Vào một ngày cuối thu tháng 11, chúng tôi đến thăm lớp học Ngọc Tâm Thủy Tinh, và ngay từ phút đầu tiên, cảm xúc bất ngờ xen lẫn xúc động cứ dâng trào trong lòng. Lúc 6h40 sáng, khi mọi người còn đang chuẩn bị cho một ngày làm việc mới, những em học sinh nhỏ đã được phụ huynh đưa đến lớp học đặc biệt này, như những nụ hoa vừa chớm nở, đầy hy vọng.
Điều khiến chúng tôi xúc động là thái độ lễ phép, ngoan ngoãn của các em nhỏ khi bước vào lớp. Chẳng ai bảo ai, mỗi em đều tự giác lấy sách vở ra, lặng lẽ ngồi vào bàn, bắt đầu học bài. Lớp học nhỏ chừng 15m², nhưng nơi ấy chứa đựng bao tình cảm, nơi cô giáo Ngọc Tâm ngồi trên chiếc ghế cao, quan sát từng em một, nhẹ nhàng hướng dẫn các em khi gặp khó khăn. Mỗi khi có chỗ nào chưa hiểu, các em không ngần ngại mang bài lên nhờ cô giảng giải lại.
Chị Tâm chia sẻ: "Trong năm học, lớp học Ngọc Tâm Thủy Tinh mở chủ yếu vào hai ngày cuối tuần, khi các em học sinh chưa làm xong bài tập trên lớp, sẽ mang đến đây để làm tiếp. Nếu có phần nào khó hiểu, các em sẽ nhờ tôi hướng dẫn thêm." Dù lớp học không có những công cụ hiện đại, nhưng tình yêu thương và sự tận tụy của chị Tâm đã khiến lớp học này trở nên đặc biệt hơn bao giờ hết.
Chị Tâm sinh ra với căn bệnh xương thủy tinh, từ nhỏ đã phải chịu đựng muôn vàn đau đớn, khó khăn. Khi sinh ra một chân của chị bị quặp lên bụng, qua bao nhiêu lần phẫu thuật đầy đau đớn, chân chị mới có thể duỗi thẳng, nhưng không thể đi lại được. Cứ mỗi lần cố gắng tập đi, xương lại vỡ ra, khiến chị phải nhập viện liên tục. Bác sĩ khuyên gia đình không nên cho chị tiếp tục tập đi, nếu không muốn xương chị gãy thêm.
Sức khỏe yếu, lại phải đối mặt với căn bệnh bẩm sinh, nhưng chị Tâm không từ bỏ ước mơ được đi học. Lúc nhỏ, dù không thể đến trường như các bạn, chị vẫn khát khao con chữ, không ngừng thuyết phục gia đình để được đến lớp. Và sự đồng ý của gia đình cho chị đi học năm 8 tuổi đã giúp chị thực hiện được ước mơ, dù đó là một hành trình đầy thử thách.
Trong suốt quãng thời gian học cấp 1 và cấp 2, chị luôn là học sinh giỏi, đạt nhiều thành tích xuất sắc trong học tập. Dù không thể tham gia thể dục như các bạn, dù phải ngồi một mình trong lớp trong những giờ ra chơi, chị vẫn miệt mài học tập, đọc sách, làm bài tập. Chị luôn lạc quan và yêu đời, luôn tìm thấy niềm vui trong những điều giản dị nhất. "Tôi nghĩ mình khá đặc biệt. Dù không thể như các bạn tham gia các hoạt động thể thao, nhưng tôi chưa bao giờ cảm thấy cô đơn. Tôi vẫn tìm thấy niềm vui trong học tập, trong việc khám phá những điều mới", chị Tâm chia sẻ.
Ước mơ trở thành cô giáo đã luôn cháy bỏng trong lòng chị, từ những năm tháng còn là học sinh. "Đối với mọi người, đi học là điều bình thường, nhưng với tôi, đó là cả một hành trình đầy gian nan. Để có thể vượt qua, không chỉ là nỗ lực của bản thân, mà còn nhờ sự giúp đỡ của gia đình, thầy cô và bạn bè." Chị Tâm luôn giữ trong mình ước mơ ấy, dù sức khỏe yếu và con đường học vấn của chị phải tạm dừng lại khi chuẩn bị vào cấp 3.
