Trước "Tình khúc Bạch Dương", đã có 5 phim về người Việt xa xứ gây chú ý

Tháng đầu năm 2018, khán giả truyền hình được nhà đài chiêu đãi một bộ phim chất lượng, có thời gian đầu tư lên đến 7 năm, cùng dàn diễn viên thực lực hai thế hệ là Chi Bảo, Thanh Mai, Huỳnh Anh, Nhã Phương, Bình An, Minh Trang trong Tình khúc Bạch Dương. Bộ phim kể về cuộc sống mưu sinh, học tập của những người Việt tại nước Nga trong thập niên 80, kéo dài đến 30 năm ở giữa thập niên 2010 với câu chuyện của hai thế hệ nhân vật. Sau 2 tập lên sóng, Tình khúc Bạch Dương đã kịp gây ấn tượng với khán giả về cảnh sắc đẹp mê hồn xứ Bạch Dương cùng nhiều chi tiết gợi nhắc quá khứ của những nguời Việt xa xứ.

Trước Tình khúc Bạch Dương, cũng đã có một số bộ phim khai thác đề tài này và gây được chú ý. Làm phim ở nước ngoài vốn đã không đơn giản. Làm phim ở nước ngoài thời xưa còn khó hơn gấp bội vì phải phục dựng đường sá, cảnh trí cũng như quần áo, đạo cụ sao cho gợi được không khí. Thành thử, những bộ phim dám làm về chủ đề này thực sự không nhiều.

Hai phía chân trời

Hai phía chân trời là phim về cuộc sống mưu sinh của những người Việt ở nước ngoài của đạo diễn Quốc Trọng, ra mắt năm 2012. Đây cũng là bộ phim truyền hình đầu tiên có bối cảnh chính ở Đông Âu và có nhiều diễn viên nước ngoài cùng tham gia.

Chuyện phim bắt đầu từ một nhóm những người bạn cùng chung sức xuất bản tờ báo "Trái tim Việt" trong đó có doanh nhân Lê (NSƯT Mạnh Cường) và luật sư Minh (Xuân Bắc), với mong muốn cung cấp những thông tin, luật pháp... của Cộng hòa Czech cho bà con người Việt sinh sống tại đây.

Trong quá trình làm việc, họ phát hiện tay bút nghiệp dư Vinh (Lê Vũ Long) có lối sống rất nghĩa khí nhưng số phận lại long đong. Bộ đôi Minh và Lê đã giúp Vinh vượt qua được nhiều khó khăn, gian khó trong cuộc sống ở nơi xứ người. Bằng tấm lòng và sự sẻ chia, họ cũng đã giúp đỡ một người phụ nữ Việt có số phận éo le tên là Tình (NSƯT Lê Vy).

Trước đó, Tình đã bỏ chồng con ở nhà, vay mượn tiền để vượt biên sang trời Âu với hy vọng đổi đời. Thế nhưng, cuộc sống tốt đẹp đâu chả thấy, Tình lại phải sống trong sự đau khổ, dằn vặt, tội lỗi về cái chết của đứa con gái. Bên cạnh đó, còn rất nhiều khía cạnh trong cuộc sống, những số phận khác nhau và thậm chí cả những bi kịch mà những người Việt xa xứ phải đối mặt để có thể kiếm được đồng tiền gửi về quê nhà.

Tuy nhiên, vượt qua những khó khăn, gian khổ đó là sự yêu thương, đùm bọc giúp đỡ lẫn nhau, gìn giữ và trân trọng những giá trị văn hóa, truyền thống đạo đức. Từ đó, cũng đã mở ra rất nhiều những sợi dây tình cảm, những rung động từ trái tim, đặc biệt là sự nhân ái và sẻ chia của người Việt nơi đất khách.

Quyên

Phim được chuyển thể từ tiểu thuyết cùng tên của nhà văn Nguyễn Văn Thọ, một người Việt từng sống ở châu Âu vào thời kì biến động "bức tường Berlin sụp đổ". Quyên tập trung đặc tả bối cảnh xã hội và con người, nhất là những người Việt vượt biên đến Berlin trong thời kì biến động.

