Từ một đơn vị cho thuê DVD qua bưu điện ở Mỹ, điều gì khiến Netflix soán ngôi Hollywood, trở thành đế chế phim trực tuyến thống trị toàn cầu?

Netflix ra đời từ một... khoản nợ tiền thuê DVD

Reed Hastings, 59 tuổi là con trai của một luật sư hành chính tại Nixon. Hastings có ý tưởng về Netflix sau một trải nghiệm tồi tệ với cửa hàng cho thuê phim truyền thống. Financial Times cho biết ông là một chuyên gia công nghệ nhìn thế giới bằng “những con số và thuật toán”, và cùng thuộc thế hệ của Bill Gates và Jeff Bezos.

Tốt nghiệp trung học, không học thẳng lên đại học, Hastings đã làm nhân viên bán máy hút bụi suốt một năm. Sau đó, ông chọn học chuyên ngành Toán vì cho rằng tính trừu tượng trong toán học vô cùng lôi cuốn. Và không ai ngờ, ông đã viết nên một chặng hành trình ngoạn mục từ cú lật đổ Hollywood đến đế chế phim thống trị toàn cầu.

Ý tưởng thành lập Netflix được đưa ra sau khi Hastings phải trả một khoản phí quá hạn thuê DVD từ Blockbuster.

"Tôi đã phải trả một khoản phí lớn cho 'Apollo 13'. Tại thời điểm đó, tôi nợ cửa hàng cho thuê phim 40 USD và trễ 6 tuần so với lịch hẹn. Tất cả đều là lỗi của tôi nhưng tôi không muốn nói với vợ về điều này. Sau đó, trên đường đến phòng tập gym, tôi nhận ra có một mô hình kinh doanh tốt hơn nhiều khi mà bạn có thể trả 30 hoặc 40 USD một tháng và có thể luyện tập bao nhiêu tùy ý", ông kể.

Việc ông thường đi tập ở một phòng gym đã khiến ông bắt đầu suy nghĩ về cách thức kiếm tiền của nơi này: một khoản thanh toán hằng tháng cho phép người trả tiền tập bao lâu tùy thích. Vậy sao không áp dụng luôn cách thức này cho lĩnh vực phim ảnh?

Cứ như vậy, Netflix được ra mắt vào năm 1997 và gây chú ý ngay lập tức - nhưng khi Hastings cố gắng bán cho Blockbuster với giá 50 triệu USD vào năm 2000, ông bị từ chối.

Quyết định quan trọng nhất lịch sử Netflix

Ra mắt ngày 14/4/1998, Netflix bán và cho thuê đĩa DVD thông qua trang web của mình và toàn bộ cơ sở hạ tầng đều còn rất sơ sài. Kho của hãng lúc đó chỉ vỏn vẹn 900 đĩa. Nhưng thời điểm đó một tính năng đặc biệt của trang web đã giúp hãng thu hút được nhiều khách hàng. Đó là hệ thống tìm kiếm Flix Finder, cho phép nhanh chóng tìm kiếm phim theo tựa đề, diễn viên hoặc đạo diễn.

Và có lẽ một trong những quyết định quan trọng nhất trong lịch sử của Netflix và Hastings là chọn cách ngừng tính phí theo từng giao dịch cho thuê đơn lẻ. Hastings khởi động chương trình Marquee để giành vị trí vượt trội, nhất là với đối thủ Blockbuster. Chương trình này đã loại bỏ khái niệm “hạn hoàn trả” các đĩa DVD mà khách thuê và những khoản phí cho việc hoàn trả chậm. Với 15,95 USD mỗi tháng, khách hàng có thể thuê bốn DVD và đặt chúng vào trong một phong bì trả trước của Netflix để mang trả lại. Khách có thể hủy đăng ký bất cứ lúc nào. Đây là điều gần như chưa từng có được áp dụng với các hợp đồng dịch vụ nói chung vào thời đó.