Dù vậy, ước mơ trở thành cô giáo vẫn không hề mờ nhạt trong lòng chị. "Nếu ước mơ không thể thực hiện bằng con đường này, tôi tin rằng sẽ có những cách khác để tôi thực hiện được nó." Chính niềm tin ấy, lòng kiên cường ấy đã giúp chị Tâm tiếp tục cống hiến cho những em nhỏ trong lớp học Ngọc Tâm Thủy Tinh, nơi tình yêu thương và hy vọng luôn tỏa sáng như những ngọn đèn rực rỡ giữa đêm tối.
Kể về sự ra đời của lớp học Ngọc Tâm Thủy Tinh, chị Tâm không giấu được niềm vui và sự xúc động. Chị bảo, khi còn là học sinh lớp 6, chị đã bắt đầu dạy kèm cho hai em nhỏ ở gần nhà. Lúc ấy, những buổi học không có gì khác biệt ngoài không khí thân mật, gần gũi, như những người chị em trong gia đình. Chị không nghĩ mình là "cô giáo", mà chỉ đơn giản là người bạn, người chị giúp các em tiến bộ hơn trong học tập.
Thế nhưng, "tiếng lành đồn xa". Câu chuyện về một cô gái khuyết tật, vượt qua mọi khó khăn để giúp đỡ các em nhỏ học hành đã nhanh chóng lan rộng. Hàng xóm, bạn bè, và các gia đình trong xã, thậm chí từ các tỉnh khác, đều tìm đến chị Tâm mong muốn con em mình được học ở lớp học đặc biệt này. Và rồi, từ đó, lớp học Ngọc Tâm Thủy Tinh chính thức ra đời, đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong cuộc đời chị.
Vào năm 2004, chị Tâm quyết định mở lớp học "5 không": không phấn, không bảng, không bục giảng, không giáo án, và không học phí. Đó là những điều mà chị không có, nhưng lớp học ấy lại ngập tràn tình yêu thương và khát khao truyền đạt kiến thức. "Khi tôi hiện thực hóa được ước mơ trở thành cô giáo, tôi cảm thấy bản thân cần phải cố gắng hơn nữa. Mình phải làm hết khả năng của mình", chị Tâm chia sẻ trong niềm vui và sự tự hào.
Lớp học của chị không chỉ dạy một môn, mà mở rộng từ lớp 1 đến lớp 8, với đủ mọi môn học. Nhưng điều đặc biệt là chị không bao giờ nhận mình là một giáo viên chính thức. "Khi phụ huynh đến xin cho con vào học, tôi luôn giải thích rõ ràng rằng tôi không phải là cô giáo chuyên nghiệp, chỉ là người dạy kèm các em. Tôi cũng luôn tìm hiểu hoàn cảnh của các em, để hiểu các em hơn", chị Tâm chia sẻ. Thực tế, hầu hết các em học sinh của chị đều có hoàn cảnh khó khăn, cha mẹ làm nghề nông, nên chị rất mong muốn giúp đỡ các em, không chỉ trong học tập mà còn trong việc nuôi dưỡng những ước mơ.
Với chị, lớp học không phải là nơi gò bó hay tạo áp lực, mà là một không gian tự do, thoải mái để các em có thể học tập mà không sợ hãi. "Tôi nghĩ cách tốt nhất để các em tiếp thu là không tạo áp lực như trên lớp. Tôi thường trò chuyện, chia sẻ, lắng nghe các em. Khi các em coi mình như một người bạn, những bài học sẽ dễ dàng đi vào lòng các em hơn".
