhà kho dưới lòng đất ở các vị trí trung tâm, gần sân bay chính... - các cơ sở hậu cần này có năng lực lưu trữ hàng triệu liều vaccine ở nhiệt độ âm 70 độ C.

Toàn bộ quá trình vận chuyển này rất phức tạp, đòi hỏi một kế hoạch hoàn hảo với tỷ lệ thành công tuyệt đối 100% và sự hiểu biết sâu sắc về công nghệ số, đặc biệt là các giải pháp theo dõi nhiệt độ trong chuỗi cung ứng lạnh để đo chính xác nhiệt độ, độ ẩm, v.v, được lựa chọn cho việc cung cấp vaccine Covid-19.

Vaccine sẽ được đóng gói đặc biệt chứa nước đá khô và đưa tới trung tâm hậu cần. Khi máy bay hạ cánh, sẽ có cán bộ kiểm tra nhiệt kế để bảo đảm vaccine được giữ ở nhiệt độ theo yêu cầu trong suốt chuyến đi và rồi sau đó người này sẽ đóng gói vaccine lại thành các túi nhỏ gồm 100 liều để phân phối cho khoảng 400 trung tâm vaccine. Trong quá trình này, điều kiện bảo quản đông lạnh vẫn được duy trì.