Chuyện phim không quá đặc sắc nhưng bù lại, sự hỗn mang của thời đại, sự cố gắng sinh tồn nơi xa xứ của những người Việt Nam được thể hiện chân thực và nhức nhối. Có lẽ thế hệ ngày nay, sẽ khó có thể hoàn toàn hiểu được những gian khổ trong tháng ngày phiêu bạt trên xứ người như thế nào. Những người quan tâm cũng chỉ là qua sách vở, lời kể của người thân. Do đó, nếu là người quan tâm và có chút lòng trắc ẩn về xã hội những buổi giao mùa, nên xem Quyên để biết rằng có những mảnh đời phải trả giá bằng rất nhiều sự mất mát vì thời cuộc.

Phim xoay quanh cuộc đời của Quyên (Vũ Ngọc Anh), một cô gái Hà Nội xinh đẹp, có học thức. Vì yêu chồng (David Trần,) mà Quyên rời bỏ quê hương, trốn sang nước Đức. Tại đây, cô bị gã dẫn đường Hùng (Trần Bảo Sơn) lập mưu bắt cóc và cưỡng hiếp. Biến cố đó đã vĩnh viễn thay đổi cuộc đời Quyên, khiến cô phải trải qua nhiều năm tháng thăng trầm ở nơi xứ người. Ngoài Quyên thì trong phim còn có nhiều tuyến nhân vật khác để khắc họa nên cuộc sống nhiều sóng gió trong thời kì này.

Bộ phim được đầu tư đến 22 tỉ, quay tại Đức và Đà Lạt. Bối cảnh Đà Lạt khá thuận lợi cho việc đoàn phim phục dựng lại quang cảnh tại Đông Đức thời bấy giờ. Những khu chợ, những dãy dân cư gợi lên khá nhiều không khí hoài niệm cho những người Việt từng xa xứ. Còn những cảnh quay tại Đức thì mang đến những khung hình hùng vĩ. Tuy nhiên, ngoài bối cảnh, phục dựng và cảnh quay, Quyên lại không tạo được cảm xúc ở câu chuyện, trở thành một phim điện ảnh gây nhiều tiếc nuối năm 2015.

Mát-xcơ-va mùa thay lá

Mát-xcơ-va - Mùa thay lá là câu chuyện ngọt ngào nhưng ngang trái về tình bạn và tình yêu của những người Việt trẻ từng học tập ở nước Nga. Hai nhân vật chính là Minh (Hồng Đăng) và Phương (Hồng Diễm), hai học sinh đang du học và sinh sống ở Nga. Hai người dường như hợp nhau về tất cả mọi thứ và quấn quít như một cặp trời sinh.

Tuy nhiên, vì một biến cố gia đình, Minh phải về nước, chuyện tình giữa hai người dang dở. Sau nhiều năm lăn lội để giải quyết khó khăn trong gia đình, Minh thành đạt, trở thành một doanh nhân làm trong công ty kinh doanh nhà đất rất lớn. Anh quay lại Nga để làm việc. Tại đây, khi đến thăm nhà một người bạn tên Đức (Việt Anh), Minh mới ngỡ ngàng bởi người ra mở cửa cho mình lại chính là Phương, giờ đây đã là vợ của Đức.

Gặp lại nhau giữa thủ đô Mát-xcơ-va phù hoa, hai người vẫn không thể ngăn trái tim mình rung động, bồi hồi. Tuy nhiên, ngã rẽ của số phận đã đẩy họ đi quá xa. Những vần thơ mà khi xưa Minh từng say mê thời sinh viên giờ đã vận vào người anh như một lời nguyền cay nghiệt.

Nhân vật Minh trong phim chẳng khác nào chàng trai trong bài thơ Tôi hỏi cây tần bì của thi sĩ Nga nổi tiếng Vladimir Kirshon, đi khắp nơi để hỏi "Người yêu tôi ở đâu" để rồi chỉ có người bạn thân lên tiếng trả lời "Người bạn yêu thuở trước/Người ấy bây giờ là vợ tôi".