Người đồng sáng lập Reed Hastings đã biến Netflix thành một trong những công ty thống trị Internet. Từ những bước khởi đầu khiêm tốn tại nơi từng là trụ sở của một ngân hàng, công ty giờ đã phát triển với hơn 5.000 nhân viên trải đều các văn phòng trên toàn cầu. Ngày 16/1/2007, Netflix tung ra dịch vụ mới - phát video trực tiếp đến máy tính cá nhân của người xem. Lần đầu tiên trong lịch sử 100 năm của ngành truyền hình, khách hàng có thể chọn thứ họ muốn xem và thưởng thức vào bất kỳ khi nào. Netflix chính thức đoạt quyền của các tập đoàn truyền thông-truyền hình và trao vào tay các cá nhân.

Với tầm nhìn xa và rộng, Hastings đã giúp Netflix thành công và vững mạnh. Ông cho biết vào năm 2007, Netflix đã phát hành đĩa DVD thứ 1 tỷ. Trong khi đó, gã khổng lồ cạnh tranh một thời là Tập đoàn Blockbuster vẫn kiên trì bám trụ dịch vụ cho thuê DVD và video trò chơi suốt thời gian dài và đã phá sản vào năm 2010.

Nhìn xa hơn để lớn mạnh hơn

Thế giới liên tục biến đổi và người đàn ông thay đổi cuộc chơi này cũng đang nỗ lực hết mình trước những diễn biến mới. Nhiều năm qua, Netflix tích cực vận hành linh hoạt để gia tăng người dùng, đồng thời cạnh tranh với nhiều đối thủ trên thị trường.

Một cuộc cách mạng lớn đối với Hastings là việc thuyết phục các nhà sản xuất máy chơi game (như PS của Sony, Wii của Nintendo) đón nhận ý tưởng về dịch vụ phát trực tuyến Netflix của mình. Dịch vụ phát trực tuyến đã cất cánh, Netflix đạt được thỏa thuận với các nhà sản xuất thiết bị video game và tivi hàng đầu thế giới, nên doanh thu tăng trưởng rất mạnh. Năm 2010, Hastings xuất hiện cùng với cha đẻ Apple (khi Apple trình làng iPhone 4) để giới thiệu ứng dụng Netflix đầu tiên dành cho iPhone, cho phép người dùng điện thoại xem phim một cách dễ dàng.

Mặc dù Netflix đánh bại được Blockbuster nhưng thời đại phát trực tuyến đã làm xuất hiện những đối thủ mới. Amazon có dịch vụ Prime Video, Disney có Disney+ và đang rút dần nội dung của mình ra khỏi Netflix, Apple có dịch vụ TV+, YouTube thì đang dần hướng đến các video có chương trình được sản xuất với chất lượng cao; ngoài ra có thêm những mối đe dọa khác từ Hulu và HBO. Tuy nhiên, ít nhất vào lúc này, Hastings không coi bất kỳ ai trong số nêu trên là đối thủ chính của mình.

Rồi không chỉ phân phối nội dung, Netflix chuyển sang sản xuất phim truyện, phim tài liệu và các chương trình truyền hình, hạ bệ cả Hollywood.

Giờ đây, Netflix vẫn không ngừng phát triển trong việc sử dụng công nghệ để quản lý dữ liệu người dùng. Mỗi khi bạn sử dụng Netflix - bất kể là trên điện thoại, iPad, máy tính xách tay hay tivi - công ty sẽ không ngừng thu thập dữ liệu về bạn và các thói quen của bạn. Nhưng thuê bao không phải lo về quyền riêng tư vì Netflix thu thập dữ liệu để phục vụ họ tốt hơn. Khi một bộ phim mới dài 12 tập ra mắt, Netflix có thể dễ dàng biết được có bao nhiêu người đã bắt đầu xem bộ phim đó, bao nhiêu phần trăm xem hết tập đầu tiên, tiếp tục xem, xem hết loạt phim.

Như phượng hoàng trong lửa, Netflix đã rũ bùn đứng dậy, bay lên sáng lòa. Tất cả là nhờ bước ngoặt chuyển đổi mô hình kinh doanh trên nền tảng số - chuyển sang phát trực tuyến video theo yêu cầu, góp phần tạo ra cuộc cách mạng về giải trí trên truyền hình Internet.