Kì lạ món canh nấu từ 3 loại thịt "nghe là thấy sợ" của đồng bào Sơn La

Nói đến ẩm thực các tỉnh miền núi phía Bắc, điển hình như Sơn La, chắc hẳn mọi người sẽ nghĩ ngay đến những món ăn vừa lạ, vừa được chế biến theo cách rất khác biệt. Hơn thế nữa, đồng bào các dân tộc thiểu số còn sử dụng những nguyên liệu vô cùng đặc biệt để làm nên những món ăn (đôi khi) có phần khác lạ. Trong số đó, đồng bào Khơ Mú ở Sơn La cũng đóng góp một món ăn có cái tên cực thú vị: Canh mọ.

Canh mọ là món ăn không thể thiếu vào ngày Tết Mạz chiêng truyền thống của đồng bào Khơ Mú. Các món ăn ở Sơn La nói chung và người Khơ Mú nói riêng chủ yếu sử dụng các nguyên liệu từ cây rừng, ao vườn, ruộng đồng và canh mọ cũng không ngoại lệ.

Nguyên liệu để làm nên món canh mọ bao gồm 3 loại thịt rất đặc biệt, đó là thịt chuột, thịt chim và thịt sóc sấy khô. Các loại thịt này sẽ được băm nhỏ rồi trộn với hoa chuối, các loại rau thơm, ớt chỉ thiên, mắc khén, tấm gạo nếp. Sau đó, bằng sự khéo léo và tài tình, các bà các mẹ đã cho vào ống tre, bương bánh tẻ, đổ nước rồi đem đốt (như đốt cơm lam). Khi sôi, người ta dùng que tre vót nhọn sọc liên tục đến khi nhuyễn là được.

Canh mọ đổ ra bát thấy sền sệt, đặc sánh là đã chín vừa ăn nhất. Khi đó, canh sẽ được ăn cùng với xôi nếp nắm rồi chấm vào.

Cũng là canh mọ, nhưng khác với người Khơ Mú thì người Thái sẽ làm món canh mọ gà. Các nguyên liệu bao gồm cổ, cánh, bộ lòng mề gà băm nhỏ, ngoài ra còn có các loại gia vị đặc trưng như mắc khén, ớt khô, củ sả giã nhỏ, bột gạo nếp trộn với nhau rồi cho vào lá chuối túm lại và bỏ vào chõ xôi. Canh mọ gà chín cũng đặc sánh, được dùng để ăn với xôi hoặc cơm lam.

*Tết Tết Mạz chiêng là ngày Tết cổ truyền của người Khơ Mú, cũng giống như người Kinh ăn Tết Nguyên Đán. Vào dịp này, đồng bào Khơ Mú cũng làm rất nhiều món ăn truyền thống, trong đó mâm cỗ có rất nhiều món như món luộc (thịt lợn, thịt gà, thịt trâu luộc, lòng lợn, lòng trâu, lòng bò), món nướng: cá nướng, thịt lượn, thịt trâu, thịt bò..., bánh chưng (ma gựp), canh pịa, bí đỏ (pridim), khoai sọ (sroclui) hông chín, bó mía tím (clui mês)...