Tiêu dùng bền vững với giới trẻ: Từ xu hướng thời thượng tới lối sống hiện đại

Chiếc túi vải cũ mèm của Hà nặng trĩu đồ cô mua cho tuần sắp tới. Khệ nệ xách từ siêu thị ra xe, cô nhìn xem thử còn thiếu gì không; chủ yếu là thực phẩm. Chiếc túi vải theo cô gái trẻ 25 tuổi suốt mấy năm qua là cách Hà chủ động giảm rác thải nhựa từ thời điểm các phong trào hạn chế sử dụng túi nilon rầm rộ trên cả nước. Phong trào qua đi, nhiều chiếc túi vải cũng biến mất nhưng Hà đã tạo được thói quen mới. Cô cảm thấy vui khi mỗi ngày mình lại làm được 1 việc "tốt" nho nhỏ mà không cần đăng Facebook, đăng story.

"Nguyên tắc của em khi đi siêu thị đơn giản lắm: Cố gắng lựa chọn nhiều thực phẩm địa phương, ít qua chế biến, chịu khó đọc về thành phần và quy trình sản xuất, không chọn các sản phẩm gói bọc quá nhiều... Vài lần là thành quen, cũng không tốn quá nhiều thời gian, mà còn thêm được kha khá kiến thức hay ho" Hà chia sẻ.

Hiểu đơn giản, tiêu dùng bền vững là việc sử dụng các sản phẩm/dịch vụ đáp ứng các nhu cầu thiết yếu nhưng đồng thời giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường trong quá trình sản xuất cũng như trong suốt vòng đời của sản phẩm. Tại Việt Nam, xu hướng tiêu dùng bền vững đã và đang phát triển rất mạnh mẽ, đặc biệt là trong giai đoạn bình thường mới. Thói quen tiêu dùng bền vững chuyển mình sau nhiều năm khi đã không còn là một trào lưu thời thượng; thay vào đó, nó đã trở thành một thói quen của nhiều người.

Theo thống kê từ Chương trình Môi trường của Liên hợp quốc (United Nations Environment Program – UNEP) nhu cầu về hàng hóa của con người đang vượt quá sức sản xuất của chuỗi cung ứng. Vào năm 2018, con người mất 9 tháng để tiêu thụ hết nguyên liệu mà Trái Đất cần đến 1 năm để tái tạo. Con số trên ngày càng thấp dần khi trong năm 2022, con người đã tiêu thụ hết lượng tài nguyên Trái đất có thể tái tạo trong 1 năm từ ngày 28/7. Trong 50 năm qua, "Ngày Trái Đất vượt ngưỡng phục hồi" xuất hiện ngày càng sớm hơn.

Giữa những con số ảm đạm, người ta vẫn thấy hy vọng từ cách người tiêu dùng - đặc biệt là thế hệ trẻ, đang thay đổi thói quen tiêu dùng của họ.

Đứng tần ngần trước quầy sữa trong siêu thị một lúc, Ngân Trang (24 tuổi, tp. Hồ Chí Minh) chọn được sản phẩm sữa tươi Vinamilk Green Farm cho mình. So với thế hệ trước, các bạn trẻ như Trang ngày nay không quá đặt nặng vấn đề giá cả. Họ sẵn sàng chi thêm một chút nếu sản phẩm thật sự tốt cho sức khỏe, cũng như thân thiện với môi trường.

Dần dần nó thành thói quen ấy," Trang chia sẻ. Cô và vài chị bạn ở công ty còn có một nguồn rau hữu cơ gần thành phố để cuối tuần sẽ đặt chung một đơn thật lớn để có thể chia nhau ra dùng cả tuần.

Với những người trẻ sinh trong khoảng từ năm 1997 đến 2012 và được đánh giá là chịu chi như Ngân Trang hay Hà, có đến 25% trong số này thừa nhận các vấn đề liên quan đến môi trường của thương hiệu sẽ ảnh hưởng đến quyết định mua hàng của họ. Trong cuốn sách Marketing 5.0 khắc họa một bức tranh mới trong ngành marketing - truyền thông, gen Z được nhận định là một thế hệ quan tâm tới thay đổi xã hội và sự bền vững của môi trường khi họ hiểu được tác động của mỗi hành vi lên thế giới. Họ tin tưởng lựa chọn các thương hiệu quan tâm tới các vấn đề môi trường - xã hội và hiểu rằng, chính lựa chọn của họ sẽ khiến các công ty phải cải thiện những thực hành bền vững của mình.

