"Đạo nhái chứ có tài năng gì, để xem cầm cự được bao lâu, rồi cũng sớm bị đào thải thôi".

 Trong Vpop, câu nói này dường như không lạ đối với những người từng biết đến cái tên Sơn Tùng M-TP. Như một điều mặc định, một thời gian dài, các sản phẩm của nam ca sĩ gốc Thái Bình đều bị quy về hai từ "vay mượn", và không có một sản phẩm nào là chưa bị đưa lên bàn phân tích, mổ xẻ. Nhiều người nói vui, việc bị soi để tìm ra những điểm "copy" trong các sản phẩm của Sơn Tùng M-TP dường như đã trở thành một "đặc sản" ở anh. 

Thế nhưng, không thể phủ nhận độ hot của Sơn Tùng M-TP giữa thị trường âm nhạc hiện nay, về phần nghe lẫn phần nhìn. Có thể thấy, dù tiêu cực vẫn luôn hướng về anh, nhưng mức độ nổi tiếng ngày càng tăng thêm là không thể chối cãi. Không nói suông, xét trong ba sản phẩm âm nhạc gần đây nhất của Sơn Tùng là "Chúng ta không thuộc về nhau", "Lạc Trôi" và "Nơi Này Có Anh", có thể thấy sự tăng trưởng vượt bậc về lượng người xem trong thời điểm ra mắt của các MV này là rất ấn tượng. Nếu như "Chúng ta không thuộc về nhau" đạt 3 triệu lượt xem trong ngày, "Lạc trôi" một ngày hơn 4 triệu, thì với MV mới nhất "Nơi này có anh" chạm tới con số 7 triệu. Với số liệu này, Sơn Tùng M-TP thậm chí còn đứng đầu thế giới theo một trang quốc tế thống kê, và điều này gần như là không tưởng với một quốc gia có nền âm nhạc còn nhỏ bé như ở Việt Nam. 

Nếu chỉ chăm chăm nhìn vào thị phi xung quanh Sơn Tùng, người ta có thể nói anh là kẻ-bắt-chước-may-mắn. Nhưng nhìn nhận kỹ hơn, ai cũng hiểu nếu hoàn toàn chỉ sống bằng đạo nhái, nam ca sĩ trẻ này sẽ không bao giờ có thể chạm tay vào những thành tích "khủng". Là may mắn, tài năng, hay chiến lược tốt? Chiếc chìa khóa mở cánh cửa lý giải "quả bom làm gì cũng hot" - Sơn Tùng M-TP vẫn đang là đáp án được rất nhiều người yêu – ghét nam ca sĩ tò mò.  

Nếu 3 – 4 năm trước, Vpop vẫn còn bị bão hòa với những dòng nhạc nằm trong khuôn khổ an toàn, hoặc thường vấp phải phản ứng trái chiều khi có một sản phẩm nào đó bị ảnh hưởng màu sắc Kpop đang thịnh hành, thì chính Sơn Tùng lại "vô tư" làm ra thứ âm nhạc bật mình ra khỏi ranh giới vô hình đó. Hướng đi "thuần Kpop" này khiến anh bị chỉ trích dữ dội nhưng lại "ghi điểm" mạnh đối với những khán giả trẻ vốn đang chờ đợi từng ngày một điều gì đó mới mẻ, mà họ chưa từng thưởng thức.

Không chỉ bắt kịp xu hướng âm nhạc thế giới, sáng tác của Sơn Tùng có những sức hút rất riêng mà hiếm nghệ sĩ Việt nào làm được. Điều đó thể hiện qua phần giai điệu bắt tai và ca từ vô cùng thu hút, hấp dẫn. Những câu "key" dễ nhớ được lặp đi lặp lại như "Không phải dạng vừa đâu", "Xin hãy là em của ngày hôm qua", "Chúng ta không thuộc về nhau"… được người nghe truyền miệng một cách nhanh chóng khiến ca khúc thêm lan tỏa, kích thích người ta tìm đến nghe. Cứ giả sử đồng tình với nghi vấn đạo nhái âm nhạc, thì ít ra không thể phủ nhận những câu nói bắt tai, thuần Việt kể trên vẫn là cộp mác của Sơn Tùng M-TP.

