Đi xem "Về quê ăn Tết" để thấy định nghĩa việc lớn của Ngô Thanh Vân

Về Quê Ăn Tết là phim điện ảnh trong Tết này mong muốn khắc hoạ nỗi niềm của những con người xa xứ trong những ngày cuối năm. Jun Phạm vào vai chàng lơ xe đôn hậu Đậu Đỏ, chân chất, luôn luôn khao khát một cái Tết đậm đà ý nghĩa trong chuyến hành trình về quê từ Sài Gòn đến Cà Mau. Còn Ngô Thanh Vân tên Đậu Xanh, là một cô nàng ngổ ngáo với diện mạo "đẹp trai" nhất từ trước tới giờ của "đả nữ". 

Phim lấy bối cảnh một chuyến xe ngược xuôi đưa mọi người về ăn Tết với gia đình. Trên chuyến xe ấy, khán giả không chỉ thấy được tình cha con, tình anh em, mà còn thấy cả tình cảm giữa những người đồng bào có chung một mong ước là được về nhà sau một năm bôn ba.

Hết phim, người ta sẽ nhớ lắm chú Tư Ếch (Trung Dân) với kế hoạch "lừa" các con về quê ăn Tết; nhớ lắm anh chàng "viêm cánh" (Chí Tâm) khiến chuyến xe của chị em Đậu Xanh – Đậu Đỏ mất bao nhiêu khách; nhớ cả gánh hát với Mỹ Tâm, Tăng Thanh Hà và Đông Nhi. Nhưng có lẽ, nhân vật để lại nhiều trăn trở nhất sau khi xe dừng chạy chính là Đậu Xanh. Cô nàng quái xế ô môi này đặc biệt không chỉ bởi tạo hình gây bất ngờ của Ngô Thanh Vân, mà còn bởi những bài học thấm thía, thầm lặng đằng sau câu chuyện không mấy vui vẻ của nhân vật này. 

Bỏ nhà ra đi với tuyên bố xanh rờn "Chỉ về nhà khi làm được việc lớn"

Bị cha mắng vì có ngoại hình "nam không ra nam, nữ không ra nữ" nên Đậu Xanh bắt tất cả lòng tự trọng đã đùng đùng nổi giận rồi bỏ nhà ra đi biệt tích suốt mấy năm liền. Cô lên Sài Gòn, dắt theo đứa em trai Đậu Đỏ rồi chẳng biết do đâu mà trở thành bộ đôi tài xế - lơ xe nổi tiếng trong "giới xe đò" mà ai cũng... sợ. 

Là một người có cá tính mạnh, lại còn trẻ và xốc nổi, hiển nhiên Đậu Xanh không thể chấp nhận việc ba mẹ xem thường giới tính lẫn khả năng của mình. Đối với cô, nhất định cô phải chứng minh cho ba mẹ thấy mình hoàn toàn có thể làm được việc lớn thì mới được cha mẹ chấp nhận giới tính. 

Những tưởng hoàn thành việc lớn có nghĩa là kiếm được nhiều tiền

Suốt mấy năm xa nhà, hai chị em Đậu Xanh – Đậu Đỏ lăn lộn kiếm tiền bằng nghề lái xe. Dù cho cậu em suốt ngày mè nheo đòi về quê để lấy vợ, nhưng Đậu xanh hiểu rằng cậu nhóc chỉ muốn về với ba mẹ là chính.

Thương em lắm, thương ba mẹ và thương cả chính mình, nhưng Đậu Xanh đâu thể cứ thế mà vuốt mặt bỏ qua lời hứa trước khi ra đi. Dù nhớ nhà, nhưng nhất quyết không được về nhà khi chưa làm được gì nhiều.

