Nhìn lại giai đoạn khởi đầu của Rap Việt qua những “hit track” mà 9x đời đầu không ai không thuộc

Mặc dù bài rap tiếng Việt đầu tiên đã xuất hiện ở Mỹ vào năm 1997 mang tên Vietnamese Gang (được thể hiện bởi Thai Viet G và Khanh Nhỏ), dòng nhạc rap vẫn phải đợi đến giai đoạn 2002 - 2006 mới có thể chính thức lộ diện và phổ biến rộng rãi với giới trẻ ở Việt Nam. Đây cũng là thời kỳ mang đậm dấu ấn của những rapper F1, với những bản nhạc sơ khai về cả kỹ thuật rap lẫn chất lượng thu âm, nhưng lại chính là kỷ niệm đẹp nhất trong lòng những 8x, 9x đời đầu về một thời cháy hết mình cùng nhạc rap, hip hop...

Từ chiếc đĩa CD trôi nổi...

Thời điểm 2002 - 2004, khi những đội nhóm chơi nhạc rap đầu tiên như Rap Club, Vietdreamerz,... xuất hiện thì máy tính và dịch vụ internet vẫn còn chưa phổ biến, thì công cụ duy nhất để giới trẻ thưởng thức âm nhạc chính là những chiếc đầu đọc đĩa được kết nối với TV. Từ đây, những bản nhạc rap tiếng Việt đầu tiên của thế hệ F1 được lưu truyền qua những chiếc đĩa CD “lậu” và khán giả cũng quen dần với những cái tên như Lil Knight, Young Uno, Eddy Viet… được in trên bìa đĩa.

Sơ khai là vậy, nhưng những bản nhạc rap đầu tiên vào thời điểm đó thực sự là một luồng gió mới, thôi thúc tính tò mò và dễ dàng “cuốn” người nghe theo giai điệu trẻ trung của nó. Những “hit track” đầu tiên của Rap Việt như “Chung Lối”, “Xa”,... dần dà trở thành những bài nhạc hot nhất trong giới học sinh sinh viên.

Có một câu chuyện khá thú vị là toàn bộ những bài rap trong thời kỳ này của Rap Việt đều sử dụng “beat chùa”. Đây là điều dễ hiểu vì ở thời điểm đó, không có producer nào ở Việt Nam chuyên về làm nhạc hip hop do dòng nhạc này quá mới, và nếu có thì các rapper nghiệp dư ngày đó cũng không có khả năng hay thói quen mua beat. Chính vì vậy, các bài nhạc kinh điển một thời của Rap Việt đều sử dụng chung beat với những hit track hip hop/ R&B nổi tiếng trên thế giới. Đơn cử như bản hit “Cơn Mưa Qua” của LK và Young Uno đã được rap trên nền nhạc bài You Belong With Me của Mariah Carrey, hay “Love And Friend” của LK ft Linh Kent cũng sử dụng beat “Lonely” Akon.

Tuy nhiên đây cũng chính là nguyên liệu quan trọng để những bài rap đầu tiên của thế hệ F1 dễ dàng được khán giả đón nhận vì đem lại cảm giác quen thuộc cho người nghe, và bản thân các rapper cũng dễ triển khai flow và lyric của mình hơn thông qua việc học hỏi từ bản gốc bài hát. Hơn nữa, kiểu beat R&B khi ấy rất dễ để “phối” thêm phần hát vào, và đây là cơ hội hoàn hảo để các rapper đưa ra được những sự kết hợp giữa hát & rap cực kỳ nhuần nhuyễn để cho ra đời những siêu phẩm như Tan Trong Hư Vô, What’s Love, Lạc Lối, Lối Về Đơn Côi…

...đến những bản nhạc tình “thống trị” các tiệm internet

Sau năm 2004, các tiệm internet mọc lên như nấm khiến giới trẻ làm quen với việc tìm kiếm và chia sẻ các bài nhạc rap qua những forum trên mạng. Các bài rap của Underground nhờ đó cũng được lan tỏa rộng hơn và những người yêu rap cũng dễ dàng kết nối với nhau hơn. Thế nhưng một trong những cú hích quan trọng nhất đối với cộng đồng rap Việt underground lúc bấy giờ chính là sự ra đời của game online Audition. Việc tựa game âm nhạc này thường xuyên sử dụng những bài nhạc rap Underground đã khiến lượng người chơi khổng lồ của họ biết đến rap Việt. Hai bài rap tiêu biểu nhất nổi lên nhờ Audition thời đó có lẽ là Tiểu Thuyết Tình Yêu của Lee7, Its Lee và Andree và Tuyết Yêu Thương của Young Uno.