Những cảnh quay rất đẹp và lãng mạn tại Nga chính là thứ tạo nên ấn tượng với khán giả ngay khi bộ phim phát sóng. Nhiều người đã cảm thấy một thời tuổi trẻ ùa về, khiến cho bộ phim trở thành thức quà thi vị mùa Tết năm 2017.

Giấc mơ Mỹ

Nếu như những bộ phim trên là những chương hồi quá khứ đáng nhớ, đáng hoài niệm thì tiếc thay, câu chuyện của Giấc mơ Mỹ lại gây chú ý vì quá tệ. Được đầu tư quay 60% thời lượng phim tại Mỹ, bộ phim cố gắng khắc họa cuộc sống và những khó khăn của cộng đồng người Việt tại xứ cờ hoa, đồng thời lồng vào đó thông điệp cao cả của lời thề Hippocrates trong ngành Y.

Giấc mơ Mỹ là câu chuyện của Linh (Mai Thu Huyền) - một bác sĩ thành đạt ở Việt Nam, có chồng là Thế Vinh (Bình Minh), cũng là bác sĩ giỏi. Linh bị một bác sĩ khác trong nghề (Đinh Y Nhung) hãm hại, khiến cô gây ra tai nạn làm chết bệnh nhân. Từ đó, danh tiếng của Linh bị ảnh hưởng, chồng thì có tư tình với cô bác sĩ kia.

Trong lúc tuyệt vọng, Linh được Peter (Kyo York), một người Mỹ đang làm tình nguyện viên ở Việt Nam, ngỏ lời yêu và đưa sang Mỹ. Những tưởng cuộc đời sẽ đổi khác, ấy nhưng cuộc sống ở Mỹ không màu hồng như Linh tưởng. Peter nhanh chóng ruồng bỏ cô, sự khinh miệt của cộng đồng người Mỹ với người Việt cũng kinh khủng hơn những gì Linh có thể tưởng tượng. Mọi biến cố cũng từ đây mà bắt đầu.

Mang một ý tưởng tốt, nhân văn nhưng rất đáng tiếc Giấc mơ Mỹ lại được thực hiện vụng về, kệch cỡm và phi lý. Các tình tiết được sắp xếp gượng gạo cùng diễn xuất cũng không hay ho gì của dàn diễn viên chính khiến cho bộ phim được đánh giá là thảm họa, đến cả cộng đồng người Việt ở Mỹ xem xong cũng bức xúc.

Thật sự là buồn cười xen lẫn tiếc nuối khi lí ra một bộ phim làm về người Việt trên đất Mỹ - một chủ đề cực kì gây chú ý - lại trở nên đáng quên trong lịch sử phim Việt.

Dạ cổ hoài lang

Trong danh sách ít ỏi những phim làm về người Việt xa xứ, không thể bỏ quên Dạ cổ hoài lang. Bắt đầu từ một vở kịch của tuổi đời hơn 20 năm, phiên bản điện ảnh của phim gây chú ý khi công chiếu vào tháng 3/2017.

Câu chuyện xúc động, mang đầy sự hoài niệm và lòng yêu quê hương của hai ông già nơi xứ người (Hoài Linh và Chí Tài đóng) chính là ký ức của rất nhiều người con nước Việt phải tha hương. Những nỗi nhớ ám bụi về ngày xưa, sự xa lạ đến khó hòa nhập nơi xứ lạ cho đến những nghi kị, xa cách của mình với con cháu giống như những vết dao từ từ cứa vào tim của những người đồng cảnh ngộ.

Từ nguyên tác, Dạ cổ hoài lang đã là một câu chuyện cảm động, lấy được nước mắt. Thành thử dù bản điện ảnh của Nguyễn Quang Dũng đôi chỗ còn bị cải biên không hợp lý nhưng vẫn khiến những khán giả lớn tuổi cảm thấy được chạm đến trái tim. Tuy doanh thu không cao nhưng việc chọn Dạ cổ hoài lang để chuyển thể của Nguyễn Quang Dũng là một hành động đáng được vỗ tay.