Thấy gì từ cuộc đại chiến nhạc Việt ngày 8/3?

Cuộc "đại chiến nhạc Việt" đa màu sắc

Ngày 8/3/2024 chắc chắn sẽ là một ngày khó quên của thị trường nhạc Việt. 3 tên tuổi lớn là Sơn Tùng M-TP, Bích Phương, Suboi cùng ra mắt MV vào lúc 0h, sau những màn hâm nóng từ suốt 3 tuần trước đó bằng nhiều cách thức khác nhau. Ngay lập tức, những hình ảnh, ca từ, giai điệu trong 3 sản phẩm đều được chia sẻ rộng rãi, bình luận sôi nổi khắp mạng xã hội.

Nhưng khi gần kết thúc ngày, điều bất ngờ nhất đã tạo nên cơn “địa chấn”. MCK đột nhiên gia nhập đường đua âm nhạc với 1 sản phẩm cực đặc biệt mang tên Không Quan Trọng. Nam rapper gen Z mời những người cộng sự thân thiết, cho debut nhóm nhạc Vụ Nổ Lớn. Dân tình bùng nổ phản ứng khi Không Quan Trọng chính bản parody của siêu hit xứ Hàn Haru Haru, còn Vụ Nổ Lớn thì chính là “BIGBANG Việt Nam” với đội hình 5 thành viên gồm MCK, JustaTee, Orijinn, Tage, Trung Trần. Người cosplay nữ chính Park Min Young chính là ca sĩ Phương Ly - một fan kì cựu của G-Dragon nói riêng và BIGBANG nói chung.

Được thực hiện bởi đội ngũ AntiantiArt chỉ trong 9 ngày, MV vừa gợi lại nhiều hoài niệm qua những khung hình kinh điển của siêu hit đình đám một thời, vừa mang đầy tính giải trí qua diễn xuất của các chàng trai trong nhóm nhạc Vụ Nổ Lớn cùng nữ chính Phương Ly. Thể hiện thế mạnh đóng tune, chơi melody mượt mà, đi flow độc đáo, 5 thành viên của nhóm nhạc đặc biệt này tạo nên một MV dưới cái mác "parody" nhưng chất lượng lại ngang tầm 1 sản phẩm chính thức. Mục đích làm ra chỉ để thỏa sức sáng tạo và mang lại tiếng cười, nhưng tâm huyết của MCK, các nghệ sĩ cùng đội ngũ sản xuất Haru Haru bản Việt ngang ngửa với các sản phẩm chuyên nghiệp. MV Vụ Nổ Lớn thực sự là một “Vụ Nổ Lớn” khiến tất cả chúng ta nhìn thấy được một bức tranh nhạc Việt vô cùng thú vị.

Tưởng mới lại cũ, tưởng cũ lại mới

Được kì vọng nhiều nhất nhưng lại kém thuyết phục nhất có lẽ chính là Sơn Tùng M-TP. Chúng Ta Của Tương Lai là màn tái xuất sau gần 4 năm kể từ Chúng Ta Của Hiện Tại. Ngay từ cái tên, khán giả đã kì vọng về một ca khúc có chất liệu âm nhạc mang tính hiện đại, đột phá nhưng thứ mà anh chàng đem lại đều quá cũ kĩ, từ âm nhạc cho tới hình ảnh. Không còn người cộng sự ăn ý onionn., sáng tác từ 4 năm trước của Sơn Tùng không có một tổng thể tròn trịa, cả về mặt mix/ mastering đến hòa âm phối khí. Trong khi đó, dù vẫn còn Ben Phạm trong vai trò Giám đốc sáng tạo, MV Chúng Ta Của Tương Lai cũng không thuyết phục được khán giả về cả nội dung, kĩ xảo đến diễn xuất của cặp đôi Sơn Tùng - Hải Tú.

