Bỏ quy định xử phạt kết hôn đồng tính
Bộ Tư pháp khẳng định, việc bỏ quy định xử phạt kết hôn đồng tính ra khỏi dự thảo nghị định không phải là công nhận hôn nhân giữa những người đồng tính.
Mới đây, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường đã nghe thanh tra Bộ báo cáo về dự thảo nghị định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tư pháp.
Theo đó, dự thảo mới được đổi tên thành “Nghị định quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bổ trợ tư pháp, hành chính tư pháp, hôn nhân và gia đình, thi hành án dân sự và phá sản doanh nghiệp, hợp tác xã”.
Điểm mới đáng chú ý của dự thảo lần này là ban soạn thảo đã bỏ điều khoản quy định xử phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền với hành vi kết hôn giữa những người cùng giới tính.
Nói về việc bỏ điều khoản xử phạt với kết hôn đồng giới, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Phạm Quý Tỵ (trưởng ban soạn thảo Dự thảo Nghị định) cho biết: “Ban soạn thảo bỏ xử phạt hành vi kết hôn giữa những người cùng giới tính ra khỏi dự thảo nghị định vì thấy nó không phù hợp với điều kiện hiện tại, chứ không phải không xử phạt là công nhận hôn nhân đồng giới. Việc có công nhận hôn nhân đồng giới hay không cần phải nghiên cứu và lấy ý kiến thêm”.
Trước đó, bản dự thảo Nghị định có nội dung xử phạt người kết hôn đồng giới với mức phạt tăng nặng hơn trước, mức cao nhất lên đến 1 triệu đồng, đã vấp phải sự phản đối mạnh mẽ của nhiều chuyên gia luật, chuyên gia xã hội và của cộng đồng người đồng tính Việt Nam.
Các ý kiến phản đối đã chỉ ra nhiều điểm bất hợp lý trong quy định xử phạt người đồng tính kết hôn, đó là: không có căn cứ, vi phạm quyền con người, không khả thi trong thực tế… Trong khi đó, cộng đồng người đồng tính bày tỏ sự thất vọng đối với quy định xử phạt này trong bản dự thảo Nghị định. Một số tổ chức bảo vệ quyền lợi cho cộng đồng người đồng tính ở Việt Nam cũng lên tiếng và có hành động kêu gọi, kiến nghị hủy bỏ quy định xử phạt người kết hôn đồng tính.
Việc bỏ quy định xử phạt người kết hôn đồng giới sẽ khiến những người thực thi pháp luật có cái nhìn bớt kỳ thị hơn với người đồng tính. Trong ảnh là “cô dâu” và “chú rể” trong đám cưới đồng tính nam ở TP HCM, được tổ chức hoành tráng, trang trọng năm 2011.
Ban soạn thảo dự thảo Nghị định đã tiếp thu ý kiến của các chuyên gia và dư luận để có sự điều chỉnh trong bản dự thảo mới nhất, cụ thể là bỏ điều khoản xử phạt (phạt tiền và cảnh cáo) đối với người kết hôn đồng giới. Thông tin này đã nhận được sự hoan nghênh, phản ứng tích cực từ cộng đồng người đồng tính Việt Nam.
Ông Trần Khắc Tùng - Giám đốc Trung tâm Bảo vệ quyền cho người đồng tính, song tính và chuyển giới (ICS), cho biết: “Cộng đồng người đồng tính rất vui mừng khi Bộ Tư pháp bỏ quy định xử phạt đăng ký kết hôn giữa những người đồng giới tính”.
“Luật hiện hành cấm kết hôn giữa những người cùng giới tính. Do vậy, dự thảo xử phạt kết hôn đồng giới không có tính khả thi trên thực tế. Nguyên nhân là vì chính quyền không đồng ý cho người đồng giới đăng ký kết hôn nên sẽ không có ai vi phạm để bị xử phạt. Việc để hay bỏ quy định này thì cũng không có gì thay đổi trên thực tế, vì đây là quy định thừa”, ông Tùng nói.
Tuy nhiên, ông Tùng cho rằng, việc bỏ quy định này trong dự thảo có thể có mặt tích cực là khiến những người thực thi pháp luật có cái nhìn bớt kỳ thị hơn với người đồng tính.
