Trên vùng bờ biển phía Đông Nam của
hồ Titicaca - nơi được mệnh danh là "nước mắt Thần Mặt trời" (Bolivia), là các di tích cổ của thành phố Tiwanaku với những tác phẩm điêu khắc đá nguyên khối và ngôi nhà có tuổi đời lên đến 1.500 năm.
Điều khiến cho di tích này trở nên thực sự đặc biệt không chỉ là kích thước, khối lượng của những tảng đá mà là xuất xứ của chúng.
Với nhiều nhà khoa học, cách để những tảng đá có cân nặng từ 9 - 40 tấn có thể được vận chuyển qua cả một quãng đường khoảng 90km là một bí ẩn lớn.
Nhưng mới đây, họ đã tìm ra lời giải. Cùng khám phá hành trình những tảng đá vượt hồ Titicaca qua chùm ảnh dưới đây.
Một nghiên cứu cho rằng, những tảng đá này đã được mang tới đây qua đường thủy bằng các con thuyền bằng sậy mỏng manh.
Để kiểm chứng giả thuyết của mình, nhiếp ảnh gia Chris Knutson đã tham gia vào một cuộc thám hiểm mang tên Yampu Qala - dự án nghiên cứu hành trình kỳ lạ của những tảng đá vượt hồ Titicaca.
Để tái hiện lại cuộc hành trình của những tảng đá, đoàn thám hiểm đã thuê gia đình Estebans làm thuyền sậy truyền thống một cách chính xác nhất để dựng lại chiếc thuyền lịch sử.
Họ có đầy đủ kinh nghiệm và uy tín để tạo ra con thuyền vững chãi và kín nước, có khả năng đi ngày dài trên biển hay mang theo những vật nặng - mục đích chính của cuộc nghiên cứu này.
Khi hoàn tất, chiếc thuyền sậy Yampu Qala có chiều dài 14m, rộng 4,5m và cao khoảng 1,8m. Phải cần đến 3.000 bó sậy totora để hoàn thành chiếc thuyền này. Chiếc thuyền được làm bằng hai bó sậy to bên ngoài được trói vào khung gỗ và bên trong là hai bó sậy nhỏ hơn.
Cuối cùng, tất cả được buộc lại bằng dây thừng để không chỉ tạo ra hình dáng đặc trưng của con thuyền mà còn tăng tính chắc chắn, giúp nó mang được vật nặng.
Trong khi con thuyền đang được xây dựng ở Huatajata thì tại một thành phố gần Copacabana, đã chuẩn bị sẵn một cầu tàu và dọn dẹp lối đi để giúp đưa những tảng đá được cho lên thuyền.
Đó thực sự là một thách thức lớn khi mỗi tảng đá cần mang lên thuyền thường nặng đến 9-10 tấn.
Để đảm bảo được việc dựng lại chính xác phương pháp của những người xưa, dự án đã di chuyển các tảng đá chỉ bằng dây thừng, cây gỗ, chiếc rìu truyền thống “ushu” và rất nhiều nhân lực.
Sau khi con đường được thông, họ sử dụng những cây gỗ làm “bánh xe” cho hòn đã trượt lên đồng thời đẩy từ phía sau và kéo hòn đá từ phía trước bằng dây thừng.
Dự án Qala Yampu đưa tảng đá lên thuyền có sự hợp tác của những người lao động thuê, cả các thủy thủ và thành viên của Hải quân Bolivia. Tất cả đều cố gắng hết sức để di chuyển hòn đá nặng nề.
Nhìn vào bức ảnh ta dễ dàng mường tượng ra một khung cảnh tương tự được thực hiện bởi những người thợ xây của Tiwanaku cổ xưa, nhấn mạnh thêm phần nào sức mạnh lao động của con người thời cổ đại.
Cuối cùng thì hòn đá cũng được lật lên, di chuyển vào chiếc thuyền sậy. Giây phút tảng đá 10 tấn khổng lồ này nằm gọn trong chiếc thuyền đã chứng minh giả thuyết đúng đắn của nhiếp ảnh gia Chris Knutson.
Thay vì chìm ngay dưới sức nặng khủng khiếp, chiếc thuyền làm bằng những cây sậy này vẫn nguyên vẹn, vững chãi. Mặc dù bị chậm trễ nhiều ngày do thời tiết xấu, việc hạ thủy của tảng đá đã diễn ra một cách tốt đẹp và thành công.
Mang theo sức nặng 10 tấn, con thuyền sậy Yampu Qala đã hoàn thành cả một chặng đường 90km từ Copacabana đến Santa Rosa trên bán đảo Taraco nhờ những cây sậy totora hấp thụ nước và đóng vai trò như một chiếc dằn tàu hoàn hảo. Chiếc tàu đã mang theo tảng đá cập bến một cách dễ dàng.
Điều này giúp nhóm nghiên cứu kết luận rằng, những chiếc thuyền với kích thước tương tự có thể đã thực hiện chuyến đi với gấp đôi trọng tải.
Vì vậy sẽ là không khó khăn gì cho những chiếc thuyền to hơn có thể di chuyển các tảng đá khổng lồ đã được tìm thấy tại Tiwanaku.
Thật thú vị khi biết rằng, cách đây 1.500 năm, người xưa đã biết sử dụng những thứ đơn giản như thuyền cây sậy để vận chuyển vật khổng lồ.
Các kênh đào ở Santa Rosa mới chỉ có từ khoảng 1 thế kỷ đổ lại, nhưng các nhà khoa học đã tìm thấy bằng chứng cho thấy các phiến đã được dỡ xuống các Tiwanaku khoảng 19km và được kéo đi trên đất liền vào trong thành phố.
Mặc dù trải qua nhiều khó khăn về thời tiết, dự án này vẫn là một thành công lớn. Đây thực sự là một cuộc trải nghiệm lý thú về làm thế nào kiến trúc sư và người lao động cổ xưa đã thực hiện những công trình kỳ vĩ chỉ bằng sức mạnh của con người.
Bạn có thể xem thêm: