Netflix vào Việt Nam: Bài toán khó cho "gã khổng lồ" nước Mỹ

Ngày 7 tháng 1 vừa qua, tại sự kiện Triển lãm Điện tử Tiêu dùng (CES) 2016, dịch vụ truyền hình Netflix thông báo tiến vào hàng loạt quốc gia, trong đó có Việt Nam, Ấn Độ và Nga. Sau một thời gian chỉ hoạt động ở 60 thị trường lớn, nay họ đã mở rộng ra 130 quốc gia.

Ở Việt Nam, người dùng có thể đăng ký ba gói dịch vụ 180.000 đồng, 220.000 đồng và 260.000 đồng mỗi tháng. Chất lượng HD chỉ có từ gói Standard (220.000 đồng), còn Ultra HD chỉ dành cho gói Premium (260.000 đồng). Giá này tương đương với Hoa Kỳ (7,99, 9,99 và 11,99 USD). Người dùng có thể linh hoạt trong việc chọn lựa thiết bị xem, từ máy tính, ứng dụng di động đến Apple TV, Google TV, hay cả các máy chơi game như Xbox, Play Station. Sau thông báo của Netflix, nhiều khán giả đã hồ hởi đăng ký sử dụng Netflix.

Thành công của Netflix trên thị trường quốc tế là điều không phải bàn cãi. Vào tháng 10 năm 2015, hãng công bố đạt mức 69,17 triệu người theo dõi, một con số đáng mơ ước với bất kỳ đài truyền hình cáp nào. Về mặt nội dung, những series do Netflix thực hiện như Daredevil, Jessica Jones, Narcos hay House of Cards liên tục nhận phản hồi tích cực từ khán giả. Song, liệu cuộc chinh phạt của vị CEO lập dị Reed Hastings có thể thành công ở Việt Nam?

Những khó khăn tại thị trường Việt Nam

Hẳn nhiên, điểm trừ lớn nhất dành cho Netflix là chưa hỗ trợ phụ đề Việt. Dù đã mở rộng ra nhiều quốc gia, kênh này vẫn chỉ cung cấp khoảng 20 ngôn ngữ phổ biến. Đối với đa số khán giả, phụ đề Việt là điều gần như phải có khi xem phim, đặc biệt với những series có nhiều thuật ngữ đặc thù như House of Cards hay Narcos. Nếu Netflix muốn thành công, họ phải sớm khắc phục điểm yếu này.

Một đối thủ khác của Netflix là các trang xem phim online hoặc tải phim trái phép. Chỉ cần vài cú click chuột, khán giả hoàn toàn có thể thưởng thức những bộ phim mới nhất trên Internet. Hiện tại, những trang này có mức giá thấp hơn nhiều so với Netflix, chỉ khoảng 40 - 50.000 đồng một tháng. Ngoài ra, tốc độ của những trang trong nước cũng nhanh hơn nhờ server đặt ở nội địa. Theo nhiều chuyên gia, với băng thông quốc tế còn yếu ở Việt Nam, người dùng chưa chắc xem được chất lượng Ultra HD trên Netflix.

Bên cạnh đó, các trang xem lậu sở hữu số đầu phim vượt trội so với Netflix hay bất kỳ dịch vụ có bản quyền nào như K+ hay Fim+. Ngoài phim Mỹ, họ còn phim Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Thái Lan, từ phim bộ đến phim lẻ, thậm chí cả những phim bom tấn bị rò rỉ ra ngoài. Đơn cử như The Hateful Eight, tác phẩm của Quentin Tarantino vừa bị leak mấy ngày đã... xuất hiện nhan nhản trên các trang online. Rõ ràng là những trang này có quá nhiều sự lựa chọn dành cho khán giả.

Ưu thế lớn nhất của Netflix có lẽ chỉ là... cảm giác được xem phim một cách hợp pháp. Song, phần đông khán giả dường như không quan tâm đến điều này. Chỉ khi luật bản quyền được thực hiện triệt để, Netflix mới có cơ hội phát triển ở Việt Nam.

Netflix liệu có... bị kiểm duyệt?

Chưa biết có giành nổi thị phần hay không, vừa đến Việt Nam một ngày thì Netflix đã nhận được... cảnh báo về mặt pháp lý. Trong bài phỏng vấn ngày 8/1, ông Ngô Huy Toàn, Trưởng phòng Thanh tra Báo chí Xuất bản - Thanh tra Bộ TT&TT, cho biết nếu Netflix muốn cung cấp dịch vụ tại Việt Nam, họ phải xin phép các cơ quan chức năng. Điều này dựa trên Quyết định 20/2011/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, Ban hành Quy chế quản lý hoạt động truyền hình trả tiền.

Cho dù được cấp phép, nội dung của kênh ở Việt Nam cũng phải tuân thủ các quy định về pháp luật. Nói đơn giản, những gì Netflix muốn đưa lên phải thông qua các cơ quan báo chí và truyền thông của Việt Nam. Nếu không tuân thủ các quy định, dịch vụ này hoàn toàn có thể bị bộ TT-TT chặn việc cung cấp.

Ai cũng biết, kiểm duyệt là bài toán khó dành cho những phim nước ngoài nhập vào Việt Nam. Đã có một vài tác phẩm đã không thể ra rạp, hoặc bị cắt xén mạnh tay đến mức người xem không thể thưởng thức như 50 Shades of Grey hay 300: Rise of an Empire. Trong bộ sưu tập của Netflix lại có không ít những tác phẩm nhạy cảm như Narcos (kể về trùm ma túy Pablo Escobar) hay Making a Murderer (nội dung về vụ án đầy tranh cãi của Steven Avery). Đó là chưa kể đến vô vàn những cảnh bắn giết hay tình dục xuất hiện nhan nhản.

Liệu các nội dung này có rơi vào tầm ngắm của bộ phận kiểm duyệt hay không, và nếu có thì hướng xử lý như thế nào? Liệu Netflix có thỏa hiệp và chịu sự ràng buộc của cơ quan truyền thông Việt Nam? Đó là bài toán khó dành cho cả hai phía.

Dù sao đi nữa, sự tham gia của Netflix chắc chắn sẽ khiến thị trường phim online biến động trong thời gian sắp tới. Với sức mạnh về tài chính và bản quyền, "gã khổng lồ" nước Mỹ rõ ràng nắm giữ nhiều lợi thế. Song, đừng quên Việt Nam là một thị trường đặc biệt với những tính chất đặc thù có thể làm khó bất kỳ tập đoàn nào muốn xâm nhập. Trước mắt, cũng như Uber, Netflix phải lo dọn dẹp hành lang pháp lý để hợp pháp hóa tại Việt Nam, sau đó mới có thể tính đến chuyện đối đầu với các trang phim lậu để giành thị phần.