Nghe những âm thanh kỳ lạ gây tranh cãi nhiều nhất thế giới

Bích Đào, Lê Giang, Theo Trí Thức Trẻ 00:00 25/04/2015

Ảo giác tiếng nói ma, ảo giác nốt cao... là những chuỗi âm thanh khiến bạn "phát điên" vì mỗi người mỗi ý.

Có thể bạn sẽ bất ngờ khi biết rằng, con người có thể có nhận thức rất khác nhau về cùng một âm thanh. Cũng giống như ảo giác, âm thanh cũng có khả năng làm rối loạn trí não của chúng ta. 


Nghiên cứu về cách con người xử lý âm thanh trong những bữa tiệc ồn ào, nhà nghiên cứu Sophie Meekings của trường Đại học London đã tiến hành một thí nghiệm. Trong thí nghiệm này, cô cho một nhóm tình nguyện viên lần lượt nghe thử một số âm thanh và ghi chép lại phản ứng của họ. 

Những âm thanh kì lạ trong thí nghiệm này sẽ khiến bạn thay đổi cách nhìn của mình về cách mỗi người trong chúng ta tiếp nhận âm thanh.

1. Ảo giác tiếng nói ma

Hãy kiên nhẫn bởi ảo giác tiếng nói ma sẽ xuất hiện ở giữa đoạn âm thanh.

Với đoạn âm thanh trên, bạn đã nghe thấy những gì? Câu hỏi này được đặt ra cho các tình nguyện viên và kết quả nhận được thật đáng kinh ngạc: có đến hàng chục câu trả lời khác nhau. 


Người nghe có một điểm chung là đều nghe thấy một giọng phụ nữ phát âm một từ tiếng Anh lặp đi lặp lại đến hết đoạn âm. 

Tuy nhiên, từ này đối với mỗi người lại là khác nhau: có người nghe thấy từ “no way”, đối với người khác lại là “window”, “welcome”, “love me”, “run away”, “no brain”, “rainbow”, “bueno”….



Thí nghiệm này đã minh họa cho giả thuyết rằng, chính tâm trí đã định hình nhận thức của chúng ta. Theo đó, trí óc chúng ta “kỳ vọng” rằng mình sẽ nghe thấy những tiếng nói và vì thế tâm trí đã gán cho thứ âm thanh không rõ ràng mà tai nghe thấy một ý nghĩa nhất định. 

Ta cũng có thể thấy sức mạnh của sự kỳ vọng trong các tình huống như khi bạn nghe nhầm một câu nói hay nghĩ rằng tiếng động phát ra từ các hốc đá là tiếng ma.

2. Nghịch lý tritone

Lắng nghe đoạn âm thanh này, bạn sẽ nghe thấy bốn cặp nốt nhạc. Câu hỏi đặt ra là trong mỗi cặp thì nốt thứ hai cao hơn hay thấp hơn nốt đầu tiên?


Khi được hỏi câu hỏi tương tự, những tình nguyện viên đã chia làm hai luồng ý kiến với tỉ lệ 50:50. Riêng các nhạc sĩ thì khẳng định rằng họ chắc chắn với câu trả lời của mình. Tuy nhiên việc nhận thấy có những người sở hữu ý kiến trái chiều cũng khiến họ rất đỗi ngạc nhiên. 



Trên thực tế thì không có câu trả lời nào là đúng cả. Những nốt nhạc trong đoạn âm thanh này được trộn lẫn từ nhiều chương trình tạo âm khác nhau, cách nhau một quãng tám. 

Chính vì vậy mà ta không thể đưa ra nhận xét về độ cao hay thấp trên thanh nhạc của hai nốt liền kề nhau.


Vậy tại sao lại có hai luồng ý kiến như trên? Theo một nghiên cứu được thực hiện bởi Diana Duetsch ở trường Đại học San Diego California, cách chúng ta trả lời có thể phụ thuộc vào giọng nói hoặc ngôn ngữ của mỗi người. 

Do đó cô cho rằng, cách nói chuyện từ thời thơ ấu có thể tác động đến cách não mỗi người nhìn nhận các nốt nhạc. 

3. Ảo giác nốt cao


Hãy nghe đoạn âm trên. Bạn nghe được cái gì ? Nhiều người khẳng định rằng họ nghe thấy một nốt nhạc cứ tiếp tục tăng cao lên trong suốt đoạn âm thanh. 



Trên thực tế, đây chỉ là một vòng tròn lặp đi lặp lại của một số nốt nhạc xác định, mỗi nốt cách nhau một quãng tám - được đặt nối tiếp nhau. Điều này tạo một ảo giác rằng nốt nhạc cứ cao lên mãi. 

Cách thức này cũng đã được các nhà làm phim The Dark Knight sử dụng trong phim tạo nên một hiệu ứng hồi sinh của Batmobile trở nên hết sức ấn tượng.

4. Ảo giác thanh nhạc


Các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng những người thuận tay phải thường nghe thấy các nốt cao bằng tai phải và điều tương tự cũng đúng với người thuận tay trái. Người thuận tay trái có thể nghe thấy nốt cao cùng một lúc bằng cả hai tai. 


Điều này chứng tỏ rằng, chỉ cần một điểm khác biệt rất nhỏ trong cấu trúc của não cũng có thể tác động lớn đến nhận thức của mỗi người. 

Não bộ chúng ta có một khả năng tuyệt vời là có thể phân biệt các âm thanh một cách rõ ràng kể cả trong một mớ thanh âm hỗn độn. 



Bằng việc sử dụng những “ảo giác âm thanh”, các nhà khoa học đã có thể tìm hiểu thêm về khả năng này của con người vì chỉ khi chúng ta lắng nghe những âm thanh lạ, ta mới nhận ra rằng, tai và bộ não mình đang thực hiện một công việc thực sự phức tạp.

Nguồn: BBC