Có những thương hiệu đã trở thành một phần của cuộc sống và sự hiện diện của nó quen thuộc đến nỗi là một điều hiển nhiên trong nhận thức của mỗi người. Tiki là một trong những thương hiệu "quốc dân" như thế.

Thường xuyên sử dụng trang mua sắm, đặt hàng trực tuyến này, song khi nói rằng: "Tiki đã 8 tuổi rồi đấy" hẳn bạn sẽ đón nhận được nhiều ánh mắt ngạc nhiên từ số đông. Vì với chúng ta, Tiki vẫn trẻ trung như ngày nào!

Suốt 8 năm có mặt trên thị trường, Tiki đã làm được nhiều hơn hình ảnh ban đầu mà mình xây dựng - trang bán sách tiếng Anh trực tuyến. Ở thời điểm hiện tại, khi thế hệ "chỉ sử dụng di động để truy cập Internet" ra đời và số lượng di động được kết nối đã nhiều hơn dân số Việt Nam… thì Tiki cũng đã kịp chuyển mình thành một sàn thương mại điện tử (TMĐT) đa ngành, phục vụ nhu cầu mua sắm của mọi người.

Hành trình 8 năm từ một trang bán sách online đến sàn TMĐ của Tiki cũng giống như cách mà bạn nỗ lực để trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình.  

Lựa chọn một mình xây dựng startup Tiki cách đây 8 năm trước của anh Trần Ngọc Thái Sơn (sinh năm 1981) đã viết tiếp vào "series" những câu chuyện thành công của người trẻ có xuất phát điểm là đam mê và một chút liều lĩnh.  

Với số vốn khởi điểm là hơn 100 triệu đồng và niềm đam mê lớn với tiếng Anh, Thái Sơn đã làm được một việc tưởng chừng “hão huyền” tại thời điểm đó: Mở một công ty chuyên bán sách tiếng Anh trực tuyến. Ở đó, anh vừa là giám đốc, nhân viên tổng đài, vừa là nhân viên bọc sách, cũng kiêm luôn người đi giao sách cho khách.

Rong ruổi giao hàng trên chiếc xe máy trong những trưa hè tháng 3 Sài Gòn nắng như đổ lửa, niềm tin của chàng CEO “đa năng” 29 tuổi ngày ấy, về con đường mình đang đi, chưa một lần bị suy chuyển.

“Ba tôi thấy tôi cực khổ khởi nghiệp nhưng không rầy la gì cả, chỉ nói rằng con hãy cứ làm những gì mình thích, đây là sự hậu thuẫn lớn nhất về tinh thần mà tôi có được”, Thái Sơn từng chia sẻ.

Sau một thời gian vật lộn để tồn tại trên thị trường, Thái Sơn nhận thấy khách hàng nữ của mình đang chiếm 70% và đây chính là tương lai của TMĐT. Tiki bắt đầu thay đổi chiến lược Marketing, tiếp cận khách hàng, bắt đầu chú trọng đến dịch vụ, sự thân thiện, yếu tố vui vẻ, đặc biệt là chiến lược giá tốt…

Những thay đổi này đã giúp Tiki không chỉ đứng vững trước những cạnh tranh khốc liệt mà còn trở thành công ty có tốc độ phát triển nhanh nhất trong những năm 2015 - 2017.

Và rồi, họ đứng trước một bước ngoặt của sự trưởng thành!

Tháng 3/2017 (đúng 7 năm sau ngày ra đời), Tiki chuyển sang hoạt động theo hình thức Market Place (nơi giao dịch giữa bên mua và bên bán). Từ một trang bán sách online, Tiki trở thành sàn TMĐT kinh doanh 25 ngành với hơn 300.000 sản phẩm được bày bán trên website.

Sự chuyển mình của Tiki phần nào thay đổi thói quen mua sắm của thế hệ khách hàng thân thiết đời đầu 9X và những khách hàng tuổi teen sinh ra trong thời đại của TMĐT.

Bây giờ nói đến đặt hàng trên Tiki người ta không còn chỉ nghĩ đến nhu cầu được mua một cuốn sách rẻ, một cuốn truyện hay mà là mua bất cứ thứ gì mình cần, chỉ sau vài cú click chuột.

“Đi rừng, leo núi nếu có bạn đồng hành vẫn tốt hơn”, trong kinh doanh cũng vậy. Sau 8 năm gây dựng và phát triển doanh nghiệp, Thái Sơn không còn “đơn thân độc mã” như ngày đầu.

Bên cạnh anh là đội ngũ nhân viên tâm huyết, những người trẻ được trao cơ hội thử sức và mang lại những “luồng gió” trẻ trung cho thương hiệu thân quen. Bên cạnh đó, Tiki còn được sự giúp sức của sức mạnh công nghệ - chìa khóa thành công trong thời đại của mua sắm trực tuyến.