Với những ai đánh giá thấp chất giọng của Sơn Tùng, đừng quên nam ca sĩ gốc Thái Bình đã đạt thủ khoa đầu vào của nhạc viện TP.HCM năm 2012, chứng tỏ giọng hát của anh được đánh giá cao ở một môi trường bỏ qua tất cả những yếu tố về ngoại hình, giải trí. Tuy không sở hữu giọng hát "khủng", cách phát âm lại đậm "vùng miền", nhưng nam ca sĩ đã khôn khéo biến những điều đó thành nét đặc trưng của mình. Cách xử lý, luyến láy ngẫu hứng và riêng biệt giúp anh không bị lẫn lộn dù hát nhạc trữ tình hay sôi động.

Có thể ví vui, giọng hát của Sơn Tùng với món bánh tráng trộn hay bánh mì nướng muối ớt. Chẳng chuyên gia dinh dưỡng nào có thể mang ra đánh giá, cân đo cùng những cao lương mĩ vị khác, còn người thưởng thức cũng chẳng cần bận tâm làm gì, họ thích thì họ "ăn" thôi.

Bên cạnh đó, việc bắt tay hiệu quả với các nhà sản xuất âm nhạc hàng đầu như Slim V, Triple D, Long Halo, Khắc Hưng… cho thấy Sơn Tùng cũng phải có ít nhiều những kiến thức chuyên môn và cái tai nhạy bén của một nhà sản xuất để có thể truyền đạt hết những gì mình cần. Ít người biết, hầu hết những ca khúc của Sơn Tùng ra mắt thị trường đều do anh tự mình thu âm và dựng bè tại nhà, nhằm giữ trọn vẹn cảm xúc và màu sắc cá nhân mà không bị ai chi phối. Nghệ sĩ Việt có khả năng làm điều này chắc chỉ đếm trên đầu ngón tay.  

Có thể thấy, thành công lớn của Sơn Tùng nằm ở việc tách riêng biệt "màu sắc" của mình ra khỏi thị trường giữa thời điểm đầy ắp những ca sĩ trẻ có cá tính gần như bị một màu. Với ngoại hình điển trai, cộng phong cách thời trang đậm chất Hàn Quốc, nam ca sĩ trước hết đã đánh vào được nhu cầu phần nhìn và sự tò mò của khán giả trẻ. Đây được xem là một định hướng rất thành công của Sơn Tùng. Bởi trong thời đại phát triển của truyền thông và công nghệ hiện nay, nghệ sĩ nào có đầu tư về hình ảnh thật khác biệt trong âm nhạc thì đó mới là bước đi khôn ngoan, tạo độ viral cao về truyền thông. 

Mỗi lần xuất hiện, Sơn Tùng đều có một sức hút khiến người ta tò mò, từ trang phục, kiểu tóc đến cách tạo dáng lạ lùng như chu môi, biểu cảm xấu… Xét về gu thời trang, người ta chỉ thường có thói quen "soi" các mỹ nhân, nhưng với Tùng lại là trường hợp ngoại lệ ở sao nam. Vì ai cũng hiểu, chỉ cần muốn, nam ca sĩ nhất định biết cách mang đến một điều gì đó đặc biệt cho mình.

Người ta nói vui, có lẽ chỉ có Sơn Tùng mới được "đặc cách" biến những điều tưởng chừng là "khùng điên, chẳng có gì" trở nên đặc biệt. Dễ dàng thấy, các câu nói hết sức đơn giản như "Mình thích thì mình làm thôi", "Không phải dạng vừa đâu"… tưởng như rất đời thường, lại trở thành cơn sốt trong cộng đồng một thời gian dài. 

 Trên sân khấu, thần thái "tự tin đến bất cần" toát ra từ phong cách biểu diễn của Sơn Tùng cũng được xem là chìa khóa thôi miên hàng nghìn khán giả theo dõi. Những bước nhảy tự do, từng cử chỉ nhỏ nhất… đều tạo cảm giác chúng xuất phát từ chính con người của nam ca sĩ một cách tự nhiên, chứ không có sự khiên cưỡng hay cố gắng phải được như người này, người nọ. Chính điều này làm cho sân khấu của Sơn Tùng trở nên "có hồn" và kết nối chặt chẽ với cảm xúc của khán giả.