Lớp học của chị không có số lượng học sinh cố định, có khi ít, có khi đông, nhưng luôn tràn ngập tiếng cười, tiếng nói của các em. Đặc biệt, vào những dịp hè, lớp học đón nhận đến hơn 30 em học sinh. Tuy vậy, không ít lần chị Tâm phải đối mặt với những khó khăn về sức khỏe. Có thời gian, chị phải nhập viện cấp cứu trong tình trạng nghiêm trọng, nhưng chị không bao giờ từ bỏ. "Mặc dù sức khỏe yếu, nhưng tôi luôn nghĩ rằng mình không thể bỏ cuộc. Bởi vì mọi người xung quanh vẫn luôn nỗ lực vì tôi, gia đình, các em học sinh đều cần tôi", chị tâm sự, ánh mắt ánh lên một niềm kiên cường khó tả.
Chị Tâm chia sẻ, trong suốt những năm qua, nhiều học sinh của chị đã đạt được những thành tích xuất sắc. Không ít em vào đội tuyển học sinh giỏi, rồi thi đỗ vào các trường đại học danh tiếng.
Vào các dịp lễ, Tết hay 20/11, các học sinh cũ vẫn trở lại thăm chị, cùng chia sẻ về cuộc sống hiện tại. "Nhiều em khi lên đại học, dù đi làm thêm để giúp đỡ gia đình, vẫn nhớ đến cô Tâm. Các em hỏi tôi thích gì để tặng quà, nhưng tôi luôn bảo: Cô chỉ nhận tấm lòng. Các em khó khăn lắm, cô không muốn nhận quà gì cả".
Để khuyến khích các em học sinh có hoàn cảnh khó khăn, chị đã lập Quỹ học bổng Ngọc Tâm Thủy Tinh, dành tặng những phần thưởng nhỏ cho các em có thành tích xuất sắc mỗi kỳ học. "Những món quà tuy nhỏ như vở, bút, kẹo, nhưng tôi nghĩ khi các em nhận được sẽ cảm thấy vui, có thêm động lực để tiếp tục học tập".
Một trong những học trò hiện tại của chị, em Nguyễn Quang Minh (10 tuổi, học sinh lớp 5), chia sẻ: "Nhà em cách lớp học gần 8km, nhưng mỗi cuối tuần bố mẹ vẫn đưa em đến đây. Cô Tâm dạy rất tận tình, các bài học em chưa hiểu ở lớp, cô giảng lại rất chi tiết và dễ hiểu. Trước khi học ở lớp cô Tâm, em không có giấy khen, nhưng từ khi học ở đây, năm nào em cũng được giấy khen học sinh giỏi."
Năm 2017, chị Nguyễn Thị Ngọc Tâm tiếp tục một bước ngoặt quan trọng trong hành trình của mình khi thành lập Không gian đọc Ngọc Tâm Thủy Tinh. Ban đầu, không gian này chỉ có hơn 1.500 đầu sách, nhưng chị Tâm luôn mong muốn rằng những cuốn sách này sẽ là cầu nối giúp các em học sinh, những người yêu thích sách và cả những bạn nhỏ trong cộng đồng khuyết tật tìm thấy sự phát triển và tri thức mới mẻ.
“Không gian đọc Ngọc Tâm Thủy Tinh là một nơi không chỉ dành cho các em học sinh, mà còn mở cửa chào đón tất cả những ai yêu thích đọc sách,” chị Tâm chia sẻ trong sự tự hào. “Tôi tin rằng ngoài những kiến thức trong sách giáo khoa, việc đọc thêm những cuốn sách khác sẽ giúp các em phát triển tư duy, mở rộng tầm nhìn và hiểu biết về thế giới. Đến nay, Không gian đọc đã có hơn 2.000 đầu sách, phục vụ cho tất cả các lứa tuổi."
Chị Tâm cho rằng đọc sách không chỉ là một hành động giúp tiếp thu tri thức, mà còn là cách để mỗi người làm giàu tâm hồn và nhân cách. Mỗi cuốn sách tại đây như một người bạn đồng hành, dẫn dắt các em qua những câu chuyện, những bài học bổ ích và đầy cảm hứng.
