Hàng chục "Cây Nơm nhân dân" xuống bàu Rồng để bắt cá vào Tết Đoan Ngọ
Hàng chục người dân của xã Lương Ninh (Quảng Ninh - Quảng Bình) cùng người dân một số địa phương lân cận đã cùng nhau xuống bàu Rồng để thi Nơm (tiếng địa phương gọi cho dụng cụ bắt cá trên đồng) cá và bắt vịt vào Tết Đoan Ngọ.
Những "Cây Nơm nhân dân" này sau khoảng 2 giờ đồng hồ xuống bàu Rồng bắt cá sẽ được ban tổ chức trao giải nếu ai là người bắt được nhiều cá hoặc con cá to nhất có dưới hồ bàu Rồng.
Bàu Rồng - một trong những nơi được người dân xã Lương Ninh (Quảng Ninh - Quảng Bình) tổ chức lễ hội Nơm cá vào đúng Tết Đoan ngọ hàng năm
Việc tổ chức cuộc thi này thu hút đông đảo bà con nhân dân xã Lương Ninh (Quảng Ninh - Quảng Bình) và những khu vực lân cận. Đặc biệt là những người lớn tuổi và họ là những người nông dân thực thụ trên cánh đồng, sử dụng thành thạo loại dụng cụ Nơm để bắt cá cũng như kinh nghiệm bắt cá trên đồng của mình để có những con cá to.
Ông Nguyễn Tạo (SN 1954) trú tại xã Lương Ninh đã kể lại câu chuyện về cả làng đi nơm cá vào ngày Tết Đoan Ngọ của hàng chục năm trước. Cách đây khoảng 30 năm, khi ông Tạo còn nhỏ, khu vực bàu Rồng này rất rộng lớn, và nhiều cá tôm các loại. Cứ vào Tết Đoan ngọ, người dân của xã và các xã lân cận như ở Đồng Hới, vùng Lệ Kỳ Quảng Ninh đã đổ xô về khu vực này tham dự lễ hội nơm cá.
Trước khi tham dự hội thi, những người dân đến thắp hương tại miếu thờ ở cạnh bàu Rồng và cầu những điều may mắn đến với bản thân khi tham dự cuộc thi của làng
Sau đó họ cầm Nơm ra mép hồ và bắt đầu tham dự cuộc thi
Có những năm, dưới bàu Rồng có vài trăm người tham gia, họ dùng Nơm bắt đầu lội xuống bàu và tìm kiếm những con cá tự nhiên. Hồi đó, sau mùa gặt, cá tôm ở bàu Rồng này rất nhiều, có những con cá rất to bởi làng này quy ước người dân chỉ đánh bắt cá ở hồ đúng vào ngày Tết Đoan Ngọ (mùng 5 tháng 5 năm âm lịch). Còn lại tất cả những ngày trong năm thì không được phép ai xuống bắt cá ở cái hồ này.
Bây giờ, bàu Rồng diện tích bị thu hẹp lại và việc đánh bắt cá đã không như ngày xưa dẫn đến nguồn lợi cá tôm trong bàu cạn kiệt. Mấy năm trở lại đây, khu sinh thái bàu Rồng được giao cho một gia đình, họ đầu tư làm dịch vụ nuôi cá, câu cá ở bàu này và người dân xung quanh cũng không còn biết đến lễ hội gắn chặt với đời sống bà con từ bao đời...
Hiện nay diện tích bàu Rồng nhỏ, nên những người tham dự lựa chọn cho mình một số khu vực "nghi có các con cá cư trú" để nơm cá
Khi xuống bàu Rồng, người dân dàn hàng ngang để "càn quét" dồn cá vào một góc hồ
Và chờ đợi, thăm dò tình hình cá ở khu vực vừa đi qua
Một số khác lựa chọn đi vòng sau đó bất ngờ xuống hồ để nơm cá
"Chúng tôi giờ đây lớn tuổi rồi, nhưng khi hay tin khu sinh thái bàu Rồng tổ chức hội thi Nơm cá giành giải "Cây Nơm nhân dân" thì anh em chúng tôi rất háo hức để tham dự. Giờ đây, tuổi cao sức yếu nên việc xuống hồ cũng hạn chế. Chúng tôi chỉ muốn tìm lại không khí của ngày xưa khi làng tổ chức lễ hội, tìm lại những niềm vui, nụ cười khi bắt được con cá thật to ở hồ này..."- nhiều cụ già của làng mong muốn.
Anh Phạm Thế Hùng, chủ hồ sinh thái bàu Rồng tâm sự: Những ngày mới lên làm khu sinh thái này, nhiều người dân ở đây đến kể cho nghe rất nhiều câu chuyện về lễ hội nơm cá được tổ chức hàng năm vào đúng dịp tết Đoan Ngọ ở nơi đây. Dù cảnh quan, diện tích mặt hồ không được như xưa nhưng chúng tôi cũng mong muốn hàng năm sẽ tổ chức lễ hội Nơm cá để cho bà con nhân dân trong vùng được tham gia, tạo nên sân chơi bổ ích, là nơi gặp gỡ, giao lưu của những người đã từng tham gia lễ hội của ngày xưa...
Hai tay người dân cầm 2 chiếc nơm cứ thế đi giữa hồ nước để bắt cá
Mỗi bước đi của họ đều phải quan sát những động tĩnh của cá dưới nước để phán đoán và nơm thật chuẩn.
Một con cá lọt vào Nơm và người dân đưa Nơm lên khỏi mặt nước, trong tay giữ chặt đầu cá
Cẩn thận cho vào giỏ đựng
Có những người bắt được tôm càng xanh khá lớn
Hội thi diễn ra trong khoảng 2 tiếng đồng hồ do vậy người dân mải miết nơm cá cho hết thời gian để hi vọng được nhiều cá
Lễ hội độc đáo ngày xưa của người nông dân được tái hiện nên có rất nhiều người dân đến xem và cổ vũ cho những "Cây Nơm nhân dân" bắt cá dưới bàu Rồng
Những đứa trẻ cũng được bố mẹ cho đi xem lễ hội
Sau khi hoàn thành thời gian thi, những người dân tham dự mang Nơm trở về
Cân số lượng cá của mình nơm được
Và nhận giải
Ông Nguyễn Tạo kể cho PV nghe về lễ hội Nơm cá ở bàu Rồng và mong muốn hàng năm nơi đây sẽ được chính quyền tổ chức, khôi phục và khơi lại nét đẹp truyền thống của làng. Hội Nơm cá bàu Rồng đã một thời nức tiếng của địa phương, của vùng và có rất nhiều người đến tham dự. Chúng tôi mong rằng lễ hội sớm được trở lại và thu hút nhiều hơn nữa các "Cây Nơm nhân dân" cũng như du khách đến tham quan và ăn tết Đoan ngọ cùng người dân...