Ở Sơn Tùng M-TP, đối tượng khán giả hâm mộ nam ca sĩ đa phần rơi vào độ tuổi còn đi học, là những người sinh ra trong thời đại tiếp cận công nghệ đầy đủ hơn thế hệ fan của những ca sĩ trước rất nhiều. Họ có sự cập nhật về cách thức cạnh tranh giữa cộng đồng fan bằng việc liên kết giúp thần tượng chạy đua thành tích với các đối thủ khác. Yếu tố "háo thắng" ở những người trẻ, thể hiện sức mạnh đoàn kết của fanclub đã góp phần đẩy "cuộc chiến ngầm" này lên cao trào. Với họ, những con số biết nói là món quà ý nghĩa dành cho thần tượng của mình. Kéo xuống phần bình luận ngay dưới MV "Nơi này có anh", rất dễ nhận thấy các bình luận kêu gọi nhau "cày view" vì Sơn Tùng.

Người ta vẫn truyền miệng nhau câu nói vui, ví sự đoàn kết của fanclub Sơn Tùng là "Sức mạnh bầu trời". Nhưng câu nói đó không mang hàm ý đơn giản, mà sâu xa hơn, nó cho thấy bên cạnh Sơn Tùng luôn có một lượng fan khủng luôn sẵn bênh vực, ủng hộ và sẵn sàng làm mọi thứ vì thần tượng. Để có được tình cảm như vậy, Sơn Tùng phải đánh đổi điều gì? 

Đó là sự khéo léo trong việc tạo dựng một hình ảnh đẹp trong lòng những người yêu mến anh, sự giao lưu gần gũi, cách nói chuyện, quan tâm fan ấm áp, cùng những ưu ái đặc biệt như viết bài hát, làm MV chỉ dành riêng cho fanclub của mình… Để một người thích không quá khó nhưng ở lại trong lòng họ thật lâu lại là điều không dễ. Làm được những điều đó, là quá trình, đi kèm sự chân thành.

Xét về mặt chiến lược riêng cho Youtube, những MV của Sơn Tùng ngoài nhạc hay, hình đẹp, còn có những yếu tố góp phần giúp nó đạt được lượt xem hấp dẫn hơn. Có thể kể đến như lượng subscribe (theo dõi) lớn (hiện tại là hơn 1,4 triệu lượt), hay việc "phân phối" nó đến gần hơn với những khán giả quốc tế bằng cách tạo từ khoá, dịch phụ đề 5 thứ tiếng. Ngoài ra, việc kiểm soát chống đăng tải lại (re-up) những MV này cũng được thực hiện khá chặt chẽ, nhằm giữ cho lượt xem MV trên kênh chính thức luôn đạt được mức cao nhất.

Tham khảo ý kiến của MC Thùy Minh – người có kinh nghiệm về ngành giải trí truyền thông cũng như đang chịu trách nhiệm nội dung của một talkshow được quan tâm trên Youtube. Chị nhận định: "Việt Nam là nước xem Youtube đứng top 4 của thế giới. Và theo thuật toán của Youtube, khi một video bạn đã xem/đang xem, bạn bè network của bạn đang xem, nó sẽ nằm trong phần "recommend for you" - tức là Youtube nghĩ bạn nên xem video này. Thuật toán này giúp tạo nên một số lượng view khổng lồ tăng theo cấp số nhân cho chính những video vốn đang được xem nhiều nhất, nhằm "giữ chân" người dùng. Tôi không nghĩ rằng MV của Tùng hot trên toàn thế giới đâu, mà chỉ cần đứng đầu ở Việt Nam là đã trong top thế giới rồi". 

Song song với những nhận định chuyên sâu, một ý kiến của khán giả dưới góc nhìn ở bề nổi cho biết: "MV của Sơn Tùng không phải chỉ có Sky xem đâu, mà còn là antifan vào xem để soi mói về những chi tiết đạo nhái đem ra bình bàn. Mà soi thì ít nhất phải xem đi xem lại nhiều lần, vậy là lên view thôi".

