Con đường ven sông Hồng thuộc phường Phúc Tân (quận Hoàn Kiếm, Hà Nội) vốn là nơi tập kết rác thải. Mùi xú uế bốc lên, từng xe rác nằm ngổn ngang, khiến mảnh đất xưa kia được biết đến là bãi bến thuyền lớn dưới chân cầu Long Biên, trông không khác gì một bãi rác. Nhận đề bài của UBND quận Hoàn Kiếm về việc "biến khu bãi rác thành điểm đến nghệ thuật" thuộc dự án "Cải tạo bờ bên lở sông Hồng", nhóm 16 nghệ sĩ cả trong và ngoài nước, đã thức tỉnh không gian sống thực sự của bà con. Trong ảnh là tác phẩm "Thuyền" của nghệ sĩ Vũ Xuân Đông làm từ 10.000 chai nhựa, tạo thành 4 chiếc thuyền buồm gợi nhớ hình ảnh trên bến dưới thuyền tấp nập ở bãi sông Hồng cách đây hơn 100 năm.
Em Hà Thị Khánh Vân (9 tuổi, áo trắng) cùng bạn vui đùa dưới chân những tác phẩm. Vân nói, trước khi có những công trình nghệ thuật này, xung quanh xóm em sinh sống chỉ toàn là rác. Từ ngày có những bức tranh, con đường nhỏ trong ngõ trở nên sinh động và cuốn hút hơn. "Khi mọi người chuẩn bị vứt rác, em sẽ nhắc nhở đừng vứt rác vào đây nữa. Người ta đã mất công vẽ rồi". Vân chia sẻ.
Nghệ sĩ Nguyễn Thế Sơn, từ sắt phế thải và inox gương, mang đến tác phẩm sắp đặt cho thấy hình ảnh của những gánh hàng rong, những người lao động ở bến sông Hồng, cùng với 2 bức phù điêu với tổng chiều dài 6 m phục dựng lại bức Ngư nghiệp và nông nghiệp. Tác phẩm sắp đặt của anh giống như cuộc đối thoại về ngữ cảnh cuộc sống, những di sản nghệ thuật từng tồn tại và bị biến đổi theo thời gian.
Chia sẻ thêm với chúng tôi, hoạ sĩ Trần Hậu Yên Thế cho biết, dự án được bắt đầu từ tháng 6 - tháng 7 năm ngoái, khi giám tuyển - nghệ sĩ Nguyễn Thế Sơn bắt đầu khảo sát địa điểm. Quá trình làm việc chính thức được khởi động từ đầu tháng 1/ 2020, gặp nhiều khó khăn vì mưa kéo dài.
"Dự án này ghi nhận nỗ lực của quận Hoàn Kiếm, cũng như của thành phố, khi muốn đối xử, hay nói chính xác hơn là tìm lại nhận thức của người dân đối với Hà Nội. Tôi cảm giác như Hà Nội của chúng ta đang co mình lại, quay mình với những dòng sông. Bởi xưa kia, sông Hồng tạo ra 1 cảnh quan quá đẹp. Rõ ràng chúng ta đã quên nó quá lâu.
Trong suốt thời gian làm việc, chúng tôi được lắng nghe và hiểu hơn tâm tư, nguyện vọng của bà con, đặc biệt là ước ao của những đứa trẻ. Họ mong mỏi, nói chính xác hơn là khắc khoải để biến nơi đây thành điểm đến vô cùng thú vị và sạch sẽ.
Chúng tôi mong muốn thông qua dự án có thể tạo ra cảm hứng cho người dân, khích lệ họ cải thiện chất lượng cuộc sống: sống xanh - sạch - đẹp".