"Trời hôm nay nhiều mây cực!": Khi Đen liều lĩnh xa những giai điệu triệu view, trở về với bản nguyên của rap?

Đen đã có một năm 2019 thành công vang dội. Chỉ trong 1 năm anh tung ra dồn dập “Mười Năm” ft. Ngọc Linh, “Hai Triệu Năm”, “Lối Nhỏ”, “Một Triệu Like” và đặc biệt là sự bùng nổ với “Bài Này Chill Phết” khiến tên tuổi của Đen đã trở thành một đại diện, một hình mẫu nổi bật của cộng đồng underground.

Điểm chung của tất cả những bài hát nói trên là gì? Đó là sự xuất hiện của các melody ấn tượng ở giữa. Rap vốn chưa phải là một dòng nhạc đại chúng ở Việt Nam, chính vì thế việc đưa melody đậm chất pop vào sẽ dễ dàng kéo sự chú ý của người nghe đại chúng vào bài hát. Các melody đa số đều được thể hiện bởi một giọng ca nhẹ nhàng, trung hòa, với những âm thanh đơn giản, thậm chí xưa cũ (“Mười Năm”, “Lối Nhỏ”, “Một Triệu Like”) càng khiến khả năng tiếp cận công chúng trở nên dễ dàng.

Đen cũng khéo léo sử dụng những beat có âm thanh nhỏ, tối giản (“Một Triệu Like”, “Hai Triệu Năm”), thậm chí là âm thanh mộc (“Lối Nhỏ”) để có thể dễ dàng gần gũi công chúng thay vì là những beat nặng về trap đang thịnh hành trong rap/ hip hop. Ngay cả khi mời một producer có thiên hướng về maximalism như MADIHU trong “Bài Này Chill Phết”, anh cũng trở nên tối giản hết cỡ với những lớp âm thanh vô cùng nhỏ nhẹ. Áp dụng chung một công thức từ bài này đến bài khác, đưa hàng loạt các yếu tố pop đại chúng vào âm nhạc, thành công vang dội của Đen là điều tất yếu, và tất yếu cũng dẫn đến những nhận xét “Đen đã mất chất”.

Đó là những lời nhận xét không thể tránh khỏi khi một người nghệ sĩ từ underground bắt đầu trở nên đại chúng và sử dụng nhiều tới các yếu tố của pop. Lần cuối cùng Đen phát hành một ca khúc đậm đặc trong rap/ hip hop là từ “Lộn Xộn II” cách đây 2 năm khi anh sử dụng màu sắc old school hip hop và chỉ mình anh với những tâm sự rối ren bên trong bản thân anh - một nội dung cũng cực kì “underground”. Đã quá lâu cho cơn thèm khát một ca khúc giống thế của những người hâm mộ Đen từ giai đoạn đầu.

Và “Trời Hôm Nay Nhiều Mây Cực!” bất ngờ được ra mắt, với những yếu tố hip hop mạnh mẽ được quay trở lại. Trừ phần MV đậm tính tối giản đã thành thương hiệu; mọi yếu tố đều gần như khác biệt hoàn toàn với các sản phẩm triệu view gần đây của Đen.

Không còn hình ảnh của “Bài Này Chill Phết” nhỏ nhẹ, mềm mại, êm ái; MADIHU mở màn với những tiếng synth to và nặng; loop chúng từ đầu đến cuối bài hát và thêm tiếng bass vào từng verse rap của Đen biến chuyển theo từng phân khúc lyrics. Vẫn có một sự tiết chế nhất định khi kết hợp với một rapper trầm lặng như Đen, nhưng MADIHU vẫn đánh dấu được những âm thanh cá nhân rất riêng. Tiếng synth lớn, đậm chất maximalism mà ta từng thấy ở “Mùa Hè Của Em”, “Đừng Hát Về Cơn Mưa” hiện diện rõ nét và rất hợp lý trong “Trời Hôm Nay Nhiều Mây Cực!”.

Với sự bày binh bố trận cá tính nhưng vẫn giữ nhịp điệu ở mức đơn giản của MADIHU, Đen có một hành trình trở lại tìm về bản nguyên của hip hop, tìm về sâu thẳm trong tâm hồn mình vô cùng hoàn hảo. Vẫn là những dòng tâm tư đan xen với nhau, nhưng thay vì kể một câu chuyện mang nhiều tính trendy như “Lối Nhỏ” hay “Bài Này Chill Phết”, cũng không cố gắng để khẳng định bản thân như “Lộn Xộn II”, “Trời Hôm Nay Nhiều Mây Cực!” là sự đào sâu vào nội tâm của bản thân Đen, chuyến đi tìm kiếm tự do và khát vọng trong âm nhạc.

