Ai còn nhớ món ăn vặt tuổi thơ chỉ 500 đồng một cốc ú ụ này không?

Có những ngày trời nóng oi ả, dù không quá nắng nhưng vẫn cứ thấy bức bối trong người. Bỗng nhiên lại thèm một cốc thạch găng mát lạnh.

Lại nói về thạch găng tuổi thơ, trong ký ức của tôi chính là những chiếc nồi nhôm to chù ụ, bên trong đựng đầy thạch găng xanh lấp lánh. Cô bán hàng sẽ dùng một mảnh vỏ trai hoặc một chiếc lon nhôm được cắt vát để hớt thạch vào cốc.

Từng miếng thạch được hớt ra mỏng vừa đủ, xếp tầng tầng lớp lớp bên trong chiếc cốc thuỷ tinh cũ kỹ. Sau đó, cô rót thêm chút nước đường trong veo, chẳng mấy mà đầy cốc, thêm ít đá mát lạnh rồi đưa ngay cho khách.

Thạch găng phổ biến ở nhiều vùng quê nông thôn miền Bắc. Thạch làm từ lá găng, một loại lá có rất nhiều trên rừng. Sau khi lấy về, nhặt bỏ bớt gai, người ta phơi khô rồi cất đi và dùng dần.

Mỗi lần làm thạch lại lấy lá găng ra rửa thật sạch qua 3 - 4 lần nước cho hết đất cát dính vào. Sau khi lá găng đã ngấm nước mềm ra thì cho vào một nồi nước lọc rồi cứ thế vò cho nhựa tiết ra, vò đến khi nào thấy lá không còn nhớt xung quanh nữa là được. Nồi nước lúc này đã đầy bọt và trở nên đặc sền sệt. Bấy giờ sẽ cần đến một mảnh vải màn để lọc hết phần lá găng cũng như bọt, chỉ để lại phần nước đặc. Rồi mang nồi thạch găng cất vào chỗ mát, khoảng vài giờ sau là thạch đông hết thảy, nồi thạch núng nính, lấp lánh ánh xanh trông đến là hấp dẫn.

Ngày trước, mỗi cốc thạch găng chỉ có 500 đồng, có nơi còn bán chỉ với giá 200 đồng. Thế là mỗi lần đi học về, lại ỉ ôi xin mẹ mấy trăm ra hàng bán chè bán thạch đầu xóm mua một cốc.

Cốc thạch găng cầm trên tay vừa mát, vừa thích mắt. Từng miếng thạch xanh xanh mỏng mỏng xếp chồng lên nhau, chỉ nhìn thôi cũng thấy vơi bớt cái nóng rồi. Cầm thìa, xúc một miếng. Thạch mềm mềm tan ngay trong miệng, hương thơm của lá găng hoà với vị ngọt nhẹ của nước đường, thấm vào từng giác quan.

Trong cái tiết trời oi ả của Hà Nội thế này, không gì hơn một cốc nước chè hay thạch mát lạnh. Dù thạch găng bây giờ ít chỗ bán, và cũng không phải nơi nào cũng tỉ mỉ vò thạch từ lá găng nhưng cầm cốc thạch màu xanh trên tay, bao nhiêu cảm xúc hoài niệm tuổi thơ lại ùa về.

Thạch găng bây giờ không bán phổ biến như trước. Ở Hà Nội, nếu muốn ăn, bạn có thể tìm đến những chiếc xe hàng rong trong khu chợ Nam Đồng, đôi khi thì tìm thấy ở ngõ Tự Do gần trường ĐH Kinh tế quốc dân, hoặc bạn cũng có thể đến quán chè Gỗ ở số 9 Trần Phú. 

Không phải kiểu thạch găng như hồi xưa nữa, người ta mix thạch găng với cả thạch đen, sữa đậu, tào phớ, thêm dừa thêm trân châu... Cốc thạch tuổi thơ bỗng nhiên lại mới lạ vô cùng.