1983. Năm của những đổi thay, năm của nhiều sự kiện bùng nổ. Sally Ride trở thành nữ phi hành gia người Mỹ đầu tiên tiến vào vũ trụ; Motorola giới thiệu chiếc điện thoại di động của họ lần đầu tiên tại thị trường Mỹ; Microsoft lần đầu cho ra mắt ứng dụng soạn thảo văn bản "Word", và ngay trong năm đó, ca khúc Thriller của Michael Jackson leo lên đầu BXH US 200 Billboard và thống trị nó suốt 37 tuần liền. Cũng trong năm 1983, một biểu tượng mới được ra đời, một biểu tượng cũng gắn liền với một MJ khác - Michael Jordan huyền thoại - trong một khoảng thời gian vô cùng đáng nhớ. Bài viết này sẽ kể về đôi giày đã được ông mang trong suốt cuộc tuyển quân cho đội tuyển bóng rổ Olympic Mỹ vào năm 1984 mang tên adidas Forum.

Trước hợp đồng phát triển mảng giày bóng rổ cùng Jerry Lorenzo tới 40 năm, adidas đã có một lịch sử dài hơi trong công cuộc chinh phục làng bóng rổ nhà nghề Mỹ. Thương hiệu nước Đức sau thành công rực rỡ ở bộ môn điền kinh và thể thao tổng hợp khác tại Olympic Mexico 1968 đã chính thức Mỹ tiến vào thập niên 70, với công thần đầu tiên Horst Dassler và Chris Severn - giám đốc tiếp thị thị trường Bắc Mỹ đương thời của adidas. Màn chào sân đặc biệt thành công của những mẫu giày bóng rổ đầu tiên: Superstar và Promodel đã đem về thành công rực rỡ cho adidas khi tính tới cuối những năm 70, người ta thống kê có tới 85% tuyển thủ bóng rổ Mỹ sử dụng giày adidas khi thi đấu chuyên nghiệp, tạo thành tiền đề hoàn hảo cho sự ra mắt của một siêu phẩm sẽ được ra mắt sau đó không lâu.

Câu chuyện chính thức bắt đầu vào năm 1983 tại Pháp, quê hương của thời trang cao cấp. Nhà thiết kế Jacques Chassaing - người vốn nổi tiếng với xu hướng đưa những tư tưởng và triết lý vào các mẫu thiết kế của mình - đã được chỉ định để tạo ra một đôi giày bóng rổ với khả năng "đáp ứng được nhu cầu của toàn đội hình". 

Sau khi tham vấn kỹ lưỡng với nhiều tuyển thủ chuyên nghiệp, Jacques nhận ra đặc điểm chung nhất giữa 5 thành viên của một đội bóng rổ quy chuẩn chính lại chính là một điểm yếu - một điểm yếu cố hữu luôn có khả năng ảnh hưởng đến sự an toàn của bất cứ vận động viên bóng rổ nhà nghề nào, và đó là những chấn thương mắt cá chân.

Từ đây, Jacques đã dần hình thành ý tưởng về một đôi giày giúp bảo vệ thật tốt phần mắt cá. Dễ dàng nhận thấy về mặt giải phẫu, má trong và má ngoài của phần cổ chân con người không hề đối xứng, vì thế một đôi giày nếu muốn bảo vệ cổ chân tốt cũng sẽ phải mang thiết kế "lệch". Jacques từ đây đã thiết kế ra một hệ thống bảo vệ mắt cá chân chéo giúp ôm gọn và bảo vệ toàn bộ phần cơ thể quan trọng này, đồng thời bổ sung thêm một quai chằng giúp cố định và bảo vệ cổ chân tuyển thủ. Sau đó, ông tích hợp chúng vào cùng một mẫu giày và đặt tên nó là "adidas Forum".

Có nhiều lý do để Michael Jordan yêu mến đôi giày này. Thiết kế adidas Forum ở năm 1984 thực sự mang tính cách mạng rất cao, khi nó đồng thời đảm bảo tính thẩm mỹ cũng như có độ bền bỉ vượt trội trước những chuyển động như vũ bão của chàng hậu vệ vô cùng hăng hái trong thi đấu. Đế giày mỏng giúp Jordan cảm nhận mặt sân tốt hơn, cổ giày dày dặn với phần bảo vệ mắt cá hoàn hảo đem lại sự yên tâm khi thi đấu, và cuối cùng là sắc xanh - trắng đặc trưng của thương hiệu ba sọc hóa ra lại thân thương tới mức chẳng thể chối từ đối với một người con của đội tuyển bóng rổ University North Carolina.

Biểu tượng thể thao xa xỉ hay lá cờ cắm giữa mọi biên giới?