Từ ý kiến trên có thể nhận định, Sơn Tùng như một "nỗi ám ảnh" trong mắt antifan vì với họ, sản phẩm của anh luôn phải gắn mác đạo nhái. Và thực hư có vô tình hay cố ý, nam ca sĩ cũng đang phải đối đầu với cộng đồng fan cuồng Kpop khá hùng mạnh, sẵn sàng làm mọi thứ để công kích kẻ mà họ không vừa mắt. Nhưng những cuộc tấn công đó vô tình lại góp chút "gió" giúp sản phẩm của Sơn Tùng gây "bão", tạo nên sức lan truyền ngày càng mạnh. Antifan tranh cãi, fan nhảy vào bênh vực, rồi lại kích thích người bên ngoài nhảy vào xem. Vậy là tăng view.

Ở showbiz Việt, nhiều người nói vui, càng có nhiều antifan công kích, người đó càng nổi tiếng, số người quan tâm càng cao. Chính vì vậy, có thể nói scandal góp phần không nhỏ vào việc xây dựng nên độ hot của Sơn Tùng M-TP và sản phẩm của anh. Điều này thấy đỉnh điểm ở MV "Chúng ta không thuộc về nhau" có lượng dislike hơn 270 nghìn và vấp phải rất nhiều bình luận công kích từ fan quốc tế. Dù theo hướng tiêu cực, nhưng phải công nhận độ hot của Sơn Tùng tại thời điểm đó được xem là không có đối thủ. Đó cũng chính là khoảng thời gian Sơn Tùng đồng hành cùng ông bầu Quang Huy. 

 Một người trong giới truyền thông đặt ra giả thiết cá nhân về chìa khóa chiến lược mà ê-kíp Wepro vạch ra cho sản phẩm "Chúng ta không thuộc về nhau" đó là cố tình gây tranh cãi. Từ việc "vô tình" ra mắt cùng ngày giờ với MV ca khúc được so sánh – "We Don’t Talk Anymore", đến nhịp điệu, flow rap và loạt cảnh quay trong MV pha trộn nhiều sản phẩm Kpop… đều tạo cảm giác "cung cấp" đủ "nguyên liệu" để antifan có cớ tố Sơn Tùng. Chưa bàn đến thực hư đằng sau thế nào, nhưng rõ ràng hiệu ứng hàng chục triệu khán giả (có cả cộng đồng quốc tế) hiếu kỳ vào xem và tranh luận cho thấy, nếu quả thực đây là một chiến lược chủ đích, thì bước đi này rất có khôn khéo trong việc đẩy độ hot của Sơn Tùng lên đỉnh điểm.

Rời Quang Huy, Sơn Tùng bắt tay sản xuất "Lạc Trôi" – sản phẩm âm nhạc đầu năm 2017. Tuy sản phẩm này không vướng nghi vấn đạo nhạc nhưng bị nhận xét là không bắt tai ngay như những sáng tác trước đó của nam ca sĩ, phần được đánh giá cao nhất lại là từ bản phối. Các câu từ lặp lại, gây sốt được kỳ vọng cũng không có trong ca khúc này. Tuy nhiên, nó vẫn thành công. 

Tương tự, đối với nhiều người, "Nơi này có anh" có thể không phải là một sản phẩm quá xuất sắc về âm nhạc và hình ảnh mà họ đang kỳ vọng ở Sơn Tùng sau "Lạc trôi", nhưng "cú nổ" của nó lại tiếp tục là một điểm sáng mà không ai có thể phủ nhận được. Đặc biệt, đây là một thành quả lao động đang ghi nhận vì được cho là "sạch sẽ", không vướng phải nghi vấn đạo nhái gì so với những sản phẩm trước đó của anh. 

Sau rất nhiều lùm xùm xoay quanh việc đạo nhái góp phần đẩy tên tuổi Sơn Tùng lên, sự quan tâm mà dư luận dành cho nam ca sĩ có thể vẫn còn là sự tò mò, soi xét như một thói quen. Nếu sau khi rời khỏi Quang Huy, Sơn Tùng thực sự muốn "làm sạch" hình ảnh của mình bằng âm nhạc chân chính, không vướng ồn ào, thì con đường của anh thực sự cần nhiều nỗ lực hơn nữa để được công nhận về mọi mặt. Ở nhiều sản phẩm về sau, nếu con đường này vẫn mang về những giá trị bùng nổ như hiện tại, thì khi đó sẽ không ai có thể phản bác độ hot của "quả bom" mang tên Sơn Tùng M-TP được nữa.