Như nhiều bạn trẻ khác, Nguyễn Đoàn Dạ Hương (sinh năm 1991) biết đến Tiki lần đầu tiên là một trang bán sách online khá uy tín trên thị trường. Duyên số đưa đẩy thế nào, năm cuối đại học, Hương được một người bạn giới thiệu vào Tiki thực tập.

Vốn đang tò mò về lĩnh vực TMĐT (thời điểm cách đây 5 năm, lĩnh vực TMĐT còn khá mới mẻ ở Việt Nam), cô sinh viên sắp ra trường hồ hởi “apply” ngay vào vị trí thực tập sinh. May mắn sau quá trình phỏng vấn, Hương được nhận vào làm nhân viên chính thức ở Tiki, vị trí nhân viên Kế toán.

Hương vui vì được trao cơ hội thử sức mình: “Mình nhận ra rằng Tiki là nơi rất cởi mở với người trẻ. Công ty đặt niềm tin và cho lứa trẻ chúng mình cơ hội để phát triển, đồng thời khai phá thêm những năng lực của bản thân trong suốt quá trình làm việc”.

Nhưng bạn biết đấy, những người trẻ nhiệt huyết nhưng lại thường mắc sai lầm. Bạn còn nhớ cú vấp trong công việc đầu tiên đã khiến mình “đau” đến thế nào chứ?

năm đã trôi qua nhưng Hương vẫn còn nhớ mình đã “đau” thế nào. Đó là một lần cô chuyển nhầm tiền cho đối tác, con số bị nhầm vượt gấp 100 lần con số thực. Đây đúng là một cơn ác mộng lớn trong đời của bất cứ nhân viên Kế toán nào, huống hồ lúc ấy, Hương chỉ mới chân ướt chân ráo vào nghề.

Bao nhiêu kịch bản sấm sét hiện lên trong đầu cô nhân viên trẻ: chuyện sẽ bị kỷ luật thế nào, có khi bị cho thôi việc trong một nốt nhạc. Ừ thì, nếu có là như thế Hương cũng sẽ chấp nhận, vì mình “mắc tội” lớn quá mà!

“Mọi việc diễn ra theo chiều hướng ngược lại. Anh Sơn CEO của Tiki (Trần Ngọc Thái Sơn) không gay gắt với mình. Anh coi đó như một bài học để mình rút kinh nghiệm. Thậm chí, anh còn dành thời gian nói chuyện và trấn an mình ngay sau sự cố đó”, mọi việc như mới ngày hôm qua trong lời kể của Hương.

Sau cú vấp ấy, Hương lớn lên hẳn cả trong suy nghĩ làm việc lẫn cách nhìn nhận về sai lầm. Ngã đau nhưng đứng dậy được thì lúc ấy bản thân lại càng mạnh mẽ. Một người sếp cho phép nhân viên của mình sai, lỗi sai được tha thứ, cũng chính lúc ấy nhân viên có thêm một cơ hội để hoàn thiện và trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình.

ắn bó với Tiki một thời gian, các sếp và đồng nghiệp nhận ra Hương có tính cách sôi nổi, thích đối diện với những thử thách nên sẽ phù hợp hơn với lĩnh vực Sale. Sau đó khoảng 3 tháng, Hương được thử sức ở vị trí thu mua ở bộ phận ngành hàng Sức khoẻ - Làm đẹp và đã gắn bó đến bây giờ.

Hỏi Hương rằng từ khi được chuyển sang bộ phận mới cô có hài lòng không? Hương cười tươi, hỏi lại lém lỉnh: “Không hài lòng mà ở lại với nhau lâu như thế này à? Cũng may nhờ các anh nhìn thấy các tố chất trong mình nên mình mới không bỏ lỡ bất cứ điểm mạnh hay năng lực nào của bản thân. Nói thật, từ ngày được chuyển qua môi trường làm việc mới, mình cảm thấy như đã được Tiki lắng nghe và rất trân trọng vậy”.

Hương không phải là người trẻ duy nhất được nắm giữ vị trí quan trọng trong Tiki. Nguyễn Ngọc Vân Khanh (sinh năm 1991) cũng được Tiki trao cho vị trí Giám đốc Marketing với tuổi đời còn rất trẻ. Cũng từng có trải nghiệm ở kha khá công việc khác nhau, song cảm xúc của Vân Khanh khi về với Tiki vẫn vui và trân trọng như lần đầu đưa tay đón lấy cuốn sách tiếng Anh từ tay người giao hàng của Tiki cách đây 8 năm trước.