Các hoạt động kinh tế - đặc biệt là ngành hàng tiêu dùng ngày nay đang nỗ lực thay đổi để tạo ra các sản phẩm có trách nhiệm với xã hội. Nghiên cứu của Công ty Nielsen Việt Nam cho thấy các thương hiệu có cam kết "xanh" và "sạch" có mức tăng trưởng khá cao, khoảng 4%/năm. Đối với ngành hàng thực phẩm và nước giải khát, mức tăng trưởng nhanh hơn so với toàn thị trường từ 2,5-11,4%. Đồng thời, doanh số bán hàng của các thương hiệu cam kết ưu tiên tính bền vững tăng gấp 4 lần so với những đối thủ không có cam kết này.

Theo ông QU Dongyu, Tổng giám đốc Tổ chức lương thực và nông nghiệp Liên Hợp Quốc (FAO) sữa và các sản phẩm từ sữa đóng góp trực tiếp lẫn gián tiếp cho mục tiêu về phát triển bền vững của ngành thực phẩm. Nhiều doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh sữa đã nhanh chóng đầu tư, chuyển dịch sản xuất, cung ứng hàng hóa theo tiêu chí xanh, sạch, minh bạch thông tin sản phẩm.

Ra mắt thị trường ngay trong giai đoạn khó khăn của năm 2021, sản phẩm mới Vinamilk Green Farm đón nhận sự ủng hộ từ người tiêu dùng không chỉ bởi chất lượng, hương vị tươi ngon, thuần khiết mà còn bởi vì đây là một sản phẩm thân thiện môi trường, đem lại nhiều lợi ích cho xã hội.

Các trang trại sinh thái Vinamilk Green Farm được xây dựng với 3 trụ cột chính làm định hướng cho phát triển bền vững, bao gồm: Chọn lọc đầu vào kĩ lưỡng, Thực hành nông nghiệp tái tạo và Ứng dụng công nghệ tiên tiến vào nông nghiệp bền vững. Các nhà máy được thiết kế với hệ thống xử lý chất thải hiện đại, đảm bảo 100% nước thải được xử lý đạt chuẩn trước khi ra môi trường. Hệ thống năng lượng xanh như Biomass, CNG, và năng lượng mặt trời được trang bị tại các trang trại sinh thái Vinamilk Green Farm nhằm giảm phát thải carbon (carboon footprint), nỗ lực hướng tới mục tiêu đạt mức phát thải ròng bằng 0 (net-zero carbon) vào năm 2050. Hàng năm công ty này sẽ có những thống kê, tính toán về tỷ lệ tiêu dùng các tài nguyên, năng lượng… hay phát thải trong sản xuất hoặc trên mỗi đơn vị sản phẩm để có lộ trình cụ thể thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững.

Coi trọng phát triển bền vững và thói quen tiêu dùng bền vững của người dùng, Vinamilk hiểu rằng một sản phẩm "tốt" không chỉ là một sản phẩm có chất lượng mà còn là một sản phẩm mang lại giá trị cho người dùng, xã hội và cả thế hệ tương lai. Ông Nguyễn Quang Trí – Giám đốc Điều hành Marketing của Vinamilk khẳng định.

"Phát triển bền vững và xu hướng tiêu dùng sản phẩm "xanh" là đang là xu hướng phổ biến trên thế giới và Việt Nam cũng không nằm ngoài dòng chảy này. Vinamilk không chỉ dừng lại ở câu chuyện trang trại sinh thái và sản phầm sữa tươi Vinamilk Green Farm, chúng tôi còn đang thực hiện và tham gia các hoạt động nhằm tuyên truyền và lan tỏa về lối sống xanh, xây dựng ý thức và thói quen bảo vệ môi trường đến cộng đồng."