Bên cạnh việc quản lý lớp học Ngọc Tâm Thủy Tinh, chị Tâm còn tích cực tham gia các hoạt động xã hội và tình nguyện, đặc biệt là những dự án truyền cảm hứng do các tổ chức và viện nghiên cứu thực hiện, cũng như các hoạt động của hội người khuyết tật. Chị là một hình mẫu sống động của nghị lực và lòng nhân ái, truyền cảm hứng cho hàng nghìn người, đặc biệt là những người khuyết tật, để họ có thêm niềm tin và hy vọng vào cuộc sống.
Hiện tại, chị Tâm đang giữ vai trò Chủ nhiệm CLB thanh niên khuyết tật tỉnh Nam Định và Ủy viên Ban Thường vụ Hội Người khuyết tật tỉnh Nam Định. Chị nói đầy quyết tâm: “Ở thời điểm hiện tại, tôi chỉ mong có thật nhiều sức khỏe để tiếp tục giúp đỡ các em học sinh và cộng đồng người khuyết tật. Đối với tôi, chỉ cần trái tim còn đập, Tâm còn thở, thì lớp học của tôi sẽ vẫn tiếp tục.”
Không dừng lại ở đó, chị Tâm còn có những dự định lớn hơn cho tương lai. “Đã có rất nhiều phụ huynh nhắn tin hỏi tôi liệu có nhận dạy online không. Khi nghe thấy vậy, tôi nhận ra rằng không chỉ các gia đình gần đây mà cả những gia đình xa xôi cũng muốn gửi gắm con em mình nhờ tôi giúp đỡ. Chính vì thế, tôi đang có kế hoạch mở lớp học online để kết nối và giúp đỡ thêm nhiều em học sinh hơn nữa. Tôi nghĩ rằng, dù cho sau này tôi có đi xa, hành trình gieo con chữ của tôi sẽ vẫn còn, không bao giờ tắt."
Chị Tâm chia sẻ những ước mơ và khát vọng đầy lửa, và điều ấy thể hiện rõ trong mỗi hành động của chị. Không chỉ dạy chữ, chị còn gieo niềm tin, hy vọng và tình yêu thương vào trong từng trái tim học trò. Và dù có khó khăn, chị luôn mạnh mẽ đối mặt, không bao giờ từ bỏ.
Bác Nguyễn Thanh Sự, mẹ của chị Tâm, xúc động nói về con gái: “Mặc dù từ khi sinh ra, Tâm đã không lành lặn, nhưng ngay từ khi còn nhỏ, con đã có ý chí và nghị lực vươn lên trong cuộc sống. Con luôn lạc quan, yêu đời và không bao giờ để mình gục ngã. Khi lớn lên, con trở thành người có ích cho xã hội, khiến chúng tôi thật sự tự hào.”
Bác Sự cho biết, để giúp con gái thực hiện ước mơ của mình, vợ chồng bà đã thiết kế bàn ghế, mua sắm các thiết bị hỗ trợ cho việc giảng dạy của chị Tâm. “Trước đây, các bác sĩ từng nói rằng người mắc bệnh như con có tuổi thọ ngắn. Tôi nhớ con gái mình từng nói rằng: ‘Điều gì con có thể làm được, con sẽ làm luôn vì con không biết ngày mai sẽ thế nào.’ Nghe con nói vậy, tôi rất buồn, nhưng tôi không dám bộc lộ ra ngoài. Nhưng khi thấy con vui vẻ giảng dạy các cháu học sinh, tôi lại cảm thấy rất hạnh phúc."
Chị Tâm không chỉ là một giáo viên, mà còn là người thắp sáng ngọn lửa hy vọng cho rất nhiều người, là minh chứng sống động cho sự mạnh mẽ vượt lên nghịch cảnh. Những nỗ lực không ngừng nghỉ của chị đã tạo nên một không gian học tập đầy tình yêu thương, nơi mà mỗi đứa trẻ không chỉ học chữ mà còn học được cách yêu đời, yêu thương và không ngừng vươn lên.