Đen bắt đầu chuyến đi với những hình ảnh của một buổi chiều tối:

“Lại đi tìm về lối nhỏ

Mắt nhìn trời đầu thì gối cỏ

Nặn mặt trời thành một khối đỏ

Đôi khi nhắm mắt lại nhìn mới rõ”.

Đa số trong bài hát này, Đen đều dùng vần đôi đầy thách thức. Tất nhiên khả năng viết lyrics của Đen thì không cần phải bàn nhiều, những mô tả của Đen không xa lạ mà đều gợi hình ảnh và từ đó, Đen bắt đầu kể lại những bí bách bên trong anh:

“Ta bị không gian thao túng

Bị thời gian làm cho nao núng

Bị giới hạn trong đủ đầy

Trong những đêm suy tư và ngủ ngày”.

Sự khó chịu đó còn được lặp đi lặp lại rất nhiều lần trong bài hát này, đặc biệt là những cơn bí bách đến từ chính con người anh, sự khao khát trong âm nhạc nhưng lại không được thỏa mãn:

“Miệt mài viết tiếp để những đêm trắng hoá thành đêm bạc

Lòng tham duy nhất là mong trong đầu có nhiều thêm nhạc”

Rồi cả những sự mệt mỏi khi phải trưởng thành:

“Rốt cuộc thì ai cũng sẽ bị buộc phải lớn

Niềm đau sẽ đến một ngày không muộn thì sớm”

Và những khao khát không thành về tình yêu:

“Tiếc là mình không gặp người lái đò ở Sông Đà

Nên em thì ra cửa Đáy, anh đổ ngược về Sơn La”.

Tất cả được đan cài vào nhau và được nối bởi một đoạn hook lặp đi lặp lại, nơi đó chứa đựng triết lý sống để vượt qua tất cả của Đen:

“Đi vào rừng một mình không có rủ ai

Ngực no mùi đất mẹ, làm con đủ high

Sẽ luôn là người tốt, như là lũ nai

Học cách làm chủ được mình trước khi làm chủ ai”.

Đen vẫn thế, vẫn là một bậc thầy lyrics, bậc thầy của những dòng suy tưởng đan xen. Tuy nhiên ở đây, thay vì sử dụng những viên gạch kết nối là một melody bắt tai, anh sử dụng chính anh, chính chất rap của bản thân để kết nối tất cả lại với nhau, tạo ra một sự liền mạch tuyệt đối.

Tuy nhiên, Đen không hoàn toàn bỏ hết những yếu tố viral. Ngay từ cái tiêu đề, Đen đã theo đuổi trend đặt tên dài của năm 2020 thay vì những cái tên ngắn gọn quen thuộc. Trong lyrics có những phân đoạn cũng rất “đại chúng”: gợi nhắc về bản hit “Lối Nhỏ” qua câu hát “Lại đi tìm về lối nhỏ/ Mắt nhìn trời đầu thì gối cỏ”, nhắc đến nghệ sĩ nổi tiếng: “Vẫn chưa từng được gặp Tăng Thanh Hà, nhưng đôi khi bỗng dưng lại muốn khóc”... Những cài cắm nhỏ quen thuộc như một nỗ lực để ca khúc này có thể gần gũi và dễ viral hơn.

Đen đang chứng tỏ hướng đi của anh đảm bảo vững chắc và chất lượng. Sau một thời gian làm thỏa mãn số đông đại chúng, Đen lại thử trở lại làm hài lòng những người hâm mộ anh đi từ thời underground đến nay. Những điều Đen làm ở “Trời Hôm Nay Nhiều Mây Cực!” là một nỗ lực cố gắng làm hài lòng cả hai nhóm khán giả, lại vẫn diễn tả những nội tâm, những suy tư phức tạp bên trong con người Đen một cách sâu sắc nhất. Đen loại bỏ melody, mang cá tính của cả bản thân và producer đặt vào bài hát mà vẫn lồng ghép yếu tố trendy và viral, Đen đang thể hiện tham vọng của mình bằng một sản phẩm cá tính và chất lượng.