Không phải đối thủ bên ngoài, chính các ứng dụng nội bộ mới là mối đe dọa đến sự sinh tồn của Facebook

Trở thành công ty mạng xã hội lớn nhất hành tinh với khoảng 2,7 tỷ người dùng trên tất cả các ứng dụng phổ biến nhất của họ dường như khiến Facebook có vị trí bất khả xâm phạm. Bất chấp các mối đe dọa đến hoạt động kinh doanh của công ty, thậm chí cả án phạt 5 tỷ USD từ Ủy ban Thương mại Mỹ FTC do các bê bối về quyền riêng tư người dùng, doanh thu công ty vẫn tăng trưởng 26% trong năm ngoái và lượng người dùng tích cực tăng 8%.

Tuy nhiên, theo nguồn tin từ The Information, một báo cáo nội bộ của Facebook cho thấy, mối đe dọa lớn nhất hiện nay của họ lại đến từ chính bên trong công ty. Cụ thể hơn, đó chính là các ứng dụng mạng xã hội được Facebook thâu tóm từ khi còn là những startup không lợi nhuận, bao gồm Instagram và WhatsApp.

Điểm tới hạn

Báo cáo này do một nhóm bí mật trong Facebook thực hiện, đứng đầu là một nhà khoa học dữ liệu cấp cao của công ty có tên Tom Cunningham. Nhóm nghiên cứu đã dành gần một năm để theo dõi các xu hướng người dùng Facebook và từ đó đưa ra bức tranh toàn cảnh về ứng dụng này cho CEO Mark Zuckerberg.

Thời điểm của nghiên cứu cũng là lúc Facebook nhận thấy ngày càng nhiều người dùng chia sẻ trên Instagram và WhatsApp, thay vì trên ứng dụng Facebook (hay còn được gọi là Blue App – vì màu xanh nước biển đặc trưng của nó).

Báo cáo của ông Cunningham nhấn mạnh thêm mối nguy này khi cảnh báo rằng, nếu có đủ lượng người dùng chuyển sang chia sẻ Instagram hoặc WhatsApp, thay vì Facebook, ứng dụng cốt lõi này có thể bước vào giai đoạn tự suy thoái về lượng sử dụng, một điều rất khó có thể đảo ngược lại. Dù rất khó dự đoán, nhưng điểm "tới hạn" này (hay Tipping-Point) sẽ là mối đe dọa lớn nhất đối với Facebook.

Điều trớ trêu là từ lâu Facebook đã nhận ra mối đe dọa từ các mạng xã hội non trẻ này và do vậy, họ đã nhanh chóng thâu tóm các ứng dụng đó vào trong công ty của mình, với Instagram vào năm 2012 và WhatsApp vào năm 2014. Nhưng dù các thương vụ này giúp loại bỏ tạm thời mối đe dọa vào lúc đó, sự tăng trưởng người dùng của hai ứng dụng trên vẫn là các rủi ro cạnh tranh cho chính ứng dụng cốt lõi và sinh lợi nhiều nhất của công ty.

Sự cạnh tranh giữa chính các ứng dụng trong Facebook

Trong nghiên cứu, Facebook nhận ra hai ứng dụng nhắn tin chính của họ, WhatsApp và Messenger, lại đang đối đầu trực tiếp với nhau tại gần như mọi thị trường và hầu như chỉ có một ứng dụng nhắn tin thống trị tại mỗi thị trường.

Ví dụ, tại thị trường Bắc Mỹ, ứng dụng Messenger chiếm áp đảo so với WhatsApp về khả năng tiếp cận, nhưng điều ngược lại lại đúng với thị trường Tây Âu. Sự cạnh tranh còn xuất hiện giữa các tính năng của mỗi ứng dụng. Facebook nhận thấy khi mọi người bắt đầu chia sẻ qua WhatsApp Status, một bản sao của tính năng Stories trên Snapchat, lượng tin nhắn gửi qua Messenger sụt giảm đáng kể.

Bản thân Instagram đang trực tiếp ăn vào tăng trưởng của ứng dụng Facebook, khi đang là ứng dụng tăng trưởng nhanh nhất và không có dấu hiệu chậm lại. Trong khi đó, mức độ tương tác tổng thể với ứng dụng Facebook lại đang đi ngang sau khi sụt giảm vào năm trước đó.

Các nhà nghiên cứu nhận ra rằng, cuối cùng điều này sẽ dẫn đến việc số lượng những người chỉ dùng Facebook sụt giảm trong khi người dùng Instagram tăng lên, do mọi người khó có thể duy trì tương tác tại cả hai ứng dụng cùng lúc. Cuối cùng điều này sẽ dẫn đến việc người dùng Instagram vượt mặt Facebook.

Sự chồng chéo của người dùng giữa các ứng dụng trong Facebook, chỉ một lượng nhỏ người dùng sử dụng duy nhất 1 ứng dụng của công ty.

Cho dù vậy, lượng tương tác tổng thể giữa người dùng với các ứng dụng của công ty vẫn không có dấu hiệu sụt giảm, chính vì vậy, trong báo cáo thu nhập vào quý 4 năm ngoái, CFO của Facebook, David Wehner cho biết, giờ đây công ty sẽ công bố lượng người dùng sử dụng ít nhất một ứng dụng của công ty, thay vì người dùng đối với ứng dụng Facebook.

Điều đáng chú ý là, hiện tại nguồn thu chính của Facebook vẫn đang đến từ quảng cáo trên các ứng dụng cốt lõi của mình, Facebook và Messenger, còn nguồn thu từ các ứng dụng như Instagram và WhatsApp thường không được chia sẻ với các nhà đầu tư.

Hợp nhất các ứng dụng

Trong thời gian dài hạn, báo cáo nghiên cứu cảnh báo rằng việc giảm tương tác với ứng dụng Facebook có thể gây ra các tác động tiêu cực đến mạng lưới, và rất khó để xác định.

Đáng chú ý hơn, báo cáo này được đưa ra vào thời điểm Facebook bắt đầu quá trình hợp nhất các hệ thống nhắn tin của mình, cho phép người dùng có thể nhắn tin giữa các ứng dụng trong công ty.

Rõ ràng, nguy cơ từ việc các ứng dụng con lấn át ứng dụng cốt lõi của công ty khiến Facebook xác định rằng, việc kết nối các ứng dụng này với nhau sẽ giúp củng cố tăng trưởng của Instagram và WhatsApp cũng như giảm nhẹ mối lo về tăng trưởng đối với ứng dụng chính.

Việc kết nối giữa các ứng dụng cũng như hợp nhất hệ thống nhắn tin của Facebook còn nhằm gia tăng khả năng cạnh tranh với dịch vụ iMessage của Apple dành cho iPhone. Theo báo cáo nghiên cứu của Facebook, đây cũng là một trong các mối đe dọa tiềm tàng cho sự thống trị của công ty trên sân chơi nhắn tín tức thời.