Lúc ấy, Vân Khanh mới chỉ là cô sinh viên mê sách đến mức ráng nhịn ăn để dành tiền mua sách. Trong ký ức của cô bạn lúc đó, Tiki gần như là trang web bán sách nước ngoài đầu tiên và duy nhất. Nếu không có người thân ở nước ngoài thì chuyện đặt và chuyển hàng từ nơi gốc về lại càng là điều không thể. Vậy cho nên, để đặt và mua được một cuốn sách nước ngoài hay ho trên Tiki là cả một niềm hạnh phúc.

“Khi mình được nhân viên Tiki giao tận tay cuốn sách, nhìn thấy nó được bao bọc rất kỹ càng, lịch sự… mình ấn tượng vô cùng. Mình chợt nhận ra: À thì ra Tiki chỉ là một trang web bán sách thôi nhưng họ cũng rất trân quý sách như mình”, có một thời để vui chỉ cần đơn giản như vậy thôi.

Sự tương đồng ấy đã dẫn dắt một tình cảm đặc biệt giữa Vân Khanh và Tiki trong suốt những năm tháng về sau. Khi đã trở thành Giám đốc Marketing của Tiki, cô gái trẻ ôm tham vọng: “Mình muốn Tiki nói riêng và ngành TMĐT nói chung sẽ mở ra tương lai mua sắm trực tuyến sôi động cho người Việt”.

Công việc hàng ngày của Hương, Vân Khanh và những nhân viên khác của Tiki không nằm ngoài mục đích nỗ lực mang lại cho người dùng trải nghiệm mua sắm trực tuyến tốt nhất. Nhưng đi đôi với mục tiêu ấy là những áp lực hữu hình lẫn vô hình.

Để sát cánh cùng nhân viên vượt qua nhũng áp lực Tiki, CEO công ty và các lãnh đạo cao cấp sẽ tổ chức một buổi Tiki Sharing vào mỗi tháng. Trong các buổi nói chuyện thân mật này, lãnh đạo công ty sẽ chia sẻ những câu chuyện về thành công, thất bại để truyền cảm hứng cho nhân viên. Còn nhân viên thì có cơ hội giãi bày những khó khăn, vướng mắc của mình. Ở Tiki, không ai phải vượt qua khó khăn một mình!

Ngoài ra trong phòng ban nhỏ, hàng tháng sẽ có những buổi gặp gỡ “one - to - one” giữa team leader và các nhân viên. Trong buổi này, các bạn nhân viên sẽ chia sẻ toàn bộ khó khăn, vướng mắc, mong ước, đề xuất trong công việc cho quản lý trực tiếp của mình.

“Team leader sẽ đưa ra giải pháp trong phạm vi có thể giải quyết được hoặc đóng vai trò là cầu nối trực tiếp với các lãnh đạo bên trên của Tiki. Những buổi Tiki Sharing hay one to one giúp chúng mình rút ngắn khoảng cách với nhau, thấu hiểu nhau hơn để cùng nhau làm việc tốt hơn”, Hương nói.

Khi có nhu cầu mua một món hàng trên Tiki, bạn mở trang web, lựa chọn và thực hiện các thao tác đặt hàng. Một cú nhấp chuột. Đơn hàng được gửi đi. Thế là xong! Bạn lướt nhìn đồng hồ nhẩm tính thời gian sẽ nhận được hàng và tạm quên nó đi để làm những việc khác.  

Nhưng kể từ giây phút bạn quyết định tạm quên đơn hàng mình vừa đặt trên Tiki đi, cũng chính là lúc cả một hệ thống ghi nhận đơn hàng - vận hành hàng hóa của Tiki bắt đầu làm việc hết công suất.

Đầu tiên phải kể đến là bộ phận công nghệ thông tin, những người xây dựng website để khách hàng có thể thao tác đơn giản khi mua hàng. Để có một trang hệ thống mượt mà, độ ổn định cao để chịu được sức mua lớn Anh Nguyễn Hoàng Việt (sinh năm 1987), Giám đốc Kỹ thuật của Tiki và ê kíp của mình đã làm việc bất kể ngày đêm.

“Nếu các bạn quan sát các công ty đa quốc gia, sẽ thấy rằng họ đang tận dụng tốt sức mạnh của công nghệ để tiết kiệm chi phí vận hành, sức lao động. Phần lợi nhuận dư ra nhờ việc tiết kiệm này họ đem đầu tư ngược lại cho khách hàng. Đó là yếu tố giúp họ thành công.

Và TMĐT hay Tiki cũng vậy, công nghệ là yếu tố đóng vai trò rất quan trọng. Trong bối cảnh thị trường có rất nhiều anh “chơi lớn” phát triển từ cả bên trong lẫn có vốn đầu tư bên ngoài thì yếu tố để các công ty cạnh tranh chính với nhau bây giờ chủ yếu là về mặt công nghệ”, anh Việt chia sẻ.