Sau năm 1984, doanh số của đôi giày adidas Forum bắt đầu bùng nổ, dẫu cho ở thời điểm đó nó có giá thành tương đối cao (giá bán lẻ 100 USD ở năm 1994 tương đương với 247 USD ở thời điểm hiện tại). Trong ký ức của Smyth - một người London chính gốc đã có nhiều năm làm việc trong ngành giày thể thao - adidas Forum đã từng là biểu tượng thể thao "hypebeast" ở thập niên 80. Trong bài phỏng vấn của Smyth với chuyên trang COMPLEX, cô cho hay "adidas Forum là một trong những đôi giày bóng rổ đắt đỏ nhất ở thời điểm ấy. Trở lại những năm 80, gần như tất cả các cầu thủ bóng rổ chuyên nghiệp hay những gã rủng rỉnh đều bằng mọi giá mua một đôi giày ấy. Nó bén rễ ở khắp nơi: Trong sân đấu và ngoài đường phố."

Những năm 80 - 90 là thập niên hoàng kim của âm nhạc, vũ đạo và văn hóa đường phố, được hậu thuẫn mạnh mẽ bởi sự ra đời của đủ yếu tố thiên thời, địa lợi: Từ việc kênh MTV lần đầu ra mắt cho tới sự sụp đổ của bức tường Berlin. Trong không khí hân hoan của một thế giới mới, người ta nhanh chóng tìm thấy ứng dụng phong phú của đôi giày adidas Forum. Cái tên "Forum" ban đầu ám chỉ việc giải quyết mối e ngại chung về chấn thương mắt cá của các tuyển thủ bóng rổ nhanh chóng được khoác lên mình tấm áo mới với thông điệp đa dạng văn hóa và sắc tộc. Từ sân bóng rổ, đôi giày dần trở nên linh hoạt hơn khi đáp ứng được nhu cầu của mọi nhóm người khác nhau: Nó cung cấp bộ đế mỏng và định dạng cổ thấp cho người chơi trượt ván; nó có sự bền bỉ đến bất ngờ dành cho người yêu khiêu vũ hay nhảy đương đại, và nó đẹp đẽ, sang trọng đủ để lên hình trong mọi MV Hip-hop. Người ta dễ dàng tìm thấy tiếng nói chung dưới dạng thức của một đôi giày, và bất kỳ ai trong thập niên 80-90 khi mang một đôi adidas Forum cũng dường như đang cố gắng chứng minh bản thân mình thuộc về một cộng đồng thú vị: Cộng đồng của những con người mang mục đích riêng với một sở thích chung.

Phát triển không ngừng và trở về với nguồn cội

Hãy nói về đôi giày adidas Forum: Nó có vẻ bề ngoài ít nhiều phức tạp hơn đàn anh Superstar, Promodel hay Top Ten, và cũng vì thế mà nó có nhiều "đất diễn" hơn cho các phiên bản đa dạng được phát triển về sau. Để kể hết những phiên bản adidas Forum thành công là điều bất khả thi, khi mà đã có tới hàng nghìn thiết kế của dòng giày này được ra đời và cháy hàng nhanh tới mức các đầu giày ở thời điểm hiện tại có thể còn không biết về sự tồn tại của chúng: Vào năm 2009, adidas Forum đánh dấu màn kết hợp lấn sân âm nhạc khi cho ra mắt phiên bản hợp tác cùng hãng đĩa Def Jam nhân kỷ niệm 25 năm ngày ra đời của dòng giày huyền thoại. Bộ 3 thiết kế adidas "Frank the Butcher" ra mắt vào năm 2011 đã sold out ngay lập tức sau khi ra mắt nhờ vào diện mạo đặc biệt sang trọng trên nền da lộn màu đen, xanh chàm hoặc đỏ đô. 1 năm sau đó, nhà thiết kế thiên tài Jeremy Scott lột xác hoàn toàn đôi giày Forum quen thuộc bằng cách thêm vào những chiếc khóa bạc và phần mũi bọc kim loại sang trọng, hô biến đôi giày thành một phiên bản boots chiến binh mang đậm chất Gothic.

Sự linh hoạt của đôi giày Forum một lần nữa được chứng minh ngay từ thiết kế, khi mà chỉ một biến tấu nhỏ cũng có thể hoàn toàn lột xác đôi giày này. Và rồi, tới năm 2021, thương hiệu 3 sọc đã quyết định sẽ hồi sinh dòng giày adidas Forum nguyên bản với cái tên gợi nhớ tới lịch sử rực rỡ của nó: adidas Forum 84.

