Elon Musk góp phần khiến lương CEO cao ngất ngưởng?

Elon Musk nhận lương 0 đồng nhưng bù lại sở hữu gói thưởng quyền chọn cổ phiếu hấp dẫn. Khi Tesla trở thành nhà sản xuất xe hơi lớn nhất thế giới theo giá trị vốn hóa, Musk cũng nhận được số cổ phiếu trị giá gần 60 tỷ USD, giúp ông thành người giàu nhất hành tinh.

(Ảnh: Reuters)

Các chuyên gia về tiền lương nhận thấy sức ảnh hưởng từ thỏa thuận của Musk ở khắp mọi nơi. Theo Brian Johnson, CEO công ty ISS Corporate Solutions, nhiều công ty tin rằng đây là một cách khuyến khích hiệu suất hiệu quả.

Khảo sát mới của Thời báo New York chỉ ra những CEO thu nhập cao nhất năm 2021 đều nhận gói thưởng tương tự của Musk. Chỉ vài năm trước, đây là số tiền mà họ có nằm mơ cũng không thấy. Ngay cả khi khoảng cách thu nhập giữa lãnh đạo và nhân viên ngày một nới rộng, doanh nghiệp vẫn sẵn lòng chi tiền tỷ cho người đứng đầu trong năm 2021. Chẳng hạn, tất cả 10 lãnh đạo được trả lương cao nhất đều có thu nhập trên 100 triệu USD. Thu nhập trung bình của họ là 330 triệu USD, cao nhất từ trước tới nay.

Không chỉ các CEO hàng “top” mới được hưởng lợi. Thu nhập trung bình của CEO tại Mỹ là 32,1 triệu USD năm ngoái, tăng 27% so với mức 25,3 triệu USD năm 2020 và cao hơn nhiều so với mức trước dịch. Thời báo New York thực hiện khảo sát 200 công ty có doanh thu hơn 1 tỷ USD.

Dù vậy, do gắn với hiệu suất cổ phiếu, mức thu nhập thực tế mà các CEO nhận được có thể thấp hơn, đặc biệt nếu thị trường giá xuống vẫn tiếp diễn và cổ phiếu tiếp tục giảm và ngược lại.

Trong báo cáo của Thời báo New York, nhiều CEO các công ty lớn lại có gói thu nhập thấp hơn đồng nghiệp ở những công ty nhỏ hơn. Chẳng hạn, CEO Apple Tim Cook mới nhận được gói thưởng đầu tiên vào năm ngoái dù ông điều hành từ năm 2011 và tổng giá trị là 99 triệu USD, chỉ đứng thứ 13.

Năm 2021, tính trung bình, CEO kiếm được gấp 339 lần so với nhân viên, tăng từ 311 lần năm 2020, theo hãng tư vấn Equilar, đơn vị thực hiện khảo sát cho Thời báo New York. Trung bình lương nhân viên tăng 10% trong cùng kỳ, từ 83.808 USD/năm lên 92.349 USD/năm. Thu nhập CEO tăng mạnh một phần vì ban quản trị muốn thưởng cho những người đứng đầu đã lèo lái công ty vượt qua dịch bệnh.

Ngoài ra, do thị trường chứng khoán tăng mạnh trong năm 2021, giá trị cổ phiếu thưởng cũng tăng theo. Khi giá cổ phiếu tăng, ban quản trị cho rằng các lãnh đạo đang làm tốt việc của mình và muốn trả lương cao hơn.

Trong thế giới của Musk và những thành tích tại Tesla, ban quản trị càng tin rằng CEO là người không thể thay thế, trao cho họ các gói thu nhập khổng lồ.

Khoảng cách giữa thu nhập CEO và nhân viên lớn nhất trong khảo sát là tại Amazon. Andrew Jassy, người kế nhiệm Jeff Bezos làm CEO Amazon năm ngoái, có thu nhập cao gấp 6.474 lần nhân viên. Thu nhập năm 2021 của ông là 213 triệu USD, gần như đến từ thưởng cổ phiếu.

Gói thưởng của Musk bị chỉ trích mạnh mẽ khi được công bố vào năm 2018. Tuy nhiên, nó cũng đi đôi với trách nhiệm nặng nề. Để có thể nhận được cổ phiếu thưởng, giá trị của Tesla trên sàn chứng khoán phải không ngừng tăng và công ty phải đạt được các mục tiêu tham vọng về doanh thu, lợi nhuận. Nói cách khác, ông chủ hãng xe điện Tesla không thể “ngồi mát ăn bát vàng” mà phải “đổ mồ hôi, sôi nước mắt” mới có thể trở thành người giàu nhất thế giới như ngày nay.