Chuyện bơi ngược dòng của người trẻ - Chủ quán đầu tư tiền tỉ mở rộng chuỗi cafe giữa mùa dịch

Nhân chủ đề “đầu lạnh tim nóng” đang khá hot trong thời gian gần đây, chúng tôi có cuộc trò chuyện ngắn với anh Phí Lân Khoa - chủ chuỗi cafe Tiny tại Hà Nội. Thuộc thế hệ millennials, anh Khoa đang cùng rất nhiều người trẻ thế hệ mình chứng minh quan điểm: Người trẻ bây giờ tỉnh táo lắm, họ không mù quáng theo đuổi những giấc mơ mơ hồ, nhưng một khi đã sống với đam mê, họ có thừa nhiệt huyết và sẵn sàng theo đuổi đến cùng.

Chào anh, cơ duyên nào khiến anh đến với quyết định mở quán cafe?

6 năm trước, công việc văn phòng bắt đầu khiến tôi nhàm chán, ngày nào cũng trôi qua đều đều khiến tôi tự hỏi “chẳng lẽ 20 năm tới vẫn sẽ diễn ra như vậy?”. Từ đó tôi có ý tưởng làm thêm một cái gì đó khiến cuộc sống ý nghĩa hơn. Và như rất nhiều người, mở một quán cafe là sự lựa chọn của tôi lúc đó, vì tôi nghĩ nó dễ thực hiện nhưng sau này tôi mới thấm thía: dễ thực hiện nhưng lại khó theo đuổi.

Đang có công việc và cuộc sống ổn định, việc bất ngờ rẽ hướng sang kinh doanh, mở quán cafe của anh có vấp phải sự phản đối của mọi người? Anh có nhận được sự ủng hộ, giúp đỡ về mặt kinh tế từ gia đình khi mở quán?

Lúc đó tôi chưa có gia đình riêng, bố mẹ tôi bao giờ cũng vậy, chỉ phân tích thiệt hơn chứ không áp đặt, lựa chọn cuối cùng vẫn là từ chính tôi. Thực ra, vào thời điểm đó tôi thấy mình có đủ kinh nghiệm, tích lũy kinh tế để tự tin vào con đường mình chọn chứ không phải là một quyết định bồng bột, thiếu cơ sở. Rất may mắn ngay từ ban đầu, không chỉ gia đình mà bạn bè, đồng nghiệp luôn nhiệt tình giúp đỡ tôi, cả về kinh tế; chuyên môn lẫn tinh thần.

Thời gian đầu khi kinh doanh anh có gặp nhiều khó khăn, áp lực không? Đã bao giờ anh suy nghĩ tới việc từ bỏ?

Khó khăn thì rất nhiều; vất vả, đau khổ cũng lắm. Đối với một người chỉ quen uống trà đá, nước chanh thì vận hành một quán cafe khỏi phải nói cũng biết là rất khó khăn: pha chế, bưng bê, phục vụ, dắt xe, vệ sinh… mọi thứ tôi đều phải học từ đầu: học từ nhân viên hiện có, đến tự tìm tòi học hỏi từ nhiều nguồn. 

Thời gian đầu mở quán, có những ngày không có một người khách nào, tôi với bạn nhân viên chỉ biết cười trừ. Cuối tháng thì tiền thuê nhà, tiền điện, tiền nước, tiền thuê nhân viên đổ lên đầu, khoản tiền tiết kiệm trước đó của tôi cũng vơi dần. Có thời điểm tôi phải vay tiền bạn bè để duy trì trước nguy cơ bị thu lại mặt bằng. Áp lực thời gian đầu là rất lớn, cảm tưởng mình chỉ thiếu ý chí một chút thôi là sẵn sàng buông bỏ tất cả.