Theo ICS, hiện nay thế giới có 19 quốc gia và vùng lãnh thổ đã công nhận hôn nhân đồng giới là hợp pháp. Bên cạnh đó 44 nước khác cũng chấp nhận hai người đồng giới đăng ký sống hợp pháp cùng nhau dưới những hình thức hôn nhân dân sự, quan hệ có đăng ký, quan hệ gia đình... có đủ quyền lợi như vợ chồng dị tính khác. Trong đó, nhiều cặp đồng tính nhận con nuôi hoặc sinh con bằng phương pháp thụ tinh nhân tạo từ tinh trùng/trứng của một trong hai người.
Thời gian gần đây, nước ta đã có những bước tiến đáng kể trong vấn đề này, trong đó có việc Bộ Tư pháp phối hợp cùng cơ quan Liên Hiệp Quốc tại Việt Nam tổ chức hội thảo “Kinh nghiệm quốc tế trong bảo vệ quyền của người đồng tính nam, đồng tính nữ, song tính và chuyển giới trong quan hệ hôn nhân và gia đình” cuối năm 2012 vừa qua, đã nhận được rất nhiều tham luận, ý kiến có giá trị.
Cùng thời điểm cuối năm 2012, đoàn công tác liên ngành gồm Văn phòng Chính phủ, đại diện Bộ Tư pháp, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã đề xuất công nhận chung sống có đăng ký cho người đồng tính ở Việt Nam. Đề xuất này được đoàn công tác liên ngành đưa ra sau một thời gian khảo sát về thực tiễn luật Dân sự và luật Hôn nhân và Gia đình, trong đó có vấn đề người đồng tính, song tính và chuyển giới ở một số tỉnh phía Nam, ghé thăm cộng đồng người đồng tính, song tính và chuyển giới tại TP HCM. Ở nhiều nước trên thế giới, động thái công nhận chung sống có đăng ký được xem là bước đệm trước khi tiến tới cho phép kết hôn giữa những người đồng tính.
Theo đó, dự thảo mới được đổi tên thành “Nghị định quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bổ trợ tư pháp, hành chính tư pháp, hôn nhân và gia đình, thi hành án dân sự và phá sản doanh nghiệp, hợp tác xã”.
Điểm mới đáng chú ý của dự thảo lần này là ban soạn thảo đã bỏ điều khoản quy định xử phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền với hành vi kết hôn giữa những người cùng giới tính.
Nói về việc bỏ điều khoản xử phạt với kết hôn đồng giới, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Phạm Quý Tỵ (trưởng ban soạn thảo Dự thảo Nghị định) cho biết: “Ban soạn thảo bỏ xử phạt hành vi kết hôn giữa những người cùng giới tính ra khỏi dự thảo nghị định vì thấy nó không phù hợp với điều kiện hiện tại, chứ không phải không xử phạt là công nhận hôn nhân đồng giới. Việc có công nhận hôn nhân đồng giới hay không cần phải nghiên cứu và lấy ý kiến thêm”.
Trước đó, bản dự thảo Nghị định có nội dung xử phạt người kết hôn đồng giới với mức phạt tăng nặng hơn trước, mức cao nhất lên đến 1 triệu đồng, đã vấp phải sự phản đối mạnh mẽ của nhiều chuyên gia luật, chuyên gia xã hội và của cộng đồng người đồng tính Việt Nam.
Các ý kiến phản đối đã chỉ ra nhiều điểm bất hợp lý trong quy định xử phạt người đồng tính kết hôn, đó là: không có căn cứ, vi phạm quyền con người, không khả thi trong thực tế… Trong khi đó, cộng đồng người đồng tính bày tỏ sự thất vọng đối với quy định xử phạt này trong bản dự thảo Nghị định. Một số tổ chức bảo vệ quyền lợi cho cộng đồng người đồng tính ở Việt Nam cũng lên tiếng và có hành động kêu gọi, kiến nghị hủy bỏ quy định xử phạt người kết hôn đồng tính.