Khi xem phim, khán giả rất dễ thấy Đậu Xanh là người có chí tiến thủ cao. Với người lái xe có nhiều chiêu trò này, thì việc lớn, ấy là khi có thật nhiều tiền để đem về cho ba mẹ. Bằng chứng là việc Đậu Xanh đã cố làm rất nhiều, cố gắng có chỗ đứng trong giới xe đò Sài Gòn để hai chị em không lo thất nghiệp. Rồi khi xe chạy thì lại cố gắng nhét nhiều khách nhất có thể.

Thật ra định nghĩa việc lớn không ở đâu xa, nó chỉ đơn giản là việc tử tế

Thế nhưng đến chi tiết cao trào nhất của cuộc đời một người lái xe, ấy là phải lựa chọn lối đi có thể giái cứu được hành khách của mình vì xe mất phanh, Đậu Xanh đã "hiện nguyên hình". Chỉ là một câu thoại rất nhanh, rất ngắn mà nếu không để ý, chắc chắn khán giả sẽ bỏ qua.

Hai chị em Đậu Xanh – Đậu Đỏ cứ nhất quyết không chịu đội mũ bảo hiểm vì muốn nhường phần an toàn cho người kia. Cuối cùng, Đậu Xanh ném lại cho em, chính xác là ném vào mặt em lời hét rằng "về nói với ba mẹ tao làm được việc tử tế rồi".

Một đứa con đi biệt tích, luôn cố giấu ba mẹ thông tin về mình, nay đứng trước ranh giới lựa chọn sống và chết lại muốn ba mẹ biết rõ về mình, để họ tự hào rằng đứa con ấy không hề vô tích sự như họ nghĩ. Thật ra việc Đậu Xanh quyết định sẽ tìm mọi cách để cứu những hành khách trên xe trước rồi cứu mình sau hoàn toàn xứng đáng được coi là một việc lớn, thế nhưng có lẽ với Đậu Xanh, đó chưa hoàn toàn là điều cô trông đợi. Bởi vì từ đầu phim, hai chị em mở mồm ra chỉ có một câu thần chú duy nhất, ấy là tiền!

Soi chiếu vào cuộc sống, Đậu Xanh, hay cả bốn đứa con của chú Tư Ếch chẳng phải chính là hình ảnh của biết bao bạn trẻ hay sao? Chúng ta đã cùng nói với nhau đến nhàm chán về việc tuổi trẻ phải làm gì? Có phải là cống hiến cho cuộc đời, xây dựng xã hội phát triển hay hàng trăm ngàn những việc vĩ mô khác không? Hay việc lo cho ba mẹ một cuộc sống đầy đủ khi có khả năng mới là việc lớn. Nhưng rốt cuộc, chúng ta lại bỏ qua một điều đơn giản, ấy là xã hội chỉ phát triển hơn khi có những việc tử tế, ba mẹ cũng chỉ vui lòng khi con mình là một người tốt mà thôi.

Như là Đậu Xanh, dù ba có khắt khe với việc con gái mình trông không giống ai, thì khi nó quay về, ba vẫn chào đón, vẫn vui vẻ như chưa có chuyện gì cả. Cả vợ chồng chú Tư nữa, vợ chồng chú nào có cần các con mang núi tiền về đâu, cô chú chỉ cần được ở cùng chúng nó trong những ngày Tết ngắn ngủi là đủ lắm rồi.

Đây là một bộ phim có tiết tấu nhanh như chiếc xe đò không phanh của hai chị em nhà Đậu. Thế nhưng cũng có những lúc nó dừng lại đột ngột, đủ để khán giả chững lại vài nhịp, và gật gù với những thông điệp của phim. 

Có thể đây chỉ là một chất xúc tác để những người đang bôn ba chợt nhớ nhà, vội vã gói ghém đồ đạc rồi bắt chuyến xe gần nhất về quê ăn cái Tết đoàn viên. Nhưng biết đâu được, nó sẽ tác động được tới nhiều người, để cùng với những việc vĩ mô họ đang theo đuổi, họ cũng sẽ biết trân quý những hành động dù nhỏ thôi nhưng tử tế.

Về Quê Ăn Tết đang được khởi chiếu trên toàn quốc.