ức mạnh công nghệ của Tiki được thể hiện rõ nét ở việc công ty chỉ mất từ 2-3 tháng để chuyển đổi mô hình kinh doanh sang Market place, trong khi đối với những “team” khác có thể mất 1 năm hoặc nhiều hơn nữa.

Mục tiêu của đội kỹ thuật đơn giản và rõ ràng vô cùng: Xây dựng hệ thống của Tiki làm sao để bất kể ngành hàng nào mở rộng ra thì hệ thống đều có thể đáp ứng nhanh nhất có thể.

Yếu tố con người cũng là bí quyết giúp đội của anh Việt lớn mạnh theo thời gian. Qua nhiều buổi nói chuyện, chia sẻ, anh Việt giúp nhân viên nắm được những giá trị cốt lõi của công ty, đó là: máu lửa cùng đồng đội, dám thử dám làm, không ngừng học hỏi và sáng tạo.

“Đội tech làm việc rất tận tâm, gần như phục vụ khách hàng 24/24. Các bạn luôn túc trực và theo dõi hệ thống để làm sao có thể phát hiện vấn đề nhanh nhất có thể. Ví dụ như đợt U23 Việt Nam chiến thắng, đột nhiên lượng đơn hàng của Tiki tăng vọt. Tăng gần như gấp 3, gấp 4 so với bình thường.

Nhận được tin báo, các bạn đã nhanh chóng online để tăng tài nguyên sever hỗ trợ khách hàng tối đa dù lúc đó có khá nhiều bạn đang tham gia ăn mừng chiến thắng.

Người thì vừa hô hào vừa mở điện thoại, laptop ra ngồi làm giữa đường. Người thì chạy ù về nhà để xử lý vấn đề. Tất cả tạm gác lại cuộc vui chỉ để đảm bảo hệ thống vẫn vận hành trơn tru”, anh Hoàng Việt tự hào khi nói về team của mình.

Ngoài sự hỗ trợ chủ lực của team công nghệ, để một kiện hàng đến được tay khách hàng, Tiki còn phải dựa vào bộ phận bán hàng, nơi sẽ lựa chọn quảng bá sản phẩm đúng nhu cầu của khách. Rồi cũng không thể thiếu được bộ phận vận hành.

Bộ phận này sẽ luôn đảm bảo hàng hoá có trong kho để khi khách hàng đặt hàng có thể xuất kho luôn cũng như việc xử lý các hàng đầu vào từ các đối tác, nhà cung cấp. Và chắc chắn sẽ cần nhiều sự giúp sức của những đôi tay chuyên nghiệp và nhanh nhẹn… của các nhân viên ở bộ phận đóng gói và giao hàng. Họ chính là người ở khâu cuối cùng đảm bảo đơn hàng đúng hẹn và đặc biệt giao hàng trong 2h với dịch vụ giao hàng TikiNOW.

"Công ty luôn đặt khách hàng lên hàng đầu và chúng mình làm việc trên tinh thần tự nguyện nên sẵn sàng tăng ca, làm việc xuyên đêm để đảm bảo giao hàng tới khách nhanh nhất có thể. Mọi người đều cùng nhau cố gắng từ sếp tới nhân viên, chứ không phải một cá nhân nào. Mình lấy ví dụ là khi ra mắt dịch vụ giao hàng lúc 0h thì Tổng giám đốc Vận hành cũng trực tiếp đi giao hàng trong đêm cùng các nhân viên. Điều này khiến mình rất ấn tượng", Hồ Châu Tài (sinh năm 1994), hiện là Quản lý phòng Kế hoạch và Vận hành, chia sẻ.  

Sự gắn bó trong công việc của Hương, những trải nghiệm đầy mới mẻ của Vân Khanh, nỗ lực của team kỹ thuật do anh Hoàng Việt dẫn đầu hay ấn tượng của Châu Tài về sự lăn xả từ sếp đến nhân viên ở Tiki…  là một trong những mảnh ghép quan trọng trong bức tranh phát triển toàn cảnh của Tiki sau 8 năm.

Bức tranh ấy đang dần hoàn thiện hơn nữa bởi rất nhiều mảnh ghép khác mang nụ cười rạng rỡ của đội ngũ nhân viên giao hàng, ánh mắt tin cậy của khách hàng, kỳ vọng của những người bạn đã và đang gắn bó với Tiki.

Đúng như lời CEO Trần Ngọc Thái Sơn từng nói: “Không có chiếc thuyền nào có thể đánh bắt hết cá ngoài đại dương”. Dẫu có nhiều sàn TMĐT ra đời và phát triển trong suốt gần 1 thập kỷ qua, song Tiki vẫn có được một chỗ đứng nhất định của riêng mình vì người lái “con thuyền Tiki” và những “thuyền viên” của anh đã sớm tìm được “ngọn hải đăng” cho riêng mình.