Việc bỏ quy định xử phạt người kết hôn đồng giới sẽ khiến những người thực thi pháp luật có cái nhìn bớt kỳ thị hơn với người đồng tính. Trong ảnh là “cô dâu” và “chú rể” trong đám cưới đồng tính nam ở TP HCM, được tổ chức hoành tráng, trang trọng năm 2011.
Ông Trần Khắc Tùng - Giám đốc Trung tâm Bảo vệ quyền cho người đồng tính, song tính và chuyển giới (ICS), cho biết: “Cộng đồng người đồng tính rất vui mừng khi Bộ Tư pháp bỏ quy định xử phạt đăng ký kết hôn giữa những người đồng giới tính”.
“Luật hiện hành cấm kết hôn giữa những người cùng giới tính. Do vậy, dự thảo xử phạt kết hôn đồng giới không có tính khả thi trên thực tế. Nguyên nhân là vì chính quyền không đồng ý cho người đồng giới đăng ký kết hôn nên sẽ không có ai vi phạm để bị xử phạt. Việc để hay bỏ quy định này thì cũng không có gì thay đổi trên thực tế, vì đây là quy định thừa”, ông Tùng nói.
Tuy nhiên, ông Tùng cho rằng, việc bỏ quy định này trong dự thảo có thể có mặt tích cực là khiến những người thực thi pháp luật có cái nhìn bớt kỳ thị hơn với người đồng tính.
Theo ICS, hiện nay thế giới có 19 quốc gia và vùng lãnh thổ đã công nhận hôn nhân đồng giới là hợp pháp. Bên cạnh đó 44 nước khác cũng chấp nhận hai người đồng giới đăng ký sống hợp pháp cùng nhau dưới những hình thức hôn nhân dân sự, quan hệ có đăng ký, quan hệ gia đình... có đủ quyền lợi như vợ chồng dị tính khác. Trong đó, nhiều cặp đồng tính nhận con nuôi hoặc sinh con bằng phương pháp thụ tinh nhân tạo từ tinh trùng/trứng của một trong hai người.
Thời gian gần đây, nước ta đã có những bước tiến đáng kể trong vấn đề này, trong đó có việc Bộ Tư pháp phối hợp cùng cơ quan Liên Hiệp Quốc tại Việt Nam tổ chức hội thảo “Kinh nghiệm quốc tế trong bảo vệ quyền của người đồng tính nam, đồng tính nữ, song tính và chuyển giới trong quan hệ hôn nhân và gia đình” cuối năm 2012 vừa qua, đã nhận được rất nhiều tham luận, ý kiến có giá trị.
Cùng thời điểm cuối năm 2012, đoàn công tác liên ngành gồm Văn phòng Chính phủ, đại diện Bộ Tư pháp, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã đề xuất công nhận chung sống có đăng ký cho người đồng tính ở Việt Nam. Đề xuất này được đoàn công tác liên ngành đưa ra sau một thời gian khảo sát về thực tiễn luật Dân sự và luật Hôn nhân và Gia đình, trong đó có vấn đề người đồng tính, song tính và chuyển giới ở một số tỉnh phía Nam, ghé thăm cộng đồng người đồng tính, song tính và chuyển giới tại TP HCM. Ở nhiều nước trên thế giới, động thái công nhận chung sống có đăng ký được xem là bước đệm trước khi tiến tới cho phép kết hôn giữa những người đồng tính.
|
Khoản 5, Điều 10, Luật Hôn nhân Gia đình (sửa đổi) năm 2010 quy định về các trường hợp cấm kết hôn. Theo đó, luật hiện hành cấm kết hôn giữa những người cùng giới tính. Việc xử phạt người đồng tính kết hôn đã tồn tại trong các văn bản pháp luật trước đó như Nghị định 87/2001/NĐ-CP, với mức phạt tiền từ 100.000 – 500.000 đồng đối với người kết hôn đồng giới tính. Dự thảo Nghị định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tư pháp đang được Bộ Tư pháp chủ trì soạn thảo, dự kiến có hiệu lực vào ngày 1/7/2013. Nghị định này sẽ thay thế một số nghị định, trong đó có Nghị định 87/2001/NĐ-CP, hướng dẫn Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2001. |
TIN CÙNG CHUYÊN MỤC
Xem theo ngày