Nâng Chén Tiêu Sầu đánh dấu sản phẩm âm nhạc đầu tiên của Bích Phương sau gần 10 năm hợp tác với Tiên Cookie. Được sáng tác bởi người tình tin đồn Tăng Duy Tân, ca khúc lần này bị đánh giá mang quá nhiều màu sắc của anh chàng. Dù producer DuongK đã khẳng định đoạn điệp khúc lặp đi lặp lại chữ “sầu” là ý tưởng của anh, nhưng vẫn không thể phủ nhận rằng yếu tố cá nhân của Bích Phương trong âm nhạc đã không còn rõ ràng như những sản phẩm trước. Bù lại, phần hình ảnh trong MV lại được đánh giá cao. Bích Phương vẫn chứng tỏ mình là một “chiến thần meme” với những khoảnh khắc hài hước, tếu táo dù MV mang bối cảnh cổ trang. Những bộ chén, bình, bồn bằng gốm sứ với hoa văn cổ truyền cũng góp phần giới thiệu nét đẹp trong văn hóa dân tộc qua MV, giống như những gì nữ ca sĩ đã làm được trong MV Bùa Yêu.

Dù không có lượng fan hùng hậu như hai cái tên kể trên, nhưng Suboi mới là người được khen nhất trong bộ ba ra nhạc lúc 0h. Với thông điệp văn minh, cách viết lời sáng tạo, chất liệu âm nhạc độc đáo kết hợp giữa nhạc điện tử với afro, drill…, Dâu Thiên Hạ là bài hát chất lượng về nhiều mặt. MV cũng được lồng ghép những hình ảnh ẩn dụ độc đáo, nhiều lớp lang, góp phần truyền tải thông điệp nữ quyền cực kì khéo léo. Khác với màu sắc mạnh mẽ thường thấy của nữ nghệ sĩ ở các sản phẩm trước đây, Dâu Thiên Hạ mang năng lượng tích cực và yêu đời khi đánh thức sự tự tin và sự yêu thương chính mình gửi đến những người phụ nữ Việt.

Sau tất cả, sản phẩm gây bất ngờ nhất phải gọi tên Không Quan Trọng của nhóm nhạc Vụ Nổ Lớn. Chỉ là một bản parody thực hiện với mục đích vui là chính nhưng ekip đã “đùa cợt một cách quá nghiêm túc”. Từ bản phối mới cực kì hiện đại, phần thể hiện của mỗi thành viên trong nhóm đều xuất sắc, tới phần hình ảnh cực kì tâm huyết của nghệ sĩ lẫn đội ngũ sản xuất, Không Quan Trọng chứng tỏ khi những người nghệ sĩ tài năng không cần “làm” nhạc, mà chỉ cần “chơi” nhạc thôi cũng đủ khiến sản phẩm của họ trở thành món quà tuyệt vời dành tặng khán giả. Sự bất ngờ, tính đột phá, một ý tưởng dám chơi dám làm là điều mà Vụ Nổ Lớn làm được. Dù không hề truyền thông rình rang, sự đón nhận của khán giả cho thấy thứ mà họ thực sự mong chờ là yếu tố mới lạ, độc đáo trong sản phẩm, hơn là quy cách truyền thông truyền thống đã dần trở nên dễ đoán.

Thành tích, chỉ số và chúng ta cần những cột giá trị mới

Dù gây tranh luận về cả mặt âm nhạc lẫn hình ảnh nhưng với lượng fan hùng hậu, Sơn Tùng vẫn đủ sức chiếm trọn spotlight trước những “đối thủ” đáng gờm Bích Phương và Suboi. Về mặt con số, Chúng Ta Của Tương Lai phần nào lấy lại được vị thế số 1 sau liên tiếp hai single tiếng Anh gây tiếc nuối.

Theo thống kê từ YouNet Media, chỉ sau hơn 12 tiếng ra mắt Chúng Ta Của Tương Lai càn quét mọi nền tảng MXH, thu về hơn 268 nghìn thảo luận và 1.46 triệu lượt tương tác. Trên BXH SocialTrend Ranking Music, độ thảo luận của Sơn Tùng cao gấp 10 lần Bích Phương với Nâng Chén Tiêu Sầu, giữ chắc vị trí #1. Ngay sau giọng ca gốc Thái Bình chính là nữ ca sĩ sinh năm 1989. Có thể thấy, tâm điểm MXH thuộc về “đại chiến” âm nhạc sau 6 năm giữa Sơn Tùng và Bích Phương.