Thậm chí, việc được xuất hiện và biểu diễn trong những sự kiện offline của Audition còn vô tình giúp hình ảnh của những rapper như Young Uno được đến gần hơn với công chúng và những bản ghi hình đó về sau còn được sử dụng rộng rãi trên một số kênh truyền hình về âm nhạc khác.

Nhìn chung, trong những ngày đầu thì sự phát triển của Việt Rap luôn gắn liền với sự phát triển của internet, và dòng nhạc rap Underground cực kỳ mới lạ và trẻ trung đã thống trị khắp các tiệm dịch vụ internet và game online trong một thời gian dài.

Những bài rap đầu tiên xuất hiện trên maintream

Sự bùng nổ của nhạc rap underground khiến nhiều công ty mainstream bắt đầu để mắt đến những cái tên nổi trội nhất của cộng đồng Underground nhằm mang một sự kết hợp mới mẻ cho những ca sĩ nổi tiếng, và LK dĩ nhiên là gương mặt sáng giá nhất. Tuy ở những sự kết hợp này, vai trò của rapper chỉ là "làm nền" với những đoạn rap ngắn, thế nhưng đó cũng là bước khởi đầu cực kỳ tuyệt vời của Rap việt trên con đường tiến gần hơn với đại chúng.

Sự xuất hiện của những verse rap cũng tạo nên hương vị mới cho dòng nhạc vpop quen thuộc, tiêu biểu nhất có lẽ là ca khúc Chiếc lá mùa đông (remix) và loạt bài collab của LK và Ưng Đại Vệ như Anh nhớ em nhiều, vì một người… Riêng với LK thì Ưng Đại Vệ cũng chủ động nhường "đất diễn" cho chàng rapper này nhiều hơn, với ca khúc “Một bài hát đơn giản”. Trong bài này, Ưng Đại Vệ chỉ đảm nhận phần điệp khúc, còn lại hoàn toàn đều là phần rap của LK.

Sự xuất hiện trên các phương tiện thông tin đại chúng của LK, Kim... đã tạo bàn đạp giúp Rap việt tiến xa hơn và gây ấn tượng lớn với khán giả Việt Nam. Những định kiến không tốt về dòng nhạc rap underground dần bị xóa bỏ, mở ra một con đường hoàn toàn mới cho nhạc rap/hip hop trên mảnh đất hình chữ S. Dần dần, những thế hệ đàn em như Emily, Justatee… cũng bắt đầu được xuất hiện nhiều hơn trên các kênh truyền hình chuyên về nhạc trẻ, với những ca khúc được đầu tư sản xuất không kém gì giới mainstream như Imma Heart Breaker, Xin Anh Đừng,...

Trải qua một thời gian dài gần 2 thập kỷ tồn tại và phát triển gần 2 thập kỷ, nhạc rap đã có cho những vị thế vững chắc ở thị trường âm nhạc Việt Nam với rất nhiều những nghệ sĩ tài năng, những tác phẩm được đầu tư bài bản dần bắt kịp với hip hop quốc tế. Thế nhưng để tòa lâu đài Việt Rap có thể trở nên nguy nga và lộng lẫy như vậy, thì vai trò quan trọng nhất vẫn thuộc về phần nền móng - là những bản nhạc được thu âm đơn giản trên nền beat “chùa” năm xưa. Có thể đó là những tác phẩm “chất lượng thấp” với thế hệ trẻ hiện nay, nhưng lại là cả một bầu trời kỷ niệm không bao giờ phai trong lòng những 8x 9x đời đầu.

Và vào ngày 14/12/2019 tới đây, tại đêm nhạc Unexpected Rap Fest, những cái tên như LK, Young Uno, Emily, Big Daddy… sẽ xuất hiện trên sân khấu để một lần nữa cùng nhau tái hiện những nhạc phẩm “huyền thoại” trong Rap Việt.

Liệu các bạn có đoán được họ sẽ đem đến những hit track gì không? Hãy hóng ngay những thông tin mới nhất về sự kiện này tại Kenh14.vn và fanpage Beck’Stage - Unexpected Rap Fest nhé!