Sự thật về mùi hương đặc trưng sau cơn mưa
Đi tìm lời giải thích cho câu hỏi vì sao sau cơn mưa, không khí trở nên trong lành và có mùi hương thật dễ chịu…
Chắc hẳn, ai cũng nhận thấy rằng, sau mỗi cơn mưa, mọi vật trở nên tươi sáng, không khí cũng trong lành, tinh khiết và dễ chịu hơn. Thậm chí nếu tinh ý, bạn có thể ngửi thấy đâu đây một mùi hương nhẹ, thoang thoảng mà nhiều người vẫn thường gọi là “mùi mưa”.
Liệu mưa có thực sự có mùi? Cùng đi tìm lời giải thích cho hiện tượng này qua nghiên cứu dưới đây.
Trong nhiều năm, các nhà nghiên cứu đã cố gắng tìm hiểu, khám phá bản chất hiện tượng nói trên. Vào năm 1964, hai chuyên gia Isabel Joy Bear và R.G. Thomas tới từ Australia đã bắt đầu một công trình nghiên cứu có tên “bản chất mùi của mưa”.
Kết quả nghiên cứu cho thấy, “mùi mưa” thực chất chính là mùi của một loại dầu đặc biệt được các loài thực vật tiết ra khi trời khô hạn, oi bức.
Dầu này thấm vào đất đá xung quanh thực vật nên khi trời mưa, nước hòa với dầu và tạo ra các phân tử mùi bay vào không khí. Đó là lý do vì sao những nơi nào nhiều thực vật, chẳng hạn như vùng ngoại ô trở thành nơi dễ cảm nhận “mùi mưa” nhất.
Cụ thể, phần lớn các loài cây tiết ra hợp chất geosmin. Chất này sẽ kết hợp với xạ khuẩn - một loại vi khuẩn dạng sợi. Khi không khí khô, oi bức, xạ khuẩn tạo ra các bào tử. Cho tới khi trời mưa, những bào tử này vỡ ra, tựa như bình phun đưa phân tử mùi vào không khí.
Chuyên gia về đất, nhà khoa học Bill Ypsilantis nói rằng: “Mùi của loại tinh dầu này thực sự dễ chịu, sảng khoái. Thỉnh thoảng, bạn cũng có thể ngửi thấy mùi tương tự khi tưới cây trong khu vườn của mình”.
Ông cũng nói thêm, mặc dù nồng độ geosmin trong không khí là rất nhỏ song chất này đặc biệt nhạy cảm với mũi người. Chỉ cần nồng độ cỡ 5 phần 1.000 tỷ geosmin là khứu giác của ta cũng đã nhận biết được chúng.
Trong khi đó, những đô thị lớn thì mưa lại có mùi chẳng mấy dễ chịu. Nếu thử nếm nước mưa ở một số thành phố bị ô nhiễm không khí, bạn sẽ phải "khóc thét" vì nó có vị và mùi chua chua. Đó chính là vị của những chất thải trong không khí, trong đó có sự hiện diện của các loại axit khác nhau.
Tuy nhiên, nếu kết luận ngay về “mùi mưa” thì có lẽ quá vội vàng. Với các nhà hóa học, “mùi mưa” không hoàn toàn chỉ có chất geosmin mà có sự đóng góp rất lớn của khí ozone.
Bản thân ozone vừa là chất bảo vệ cuộc sống trên Trái đất bằng cách hấp thụ bức xạ tia cực tím của Mặt trời, song cũng lại là chất gây ô nhiễm. Nếu như xuất hiện ở tầng đối lưu, nó gây cản trở quá trình quang hợp của cây cối, khiến các loài thực vật không thể sinh trưởng, phát triển. Khí này có mùi hăng mạnh đặc trưng và tính khử trùng rất cao.
Trước cơn mưa, sấm chớp thường xuất hiện. Các tia lửa điện phóng ra, kết hợp với không khí khô sẽ gây phản ứng tạo thành Ozone. Khí này theo nước mưa rơi xuống, khử sạch phần lớn những vật thể lạ, vi khuẩn tồn tại trong không khí.
Do vậy, sau cơn mưa, ta có cảm giác như không khí trở nên trong lành, sạch sẽ hơn ban đầu. Mùi hương ngai ngái, hăng hăng cũng chính là mùi của ozone để lại.
* Bài viết có sử dụng tư liệu tham khảo từ các nguồn: Smithsonianmag, Howstuffworks, Wikipedia...
Bạn có thể xem thêm:
TIN CÙNG CHUYÊN MỤC
Xem theo ngày