Kể về cô giáo Ngọc Tâm và lớp học đặc biệt của chị, bác Nguyễn Thị Luyến (49 tuổi), một người hàng xóm thân thiết, không giấu được sự cảm phục và tự hào. Bác chia sẻ: “Trước đây, khi chị Tâm còn nhỏ, có vài gia đình trong thôn thấy chị học giỏi, liền nhờ dạy kèm cho con em mình. Lúc đó, chỉ có 2-3 đứa trẻ kém chị Tâm vài tuổi, chúng coi chị như một người chị lớn. Sau một thời gian được chị dạy dỗ, các cháu tiến bộ rõ rệt, học hành tốt hơn nhiều.”
Những câu chuyện về sự tiến bộ của các học sinh đã nhanh chóng lan xa, khiến nhiều gia đình khác trong thôn cũng muốn cho con em mình được học với chị Tâm. “Vợ chồng tôi có ba đứa con, hai gái một trai. Tôi đều cho các con sang lớp của cô Tâm học. Kể từ ngày được Tâm dạy, các con tôi không chỉ tiến bộ trong học tập mà còn trưởng thành, đỗ Đại học rồi ra trường. Hai cô con gái đã có gia đình, còn thằng con trai giờ đang làm việc ở nước ngoài,” bác Luyến nói, ánh mắt lấp lánh sự vui mừng.
Là người chứng kiến chị Tâm từ thuở nhỏ, bác Luyến hiểu rõ sự khó khăn mà cô giáo phải vượt qua. Mặc dù sinh ra không được may mắn như những đứa trẻ khác, chị Tâm vẫn luôn tỏ ra thông minh, học giỏi và đặc biệt là rất ngoan ngoãn, lễ phép. Bác Luyến nói tiếp: “Dù không lành lặn như những đứa trẻ đồng trang lứa, nhưng Tâm luôn là một tấm gương về nghị lực. Chị ấy học giỏi, luôn hòa nhã, lễ phép với mọi người. 20 năm qua, biết bao nhiêu học sinh của chị giờ đã trưởng thành, thành đạt và trở thành những người có ích cho xã hội.”
Không chỉ là người hàng xóm, bác Luyến còn là một trong những phụ huynh đưa con đến học với chị Tâm. “Con gái tôi trước đây là học sinh của Tâm. Giờ tôi lại tiếp tục cho cháu ngoại học ở lớp của cô Tâm. Thật sự tôi rất tin tưởng vào phương pháp giảng dạy của chị,” bác Luyến vui vẻ kể.
Còn bác Nguyễn Văn Đích (74 tuổi), một người dân thôn Đông Duy, xúc động nói: “Cô Tâm chính là hình mẫu của câu nói ‘tàn nhưng không phế’. Dù bị khuyết tật, nhưng cô ấy luôn nỗ lực trong cuộc sống, không để số phận ngăn cản ước mơ. Cô Tâm còn mở lớp học miễn phí, giúp đỡ các em vươn lên trong học tập. Đó thực sự là tấm gương sáng cho tất cả chúng ta.”
Là phụ huynh của hai em học sinh đang theo học tại lớp Ngọc Tâm Thủy Tinh, chị Đinh Thị Thúy (37 tuổi) cho biết: “Tôi biết đến lớp học này qua một bài viết trên mạng. Sau khi tìm hiểu, tôi mới biết lớp học của cô Tâm ở thôn Đông Duy, nên đã quyết định cho các con đến học. Sau một thời gian, tôi gọi điện hỏi cô giáo chủ nhiệm, cô ấy bảo các con tôi tiến bộ rất nhiều. Trước đây, môn Toán chỉ đạt 6, 7 điểm, nhưng giờ đã lên 9, 10 điểm. Hơn nữa, từ khi học ở đây, các con về nhà cũng chăm chỉ học bài hơn. Gia đình tôi rất biết ơn cô Tâm vì đã tận tâm dạy dỗ các con tôi.”