Chúng Ta Của Tương Lai nhanh chóng đạt Perfect All Kill khi dẫn đầu bảng cả YouTube Music Trending, lẫn 3 nền tảng nghe nhạc trực tuyến lớn là Spotify, Apple Music và iTunes. Sau 4 ngày ra mắt, MV Chúng Ta Của Tương Lai đạt hơn 14 triệu lượt xem, bỏ xa thành tích của những đối thủ còn lại. Bên cạnh đó, sản phẩm của nam ca sĩ còn gây chú ý trên một số thị trường nước ngoài khi đạt #6 MV trending worldwide; và lọt top xu hướng âm nhạc YouTube của 13 quốc gia, vùng lãnh thổ.

Với đối thủ trực tiếp là Bích Phương, Sơn Tùng đang dẫn đầu mọi chỉ số. Về sau Chúng Ta Của Tương Lai, nhưng Nâng Chén Tiêu Sầu cũng đang đạt những dấu mốc nổi bật không kém. MV của Bích Phương xếp #2 trending YouTube mảng âm nhạc tại Việt Nam, thu về 4.959.660 lượt xem (số liệu sáng 12/3), lọt top thịnh hành YouTube âm nhạc của Singapore, Canada và Australia. Đồng thời xếp #68 YouTube Music Trending Worldwide chỉ sau 12 tiếng.

Suboi dù có một sản phẩm chất lượng, nhưng mới đạt hơn 900.000 views sau 4 ngày ra mắt và xếp #10 YouTube Music Trending, nếu so về thành tích nhạc số trên các nền tảng thì vẫn còn khoảng cách quá xa so với Sơn Tùng và Bích Phương. Tuy nhiên những con số có vẻ không phải điều khiến nữ rapper quá bận tâm. Trong nhóm chat với fan, Suboi nhắn nhủ “Mong các bạn đừng lầm mình với những con số và địa vị”.

Không đối đầu trực diện với 3 cái tên kể trên, MV Không Quan Trọng của nhóm nhạc Vụ Nổ Lớn vẫn được hưởng hiệu ứng truyền thông từ cuộc đại chiến này. Sở hữu những gương mặt đầy sức hút như MCK, JustaTee, Phương Ly, nội dung giàu tính giải trí lẫn hoài niệm, sản phẩm thu hút được cả tệp fan BIGBANG luôn rất đông đảo tại Việt Nam. Không chỉ nhận về vô số phản hồi tích cực, hàng loạt meme mới, so sánh giữa bản gốc và bản “ref”, kể cả những chi tiết nhỏ trong MV như câu nói của Tage với MCK, hay tên tuổi của những người xuất hiện trong lời cảm ơn của MCK đều được chia sẻ rộng rãi. Sau 4 ngày phát hành, sản phẩm đạt 3.095.628 lượt xem (tính đến sáng 12/3) và lọt #3 YouTube Music Trending, áp sát vị trí của Sơn Tùng và Bích Phương.

Những con số trên cũng chỉ thể hiện được lượng fan, độ quan tâm của khán giả đối với một nghệ sĩ, chứ chưa phải thước đo chính xác nhất cho chất lượng của một sản phẩm. Thị trường Việt Nam hiện tại vẫn đang thiếu một bảng xếp hạng uy tín, công tâm, có độ bao phủ lớn để phản ánh đúng chất lượng của các sản phẩm âm nhạc. Điều đó khiến những con số đua tranh trên Top Trending dù tạo ra độ thảo luận lớn, nhưng không có quá nhiều ý nghĩa trong thời điểm hiện tại. Từ phương thức truyền thông cho tới việc sản xuất và phát hành, Vpop đang chứng kiến một sự dịch chuyển thế hệ, song song với đó cần những thước đo hợp lý để giúp thị trường đi lên.

Đã nhìn thấy một cục diện mới của làng nhạc Việt

Cuộc đại chiến âm nhạc 8/3 đã diễn ra với những biến số bất ngờ mà ít ai có thể tưởng tượng. Tới thời điểm này, có thể thấy kết quả đã dần rõ ràng. Sơn Tùng M-TP với lượng fan hùng hậu vẫn khẳng định vị thế sao hạng S của mình trên bản đồ Vpop cũng như là một trong số ít những tên tuổi vươn mình ra thị trường quốc tế. Nam ca sĩ nhanh chóng dẫn đầu nhiều bảng xếp hạng trên các nền tảng. Bích Phương cũng phần nào tái hiện được thành tích của 6 năm trước khi cô gần như trở thành “kẻ về nhì vĩ đại” khi chỉ xếp sau Sơn Tùng M-TP.

