Quỵt cát-sê: "Người mẫu có là cái gì mà lên tiếng!"

Ichi, Theo Trí Thức Trẻ 00:22 10/04/2015

Nhiều người mẫu nổi tiếng đã thẳng thắn chia sẻ quan điểm. Tuyết Lan thừa nhận, chính mình từng là nạn nhân của chuyện bị quỵt cát-sê, từ mấy đồng bạc lẻ đến số tiền lớn hơn. Cao Thiên Trang thì chua chát: "Người có tiền là có quyền, người mẫu có là cái gì mà lên tiếng".

Võ Hoàng Yến

Chưa bao giờ bị quỵt cát-sê nhưng siêu mẫu khẳng định, vấn nạn quỵt cát-sê là có thật và đã kéo dài dai dẳng từ lâu. Giải thích về vấn nạn này, Hoàng Yến cho biết giới mẫu, đặc biệt là những người mẫu trẻ thường "cả nể" hay không nhận thức được tầm quan trọng của việc soạn thảo một hợp đồng hoàn chỉnh. Có hợp đồng trong tay cũng đồng nghĩa với việc quyền lợi của người mẫu được sự bảo trợ từ pháp luật. 



Hoàng Yến cũng chọn cho mình một cái nhìn khách quan trong sự vụ tranh cãi giữa người mẫu Thùy Dương và nhiếp ảnh gia Samuel Hoàng. Theo đó, cô đồng tình với tiếng nói của Thùy Dương nhưng không hoàn toàn ủng hộ những lý lẽ mà người mẫu trẻ chia sẻ: "Người mẫu có công việc của người mẫu, nhiếp ảnh gia có công việc của nhiếp ảnh gia. Đặt câu hỏi rằng liệu nhiếp ảnh gia hay nhà thiết kế có làm được việc của một người mẫu là không hợp lý, bởi ngược lại, người mẫu cũng không thể nào thay thế được những vị trí còn lại. Một ekip phải có sự bổ trợ lẫn nhau thay vì so bì". Riêng về vấn đề bị quỵt cát-sê do "lởn vởn bên ngoài" như nhiếp ảnh gia Samuel Hoàng nhận định, Hoàng Yến công nhận rằng agency đóng vai trò rất quan trọng trong việc đảm bảo quyền lợi và công việc cho giới người mẫu. Hiện tại, siêu mẫu hiện nay cũng đang điều hành một agency với mục đích đào tạo và quản lý lớp mẫu trẻ kế cận.


Tuyết Lan

Tuyết Lan chia sẻ rằng từ trước khi qua Mỹ làm việc, cô cũng đã từng là 1 người mẫu trẻ bắt đầu công việc ở Việt Nam nên cô hoàn toàn có thể hiểu được những tâm tư suy nghĩ của Thùy Dương: "Bởi tôi cũng đã từng là nạn nhân của khá nhiều vụ quỵt tiền, từ vài đồng bạc lẻ cho đến những số tiền lớn hơn được dây dưa hứa hẹn từ tháng này qua năm khác vô thời hạn... Tôi cũng đã nhắc khá nhiều lần trong những bài phỏng vấn của mình về việc "làm giùm, làm giúp, làm không công" mà mình đã từng trải qua."



"Khi mới vào nghề, tuổi trẻ và ước mơ là điểm tựa duy nhất để gồng mình lên gánh cả những vai diễn quá sức. Làm việc vắt kiệt sức không thương tiếc nắng mưa ngày đêm. Rồi tôi tự hỏi, công sức mình bỏ ra đâu rồi? Bây giờ không thể sống bằng đam mê nữa mà phải tự hỏi kiếm tiền ở đâu bây giờ? Công việc nào cũng có cái khó cái khổ riêng. Khi dồn hết sức vào một việc gì đó ai cũng mong sẽ nhận được kết quả tốt đẹp. Nỗ lực cũng hóa thành mệt mỏi dần khi không nhận được thành quả lao động mình làm ra. Và ai cũng có quyền bức xúc lên tiếng xả hơi sau những mỏi mệt. Đằng sau những đôi giày cao gót, những bộ váy lấp lánh kiêu sa lộng lẫy là hàng ngàn câu chuyện mà chỉ có những người trong cuộc mới hiểu..."


Trang Khiếu

Trang Khiếu thừa nhận mình từng bị quỵt cát-sê rồi nhưng không nhiều, chủ yếu là thời "lơ tơ mơ" không biết gì. Tính tình của cô người mẫu hạng Top của Việt Nam thuộc dạng ngoài cứng trong mềm, thường hay khóc. Đôi khi cát-sê không nhiều nhưng là công sức cả ngày làm việc của Trang bỏ ra, mỗi lần nghĩ lại cô đều cảm thấy bức bối trong người. Để giành lấy thành quả của mình, Trang cũng chỉ gọi điện hỏi thăm, nhắn tin điện thoại, gửi tin nhắn qua mạng xã hội nhưng dường như đa số không hiệu quả. Không ít lần Trang nhận nhiều công việc đôi khi chỉ là mời miệng, không hợp đồng. Vậy nên khi đã bị quỵt, rất khó để Trang đòi vì "không nắm gì trong tay".

Trang cũng chia sẻ rằng cô là người mẫu góp mặt trong một shoot hình mà Thùy Dương bị quỵt cát-sê. Tất nhiên, cho đến tận bây giờ, Trang cũng như Thùy Dương - chưa nhận được một chút nào. 


