Chọn hóa trang và kỹ xảo để "ăn gian" tuổi cho diễn viên hay dùng diễn viên đúng tuổi?

Bộ phim On Chesil Beach (Bãi Biển Chesil) là tác phẩm tiếp theo được chuyển thể từ tiểu thuyết của nhà văn Ian McEwan (người được biết tới với Atonement). Bộ phim là câu chuyện phản lãng mạn về những xung đột của hai vợ chồng mới cưới Florence (Saoirse Ronan) và Edward (Billy Howle) trong kỳ trăng mật trên bãi biển vào năm 1962. Với mạch phim kéo dài từ thời điểm đó đến tận năm 2007, đoàn làm phim đã quyết định hóa trang một lớp dày cho người đẹp Saoirse Ronan để cô vào vai phiên bản Florence khi về già.

Trong khi không có nhiều phàn nàn về chất lượng hóa trang (chúng ta không nói tới Linda Hamilton trong Terminator 2: Judgement Day), thì cảnh phim này khiến nhiều người liên tưởng đến Atonement cũng được chuyển thể từ sách của McEwan, trong đó nhân vật Briony Tallis được đến ba người phụ nữ cùng đảm trách tương ứng với các mốc thời gian 13 tuổi, 18 tuổi, 77 tuổi: Saoirse Ronan, Romola Garai, Vanessa Redgrave. Bởi ngoại hình của họ không giống nhau nên ekip sản xuất đã để ba người cắt chung một kiểu tóc.

Nhìn lại thì có không ít diễn viên nhí đã nổi danh nhờ việc đóng phiên bản hồi nhỏ của các cô chú ngôi sao trong các thương hiệu phim nổi tiếng. Chúng ta có Wil Wheaton và Richard Dreyfuss trong Stand By Me, River Phoenix vào vai phiên bản Indiana Jones hồi "trẻ trâu" của Harrison Ford trong The Last Crusade, hay Michael Angarano và Tobey Maguire trong phim Seabiscuit.

Ngược lại thì người lớn cũng có thể tận hưởng khoảng thời gian trên trường quay: Rob Lowe thủ vai nhân vật hồi trẻ của Robert Wagner trong Austin Powers: The Spy Who Shagged Me, "Thanos" Josh Brolin là đặc vụ K hồi trẻ thay cho Tommy Lee Jones trong loạt Men in Black. Gloria Stuart thì "lụm" được giải Oscar khi vào vai nàng Rose về già trong Titanic.

Đó dường như là một kịch bản trọn vẹn cho hầu hết mọi trường hợp: diễn viên có được vai, đạo diễn tuyển chọn thì được thử thách còn khán giả được thấy khuôn mặt thật của các diễn viên.

Tiếc rằng truyền thống này đang trở nên dần phai nhạt trong một ngành công nghiệp quá lạm dụng công nghệ để tẩy xóa tô vẽ mặt diễn viên, tránh việc phải thuê nhiều người cho một vai. Dễ thấy nhất là các dự án phim kinh phí lớn, phim siêu anh hùng nổi lên từ 10 năm trở lại đây.

Nào là phiên bản hồi trẻ của Kurt Russell trong Guardians of the Galaxy 2, "thiếu niên" Robert Downey Jr. trong Captain America: Civil War, Johnny Depp tuổi đôi mươi trong Pirates of the Caribbean: Dead Men Tell No Tales và Anthony Hopkins thời trung niên trong Westworld, tất cả đều được xử lý bằng VFX (visual effect/ kỹ xảo điện ảnh). Dám cá là nếu Looper được làm bây giờ thì chắc Joseph Gordon-Levitt không có cửa để diễn phiên bản trẻ của Bruce Willis.

Hóa trang về lý thuyết sẽ dễ khiến khán giả chấp nhận hơn là chọn một người hoàn toàn mới thay thế cho vai diễn. Thêm vào đó, hóa trang thì dễ hơn là đôn đáo chạy đi tìm một người mới với ngoại hình tương tự và kỹ năng diễn xuất đảm bảo. Nếu anh ta/cô ta không đủ độ giống với phiên bản khác tuổi kia, nhà sản xuất lại phải chi thêm tiền để hóa trang cho họ tức là nhân đôi công việc. Nếu cô ta/anh ta không bắt được thần thái của người tiền nhiệm trong vai diễn, thật khó để khán giả cảm nhận được đây là cùng một nhân vật, tệ hơn là ấn tượng của người xem có thể bị ảnh hưởng. Vì thế để đảm bảo cho tính thống nhất, tiết kiệm kinh phí và đỡ "rách việc", nhà làm phim thường chọn cách đắp mặt nạ, chỉnh sửa bằng kỹ xảo để biến hóa độ tuổi cho các diễn viên.

Tuy nhiên trong On Chesil Beach, có không ít khoảnh khắc mà khán giả cảm thấy không thuyết phục bởi màn hóa trang của Saoirse, một phần lý do đến từ việc cô còn quá trẻ trung và tươi tắn để có thể đắp lớp mặt nạ già đi hơn 40 tuổi. Tương tự, chẳng ai tin vào một Mandy Moore trung niên trong This Is Us.

Có lẽ Hollywood không bỏ hoàn toàn truyền thống kia mà đơn giản, giống như những đứa trẻ say mê với món quà Giáng Sinh thì các nhà làm phim đang có vẻ như bị cuốn theo sự tiện nghi của công nghệ. Ngay cả một cái tên gạo cội như Martin Scorsese người nổi tiếng với phong cách làm phim chuẩn mực và yêu mến các giá trị cũ, cũng quyết định đổ số vốn không nhỏ trong khoản tiền 140 triệu mà Netflix cấp cho The Irishman để "trẻ hóa" Robert De Niro đến hơn 30 tuổi. De Niro thú vị thay là người đã vào vai phiên bản trẻ của Marlon Brando trong Bố Già.

Việc lựa chọn diễn viên khác hay hóa trang trên cùng một người không chỉ dựa vào ngoại hình, mà còn phụ thuộc vào kinh phí, khả năng diễn xuất, mức độ quan trọng của vai diễn, phong cách làm phim và uy tín trong ngành. Hiếm bộ phim nào dành ra thời lượng tương đương cho hai phiên bản trẻ - già của cùng một nhân vật, vì thế họ sẽ lựa chọn tập trung vào câu chuyện chính cần kể và tùy biến cho từng trường hợp.