Nhưng “từ bỏ” thì tôi chưa bao giờ nghĩ đến, tôi theo đuổi công việc hiện tại không chỉ bằng đam mê đơn thuần hay coi đó là một cuộc dạo chơi, tôi thực sự nghiêm túc và có thừa quyết tâm để vượt qua những khó khăn. May mắn của tôi là tìm được một bạn nhân viên đồng hành với tôi trong suốt hơn 2 năm đầu khởi nghiệp. Một phần nhờ sự nhiệt tình, trung thực của bạn ấy tôi đã vượt qua những khó khăn trong 2 năm đầu làm cafe - giai đoạn mà đến 80% các quán cafe sẽ phải đóng cửa hoặc sang nhượng.

Được biết anh là người trực tiếp điều hành cả 5 quán cafe nhưng vẫn làm việc tại ngân hàng. Việc làm nhiều việc cùng một lúc có khiến anh mệt mỏi, áp lực? Bí quyết nào giúp anh làm tốt nhiều công việc cùng một lúc?  

Mệt mỏi và áp lực là thường xuyên, đặc biệt là mỗi lần setup quán mới. Nhưng tôi tìm thấy niềm vui và sự hào hứng trong công việc, áp lực chuyển thành động lực để từng bước vượt qua khó khăn. Khó khăn lớn nhất của tôi là thường xuyên phải đi công tác xa nhà và rất may mắn khi vợ tôi luôn đồng hành trong việc vận hành/quản lý hệ thống.

Bí quyết của tôi đơn giản lắm, chỉ có 2 từ “tận tâm”. Làm gì tôi cũng tập trung, nỗ lực hoàn thành với tinh thần trách nhiệm cao nhất. Nhất là đối với ngành dịch vụ như cà phê, tôi luôn cố gắng sâu sát, lưu tâm đến mọi thứ, đặc biệt là những phản hồi của khách hàng đều được ghi nhận và khắc phục ngay nếu điều kiện cho phép.

Anh nghĩ sao về quan điểm người trẻ đang bị những áp lực, kỳ vọng đè nặng khiến đánh mất đi màu sắc riêng của bản thân, làm thui chột đam mê, giấc mơ của họ?

Tôi không cho là đúng. Theo tôi, nếu đam mê đủ lớn để có thể kiên trì theo đuổi giấc mơ, áp lực sẽ là chất xúc tác mạnh mẽ khiến các bạn trẻ phát huy được tốt hơn năng lực của bản thân và thể hiện cá tính; bản sắc của riêng mình.

Dịch COVID-19 đã ảnh hưởng tới công việc kinh doanh của anh như thế nào? Áp lực lớn nhất của anh trong mùa dịch là gì?

Có thể nói COVID-19 là cú đánh quá mạnh vào những người kinh doanh cà phê như chúng tôi. Bản thân Tiny chịu tác động nặng nề khi phải đóng cửa 1 thời gian dài theo giãn cách xã hội của Hà Nội, khi mở cửa hoạt động trở lại, doanh thu cũng chỉ đạt 2/3 so với trước dịch, trong khi các khoản tiền thuê mặt bằng, nhân viên, điện, nước… vẫn phải trả đủ. Bản thân tôi luôn lo sợ trong hệ thống của mình có người bị mắc COVID-19 (nhân viên hoặc khách) thì sẽ dẫn đến những hậu quả nặng nề, đặc biệt là ảnh hưởng đến những người xung quanh. Do đó, trong thời gian vừa qua, Tiny đã áp dụng đồng bộ các biện pháp phòng chống dịch theo đúng khuyến cáo của cơ quan chức năng. 

Mùa dịch, tất cả mọi người thường có xu hướng thu mình lại, còn anh lại đầu tư để mở thêm 2 quán cafe “khủng” tại 2 quận trung tâm Hà Nội? Tại sao anh lại quyết định “chơi lớn” vào thời điểm này? Mọi người có ngăn cản quyết định của anh không?