Suboi tiếp tục duy trì chất lượng sản phẩm tốt dù đã thay đổi màu sắc âm nhạc, nhưng sản phẩm của nữ rapper vẫn chưa hẳn là thứ dễ dàng tiếp cận đại chúng. MCK cùng nhóm nhạc Vụ Nổ Lớn mới debut là những nhân tố tham chiến cuối cùng, nhưng cũng tạo được nhiều dấu ấn lẫn thành tích đáng nể.

Đã có sự khác biệt lớn trong cách truyền thông cho chiến dịch lần này của mỗi bên. Sơn Tùng M-TP “bổn cũ soạn lại”, hết hủy theo dõi trang cá nhân rồi đối đáp qua lại với “gà cưng”, thậm chí làm hẳn một sân khấu đặc biệt để quảng bá cho sản phẩm mới. Dù phải trải qua rất nhiều khó khăn để sở hữu tấm vé đến với buổi offline, hàng nghìn Sky vẫn hụt hẫng khi sự kiện chỉ diễn ra vỏn vẹn 30 phút, ngoài màn trình diễn trực tiếp của thần tượng ra thì chương trình chẳng khác gì một buổi trả quyền lợi cho nhà tài trợ.

Bích Phương có sự trở lại đầy toan tính, thậm chí có lúc cô bị một số khán giả cho rằng đang “ăn theo” Sơn Tùng trong lần trở lại này. Mỗi động thái của Bích Phương chỉ tới sau Sơn Tùng ít phút, khiến nhiều người thậm chí còn đặt ra giả thuyết 2 ekip đã bắt tay với nhau để tạo nên hiệu ứng truyền thông bùng nổ mạng xã hội suốt thời gian qua.

Suboi vốn dĩ đã chuẩn bị sản phẩm này cho dịp 8/3, nhưng cuộc đối đầu thú vị giữa hai ngôi sao đình đám Vpop đã khiến nữ hoàng Rap Việt cũng sẵn sàng tham chiến. Tuy nhiên, cách tiếp cận của Suboi thì có phần tự nhiên, gần gũi hơn. Cô chỉ đăng tải một vài hình ảnh, video đơn giản nhưng đầy sức sáng tạo, khiến nhiều khán giả thích thú.

Chỉ riêng MCK là bất ngờ “đánh úp”. Nhưng đây cũng không phải lần đầu anh bất ngờ ra sản phẩm. Ngay cả album 99%, MCK cũng không hề nhá hàng trước mà đến đúng ngày mới đăng tải những hình ảnh đầu tiên. Cách truyền thông này cho thấy sự tự tin của MCK khi sẵn sàng bỏ qua giai đoạn làm nóng tên tuổi trước khi ra mắt sản phẩm, bởi vì đơn giản ở thời điểm này tên tuổi MCK chưa bao giờ hết hot.

Ở cuối MV Không Quan Trọng, khán giả bất ngờ thấy MCK sau khi nhập vai G-Dragon đã gửi lời cảm ơn tới Sơn Tùng M-TP. Không rõ thông điệp của nam rapper là gì, nhưng duyên nợ của Sơn Tùng với G-Dragon thì ai cũng rõ. Phải chăng Sơn Tùng chính là người truyền cho Quyền Chí Long niềm cảm hứng để anh tái hiện hình ảnh của nam thần tượng đình đám xứ Hàn? Liệu Sơn Tùng và MCK, ai sẽ xứng với danh hiệu “G-Dragon Việt Nam”? Hay sâu xa hơn, “ngai vàng” của người đàn anh chính là mục tiêu mà nam rapper gen Z đang muốn kế thừa?

Chiến dịch truyền thông lần này của mỗi sản phẩm cho thấy, trong khi các ngôi sao nổi tiếng đình đám vẫn duy trì những phương thức chuyên nghiệp, bài bản nhưng có phần dễ đoán, thì những “cú twist” của những nhân tố mang đậm chất Underground/ Hiphop như Suboi hay MCK mới là điều khiến khán giả bất ngờ. Sau cùng, chất lượng sản phẩm vẫn là thứ quan trọng nhất làm nên thành công, chứ không phải các chiêu trò truyền thông.