Thông cảm trước tâm tư của đồng nghiệp, nhưng với kinh nghiệm một người mẫu quốc tế, Trang Khiếu công nhận một số điểm hợp lý trong ý kiến của nhiếp ảnh gia Samuel Hoàng: "Ở nước ngoài đa số người mẫu vào agency vì chỉ có vào agency bạn mới có cơ hội việc làm. Ví dụ nhiều Tuần lễ thời trang, lịch casting chỉ gửi về cho các agency và các agency thông báo cho người mẫu. Người mẫu tự do hoàn toàn không thể biết giờ giấc casting. Nếu biết cũng không có vé mời vào. Thế nên việc có công ty quản lý là một trong những bước quan trọng để chinh phục thị trường thế giới.   

Trong khi đó, ở Việt Nam, một người mẫu tự do vẫn lo liệu được việc đó. Ở Việt Nam, ngay cả làm nghệ sĩ, ca sĩ, nhạc sĩ… cũng có ½ chọn làm tự do, ½ chọn vào làm ở công ty quản lý. Trong công ty không lo bị quỵt cát-sê thật nhưng đôi khi thiếu thoải mái. Vì lí do đó mà bản thân Trang chọn làm tự do, không gò bó vào công ty để mình có thể thoả sức theo con đường mình. Đương nhiên nó cũng có bất cập riêng nhưng tùy mỗi người lựa chọn thế nào cho bản thân mình."


Cao Thiên Trang

Vốn là chị em thân thiết với Thùy Dương, Cao Thiên Trang cảm thấy vô cùng bức xúc cho bạn mình: "Bị quỵt cát-sê là chuyện cơm bữa của nghề người mẫu rồi. Quỵt chương trình còn đỡ, nhiều khi bị tạp chí lớn quỵt tiền cả năm."


Không chỉ lên tiếng về chuyện quỵt cát-sê, Top 3 Vietnam's Next Top Model 2012 còn chia người mẫu ra làm hai dạng: "Dạng tự nuôi lấy thân như con gà thả vườn vậy, bới bao nhiêu ăn bao nhiêu. Dạng này là do yêu nghề (50-60%), hoặc có thể là do ngoài làm mẫu ra không biết làm gì khác nữa. Còn dạng thứ hai như con gà công nghiệp, được người ta cho ăn. Do các bạn ấy đẹp đẽ, trắng trẻo, có nhan sắc. Được người khác nuôi hộ, làm thân tầm gửi thì nhà cao cửa rộng, túi hiệu đầy tay". Khi được hỏi rằng vì sao quỵt cát-sê trở thành vấn nạn trong làng thời trang Việt mà không mấy ai lên tiếng, người mẫu trả trả lời vô cùng thẳng thắn: "Có tiền là có quyền - người mẫu có là cái gì mà lên tiếng!"


Nhã Trúc

Top 6 Vietnam's Next Top Model 2012 chia sẻ rằng cô cũng từng bị quỵt cát-sê nhưng chỉ 1-2 lần. Trong đó, lần đầu là với một tờ báo thời trang nổi tiếng. Nhã Trúc biết trước rằng mình sẽ bị quỵt nhưng do mới "chân ướt chân ráo" vào làng mẫu nên vẫn đồng ý chụp. Sau này, Trúc chủ động gọi lên tòa soạn vài lần để xin nhận cát-sê nhưng không được. Lần thứ hai là show thời trang của một công ty sự kiện bạn Trúc với sự góp mặt của dàn mẫu đông đảo và có tên tuổi, và do mối thân quen nên Trúc đã không làm hợp đồng cho lần diễn đó. Show diễn khép lại vài ngày công ty đột nhiên tuyên bố giải thể  với lý do là 2 vợ chồng chủ công ty ly dị.

Trước tình thế bị quỵt cát-sê, Nhã Trúc chủ động tìm Facebook của vợ chồng người chủ công ty và biết được rằng thực ra họ vẫn hoạt động trong nghề. Không chọn cách hô hoán rùm beng, Trúc đã chia sẻ một bài viết dài trên trang cá nhân với chủ đề “Làm giàu như thế nào”, mô tả tỉ mỉ cách vợ chồng kia làm show, quỵt cát-sê và không quên nhấn mạnh về hành động mà cô sẽ làm để bảo vệ quyền lợi cho chính mình và giới người mẫu. Rất bất ngờ là chỉ vài tiếng sau, hai vợ chồng nọ đã chủ động liên hệ để thanh toán cát-sê cho Trúc. Sau những va vấp, Nhã Trúc rút kinh nghiệm rằng phải thận trọng trong việc chọn đối tác và đặc biệt là rõ ràng trong khoản làm hợp đồng. 



Về bức "tâm thư" của Thùy Dương, Nhã Trúc hoàn toàn ủng hộ cô bạn đồng nghiệp. Trúc cho rằng động thái này không chắc sẽ giúp Thùy Dương nhận được cát-sê nhưng ít ra cũng là tiếng nói "cảnh báo" những thành phần luôn nhăm nhe ăn chặn, ức hiếp giới người mẫu và cô thực sự cảm ơn Tydh về điều này. Quan điểm của Trúc về tranh cãi giữa Thùy Dương và nhiếp ảnh gia Samuel Hoàng cũng rõ ràng: "Khi người ngoài nhìn vào, ai là người “la” đầu tiên sẽ là người sai, ai là người “nói nhiều hơn” cũng là người sai". Còn về khía cạnh "mặt trái của giới người mẫu", Nhã Trúc cũng phản biện rằng đã là mưu sinh thì nghề nghiệp nào cũng có mặt tiêu cực, kể cả là... công nhân vệ sinh.