Việc mở rộng hệ thống đã nằm trong kế hoạch dài hạn của tôi và các cộng sự. Nhiều người nghĩ quyết định mở rộng kinh doanh thời điểm này là bốc đồng nhưng tất cả đều nằm trong tính toán của tôi. Tôi nhận thấy đây là cơ hội tốt để có thể tìm kiếm được những mặt bằng phù hợp mà trước dịch rất khó để tiếp cận. Tôi rất may mắn tìm được các cộng sự có chung tầm nhìn nên các quyết định của tôi đều được sự hậu thuẫn rất lớn của mọi người.

Để đi được tới ngày hôm nay, với bản thân anh thì “cái đầu lạnh” hay “trái tim nóng” quan trọng hơn?

Tôi nghĩ chỉ khi kết hợp cả hai thì mới đi xa được. Khi bạn “cháy” với cảm xúc nhất thì cái đầu vẫn cần phải lạnh để biết mình đang làm gì, cố gắng vì điều gì, mục tiêu cuối cùng là gì. Và trong những lúc làm việc bằng lý trí nhất, ta vẫn cần tim nóng, con người khác cỗ máy vì chúng ta còn có cảm xúc dẫn lối. Ví dụ như việc tôi mở quán cafe, nếu không có đam mê, niềm tin, quyết tâm theo đuổi có lẽ mọi thứ đã dừng lại sau vài tháng. Nhưng trong thời điểm đó, tôi vẫn luôn tự nhủ mình phải giữ một cái đầu thật lạnh. Đầu lạnh để biết đâu là con đường tốt nhất cho quán, để cân bằng thu chi và để không bị những gièm pha xung quanh làm nhụt chí.

Trong những năm gần đây tại Hà Nội thường có xu hướng mở những chuỗi cửa hàng trà chanh và mới đây nhất là sữa chua trân châu. Tại sao anh không chạy theo trend mà vẫn quyết tâm theo đuổi cafe, thứ không được quá ưa chuộng tại Hà Nội?

Những người như tôi thường thích làm những việc có tính ổn định hơn là chạy theo xu hướng nhất thời, ngay từ đầu tôi đã chọn cafe và tin mình đang góp phần xây dựng văn hóa cafe tại Hà Nội. Tôi tin xã hội càng phát triển; môi trường sống ngày càng đông đúc, chật chội thì còn người ta lại tìm đến nhiều hơn với các quán cafe mang hơi hướng hoài cổ và bình yên như Tiny.

Thường thì khi hướng tới kinh doanh chuỗi cửa hàng, người ta thường hướng tới nhượng quyền và xây dựng một màu sắc riêng biệt. Với anh thì sao khi tôi thấy các quán cafe của anh mang màu sắc khá khác nhau: nhà sàn, bưu điện… và anh có ý định nhượng quyền để nhanh chóng mở rộng chuỗi cafe của mình không?

Phụ thuộc vào hiện trạng mặt bằng, chúng tôi sẽ thiết kế quán sao cho tận dụng tối đa ưu điểm của hiện trạng. Thoạt nhìn thì thấy các quán khác biệt nhau nhưng nếu bạn đã ngồi các cơ sở khác nhau của chúng tôi, bạn sẽ nhận thấy chúng nó những nét tương đồng, đặc trưng của Tiny: Không gian yên bình; giá sách to; bàn làm việc lớn; ghế ngồi rộng rãi thoải mái; khu vực hút thuốc riêng.

Việc nhượng quyền chúng tôi có tính đến nhưng trong tương lai phía trước, khi Tiny phát triển đủ mạnh, việc nhượng quyền có thể đảm bảo khả năng thành công cao cho đối tác thì chúng tôi mới triển khai. Nhân dịp này, tôi cũng xin gửi lời cảm ơn đến gia đình; đối tác luôn tin tưởng, ủng hộ tôi trong quá trình lao động, cũng như sự biết ơn đối với các khách hàng của Tiny - những người luôn bao dung, ủng hộ chúng tôi trong suốt thời gian vừa qua.

Cảm ơn anh vì những chia sẻ vừa rồi, chúc anh ngày càng thành công với con đường mình đã chọn!