Chị Nguyễn Thị Hiền (SN 1997), một học sinh cũ của cô giáo Ngọc Tâm, xúc động nhớ lại: “Tôi học lớp của cô Tâm từ khi còn là học sinh lớp 1 cho đến lớp 8. Cô dạy rất dễ hiểu và không bao giờ khiến chúng tôi cảm thấy căng thẳng, sợ hãi khi học. Phương pháp dạy của cô rất gần gũi và dễ tiếp thu. Khi con tôi đến tuổi vào lớp 1, tôi đã ngay lập tức cho chúng đến học với cô Tâm vì tôi biết chắc chắn rằng nơi đây sẽ giúp các con tôi tiến bộ.”
Chị Tâm không chỉ là một giáo viên, mà còn là người thắp sáng ngọn lửa hy vọng cho rất nhiều người, là minh chứng sống động cho sự mạnh mẽ vượt lên nghịch cảnh. Những nỗ lực không ngừng nghỉ của chị đã tạo nên một không gian học tập đầy tình yêu thương, nơi mà mỗi đứa trẻ không chỉ học chữ mà còn học được cách yêu đời, yêu thương và không ngừng vươn lên.
Giải thưởng Hành động vì Cộng đồng - Human Act Prize 2024 với chủ đề "Cộng đồng kiến tạo" tiếp tục tìm kiếm, vinh danh và kết nối những cá nhân, tổ chức đang dấn thân vì cộng đồng trên cả nước. Trong Lễ công bố Giải thưởng, tổ chức ngày 23/09/2024 tại khách sạn Sheraton Hanoi West , Human Act Prize chính thức công bố những điểm nhấn mới của Mùa giải 2024:
Ra mắt ấn phẩm "Dấu ấn tiên phong - Đổi mới trong tác động xã hội tại Việt Nam" – Cuốn cẩm nang hoàn chỉnh đầu tiên dành cho người hoạt động cộng đồng ở Việt Nam.
Ký kết biên bản ghi nhớ hợp tác với các đơn vị hỗ trợ giải thưởng:
PwC (PricewaterhouseCoopers) – Một trong bốn công ty kiểm toán hàng đầu thế giới, tiên phong hỗ trợ doanh nghiệp tích hợp yếu tố bền vững vào hoạt động kinh doanh.
Social Impact - Nền tảng giáo dục đầu tiên được thành lập bởi chính các nhà hoạt động cộng đồng ở Việt Nam nhằm thúc đẩy tri thức về phát triển bền vững.
Nền tảng TikTok - Nền tảng video dạng ngắn hàng đầu thế giới, đồng hành lan tỏa những câu chuyện tích cực, tôn vinh những cá nhân, tổ chức đang nỗ lực vì cộng đồng, từ đó truyền cảm hứng cho nhiều người cùng chung tay tạo ra những thay đổi tích cực
Đơn vị bảo trợ truyền thông: 13 cơ quan báo chí đã sẵn sàng đồng hành cùng Human Act Prize 2024 để lan tỏa những điều tốt đẹp nhất cho cộng đồng: Vietnamnet, Vietnam Plus, Lao động, Dân trí, Tiền phong, Đại Đoàn Kết, Công thương, Nông nghiệp, Dân Việt, Nhà báo và Công luận, Hà Nội Mới, Đài Phát thanh và Truyền hình Hà Nội, Đài Truyền hình TpHCM, Tiktok
Human Act Prize 2024 quy tụ các dự án phát triển bền vững, các sáng kiến đóng góp cho cộng đồng của nhiều doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân trong nước, như Công ty Cổ phần Canifa, Tổng công ty Hàng không Việt Nam - Vietnam Airlines, Trung tâm bảo tồn thiên nhiên Gaia, đội ngũ sản xuất chương trình Như Chưa Hề Có Cuộc Chia Ly, quỹ học bổng Vừ A Dính, và nhiều đơn vị khác…
Rất mong nhận được sự quan tâm và ủng hộ của cộng đồng!
Website chính thức: https://humanactprize.org
Fanpage: https://www.facebook.com/HumanActPrize