 Trong lần trở lại này, adidas đã tập trung vào việc tái hiện lại kiểu dáng cổ điển của dòng giày Forum 84 để đem lại tinh thần xưa cũ vốn có, đồng thời nâng cấp tính linh hoạt bằng những tinh chỉnh hiện đại. Phiên bản thương mại của giày adidas Forum trong năm 2021 có phom dáng gọn gàng với cổ giày được loại bỏ bớt phần độn - vốn được sử dụng để bảo vệ cổ chân khi thi đấu với cường độ cao nay đã không còn cần thiết. Đôi giày giờ đây có phong thái thời trang và nghệ thuật nhiều hơn - một nước đi hoài cổ hợp thời, nhất là khi bạn đã có những tùy chọn giày bóng rổ công nghệ cao vượt xa thập niên 80 ở thời điểm hiện tại. 

Trở lại với diện mạo nguyên bản vào năm 2021, các đầu giày của Gen Z trên toàn thế giới vừa qua đã có cơ hội được sở hữu đôi giày mang đúng diện mạo nguyên bản ra đời 37 năm về trước. Cơn sốt adidas Forum lập tức bùng lên trên toàn nước Mỹ - cái nôi thứ hai của nó - với sự hưởng ứng nhiệt tình từ các dancer LA, những nhạc công Boston, nhóm chơi motor địa hình Atlanta, cộng đồng trượt ván New York cho tới nhóm hoạt động vì quyền LGBTQ+ tại Detroit hay nghệ sĩ tự do như King Rello tại Chicago. Dễ thấy rằng, sau 37 năm, ý niệm ban đầu về cái tên Forum dường như chưa bao giờ đi chệch khỏi định hướng khởi nguyên. Những cộng đồng kể trên chỉ là một số nhỏ tìm thấy nhau dưới totem chung là đôi giày adidas Forum - họ cùng chia sẻ đam mê, giúp đỡ nhau vượt qua mọi khó khăn để hướng tới một tương lai tốt đẹp, xán lạn hơn. Tất cả sẽ được truyền lửa và tiếp sức bởi adidas Forum - như lời khẳng định "Trong nhiều năm qua, adidas Forum đã được sử dụng bởi nhiều nhóm người ở các nền văn hóa khác nhau, với giới tính, xuất thân, sắc tộc và quốc gia khác nhau. Chúng tôi biết rằng điều này đã giúp đôi giày trở nên quan trọng với rất nhiều người." của ông Eric Wise - giám đốc mảng Bóng rổ toàn cầu của adidas.

Tại Việt Nam, cơn sốt trong năm trở lại của đôi giày adidas Forum cũng không hề kém cạnh thế giới. Chỉ nhìn qua bản đồ streetwear Việt với hashtag #FORUM, bạn đã có thể dễ dàng nhận thấy sự góp mặt của dàn KOL danh tiếng như báo hiệu trước cho sự trở lại của đôi giày mang tính biểu tượng này, có thể kể tới chàng fashionista cá tính Decao, Minh Tú, Châu Bùi, Quỳnh Trâm, bé Pid, Liz Nguỵ Thuỳ Linh, tuyển thủ bóng rổ Tâm Đinh và Justin Young. Tất cả đã cùng nhau tỏa sáng với đôi giày adidas Forum huyền thoại với diện mạo mới mẻ nhất: Phiên bản của năm 2021.

Trở lại với diện mạo cổ điển với nhiều nét chấm phá tươi mới, giày adidas Forum 2021 mang màu sắc trắng - đỏ hoặc xanh biển cực kỳ "tươi" đối với những người yêu thể thao, kèm theo đó là một BST thời trang mang cảm hứng thập niên 80. Đại diện cho cộng đồng những người có tinh thần mở, dám thể hiện phong cách và quan điểm của bản thân, sneaker Forum trở lại với cả định dạng Exhibit Low với phần dây cài có thể tháo rời và upper bằng da màu trắng sang trọng. Trong khi đó, định dạng cổ lửng cũng sở hữu đế ngoài cao su tương tự phiên bản thi đấu bóng rổ. Cuối cùng là một mẫu giày cổ thấp lấy cảm hứng từ các yếu tố cổ điển với màu xanh nước biển, đỏ, vàng và trắng.

Bên cạnh đó, adidas cũng giới thiệu một BST cho mùa Thu - Đông 2021 với sự trân trọng nguồn gốc dành cho đôi giày Forum Mid và Forum Low với hai màu xanh và trắng tiêu biểu. Được mở bán từ tháng 7, dòng giày biểu tượng này hứa hẹn sẽ làm mưa làm gió tại thị trường Việt Nam, trở thành item không thể bỏ qua dành cho những đầu giày thực thụ và đặc biệt là tín đồ của adidas.