Sơn Tùng, Bích Phương đã có dấu hiệu đi ngang, thậm chí là thụt lùi trong âm nhạc. Sức sáng tạo của những nghệ sĩ mang đậm chất Underground/ Hiphop như Suboi, JustaTee vẫn dồi dào dù đã qua tuổi 30. Trong khi đó, lứa nghệ sĩ trẻ MCK, Orijinn, Tage, Trung Trần một lần nữa chứng minh rằng giờ đã tới thời của họ. Ngay từ bây giờ, họ đã dần sẵn sàng kế nhiệm vị trí của những đàn anh, đàn chị như Sơn Tùng, Bích Phương để lại.

Nhìn rộng ra toàn cảnh Vpop, YouTube Music Trending hiện nay đang có nhiều sản phẩm vẫn trụ vững trong bảng xếp hạng này dù không hề truyền thông rầm rộ. Sau Lời Từ Khước của Phan Mạnh Quỳnh, 2 sản phẩm mới đây của Phúc Du hay những ca khúc trong EP mới của Ngọt đều được đánh giá cao về mặt âm nhạc dù chỉ ra mắt Lyric Video. Những nghệ sĩ lâu năm trong nghề như Vũ Cát Tường, Đen Vâu, Hòa Minzy, BigDaddy cũng duy trì được thứ hạng tốt nhờ sở hữu một tệp khán giả riêng khá trung thành. Trong khi đó, lớp nghệ sĩ trẻ như MCK, Low G, MONO, HIEUTHUHAI cũng đang lăm le đe dọa ngôi đầu của các thế hệ đi trước.

Vài năm gần đây, Vpop cũng đã không còn chuộng những MV ganh đua về sự đắt tiền. Chất lượng âm nhạc không tốt mà làm MV vài tỷ thì chẳng khác nào tự đốt tiền. Sự thay đổi hành vi nghe nhạc của khán giả, đặc biệt là chuyển từ YouTube sang các nền tảng nhạc số như Spotify hay Apple Music đã khiến cuộc đua MV không còn hấp dẫn nữa. Năm ngoái, MV Vpop đạt nhiều lượt xem nhất là Em Đồng Ý (I Do) của Đức Phúc cũng chỉ đạt khoảng 60 triệu lượt xem, thua xa so với mốc trăm triệu từng phổ biến vào nhiều năm về trước.

Sự lên ngôi của lứa nghệ sĩ Gen Z như MCK, tlinh, MONO, HIEUTHUHAI, Wren Evans…, sự xuất hiện của những ekip sản xuất mới như AntiantiArt, sự bùng nổ của các nền tảng mạng xã hội như TikTok cũng khiến thị trường MV trở nên bình ổn, không còn sốt xình xịch như trước đây. Những hình ảnh cày view ngày đêm với hàng chục tài khoản ngoài tiệm net cũng không còn được chia sẻ quá nhiều. Điều đó khiến các nghệ sĩ cần phải thực sự thay đổi cách đầu tư trong sản phẩm của mình.

Tre già măng mọc là quy luật tất yếu của cuộc sống, trong mọi ngành nghề. Vào 4 năm trước, Sơn Tùng đã từng nói rằng “Tôi đã đặt ra cho mình một cột mốc rồi: sau 30 tuổi tôi sẽ không làm ca sĩ nữa. Vì mỗi thế hệ mới xuất hiện sẽ mang theo một sức mạnh thật kinh khủng, và chính những thế hệ đi trước như tôi đây sẽ bị… ảnh hưởng bởi sức mạnh và sự mới mẻ ấy.” Có lẽ không chỉ anh mà tất cả chúng ta cũng đều cảm nhận được sự thật ấy đang ngày một rõ ràng. Vậy thì, hãy cùng tận hưởng những sự thăng hoa ở “sườn dốc” của một lứa nghệ sĩ lâu năm, và mở lòng sẵn sàng đón nhận những làn sóng mới đang ngày một dữ dội trong những năm gần đây.