Tại sao những nhân vật nữ thường bị đá khỏi bộ phim của chính mình?

(Lưu ý, bài viết dưới đây sẽ có tiết lộ một số tình tiết chính của Hunstman: The Winter's War)

Vào tháng 4 năm nay, The Huntsman: Winter's War xuất hiện, dự án là phần tiếp theo của Snow White and the Huntsman nhưng lại không hề có sự xuất hiện của Bạch Tuyết. Từng là nữ chính ở phần 1 nhưng nàng chỉ được nhắc đến một chút ở đầu phần phim thứ 2 với vai trò là người muốn mang chiếc gương thần ra khỏi vương quốc, từ đó dẫn đến việc hồi sinh hoàng hậu ác. 

Nội dung này được thông qua vì nữ diễn viên thủ vai Bạch Tuyết (Kristen Stewart) bị loại khỏi dự án vì có quan hệ mờ ám với đạo diễn Rupert Sanders. Gần đây, Kristen Stewart đã trả lời phỏng vấn rằng mình không tham gia phần tiếp theo chỉ vì kịch bản không đủ hay. Tuy nhiên vấn đề không chỉ bị gói gọn trong phạm vi bộ phim của hãng Universal mà còn lớn hơn nhiều. Càng ngày có nhiều nữ diễn viên chính bị loại khỏi những tác phẩm từng là của họ, ở mảng điện ảnh vấn đề này khá mới nhưng ở mảng truyền hình thì rất phổ biến.

Những nhân vật nữ dần biến mất trong những series truyền hình

Nhà đài Fox đã có một quyết định gây shock khi "giết" một trong hai nhân vật chính, nữ điều tra viên Abbie Mills (Nicole Beharie) và để nhân vật Ichabod Crane (Tom Mison) đơn độc chống lại các thế lực siêu nhiên tà ác trong mùa phim thứ 3, cũng là mùa cuối cùng của TV series Sleepy Hollow. 

Tại mùa 9 của bộ phim Castle, Kate Beckett (Stana Katic), một nữ điều tra viên đã xuất hiện từ mùa 1 cũng bỏ mạng để nam chính đồng hành cùng cô Nathan Fillion (nhà văn Richard Castle/Richard Rodgers) tiếp tục giải quyết vấn đề. 

Vào tuần trước, series The Blacklist cho Megan Boone chết khi sinh con sau khi cô thoát khỏi một vụ tai nạn xe hơi trước đó, để lại James Spader và toàn bộ dàn cast (bao gồm người chồng độc ác của cô) để ngăn chặn bọn xấu. The Blacklist vẫn chưa kết thúc tại mùa 3 nên chúng ta có thể hiểu cái chết của nhân vật Booner có thể là một cái chết giả để giải thích sự vắng mặt tạm thời khi nữ diễn viên này bước vào thời kì thai sản. 

Nhưng trong hoàn cảnh chung hiện nay, khó mà mong đến một ngoại lệ. Và đừng quên series Arrow với Katie Cassidy (Laurel Lance/ Black Canary). Nàng là nữ chính của phần 1, là vợ của Oliver Queen, ban đầu cũng xuất hiện khá ổn nhưng không hiểu sao lại bị xây dựng càng lúc càng chán và cuối cùng là cho chết không thương tiếc.

Rõ ràng là những nhân vật nữ, diễn viên nữ rất dễ bị thay thế trên truyền hình. Bất kể họ là một trong những người tham gia show từ đầu, vai trò quan trọng tới đâu và fan đông tới đâu thì vẫn bị loại bỏ khỏi show nếu biên kịch muốn. Nếu họ là tình nhân/ người yêu của một trong những nam chính thì càng dễ bị loại bỏ hơn nữa.

Giải thích cho vấn đề này, chúng ta có câu trả lời đầu tiên là ngân sách. Các biên kịch hay giám đốc nhà đài cảm thấy các nhân vật nữ đang "dư thừa", thế là họ cắt giảm. Nhân vật ấy có thể bỏ đi khỏi bối cảnh chính và nằm ở vị trí "sau màn hình" nhưng khán giả vẫn có thể cảm nhận được họ còn hiện diện trong tác phẩm. 

Thứ hai, nhân vật nữ còn có thể bị loại bỏ và được thay thế bằng một nữ diễn viên khác (thường là trẻ hơn, xinh hơn) để tăng thêm "hương vị" cho show. Kinh dị hơn, thứ ba, họ có thể bị giết để làm mọi tình tiết xáo trộn lên một chút và để các nhân vật nam buồn hơn/ giận dữ hơn để có động lực lao vào một cuộc chiến lớn. 

Các vai nam chính luôn có giá trị hơn các vai nữ chính, các diễn viên nam cũng vậy. Đó là lí do tại sao thù lao của Gillian Anderson ít hơn David Duchovny trong cuộc hội ngộ của series X-Files. Tự do nghệ thuật và vấn đề tài chính thường không đi chung với nhau, các diễn viên nam luôn được nhà đài xem là tài nguyên vô giá trong khi các diễn viên nữ thường bị xem là phí phạm và thấy "cũ" là họ hoàn toàn có thể loại trừ nếu muốn.

Câu chuyện tương tự trên màn ảnh rộng

Với phim điện ảnh, ban đầu chỉ là James Bond với bộ sưu tập Bond Girl càng ngày càng lớn sau từng phần, giờ đây tiền lệ này đã thành luật, "luật 007". Từ phim tạm gọi là bom tấn như The Expendables 3 hay thể loại hài dạng trung như Ted 2 đều áp dụng. Họ giữ chắc chắn nhân vật nam chính, còn nhân vật nữ thì đổi thoải mái. Hiếm hoi lắm mới có một thương hiệu như The Mummy hay Iron Man mà ở đó mà nam chính chung thủy với nữ chính hết phần này qua phần khác với nữ chính.

Nhưng đó là những trường hợp rất hiếm. Thực tế chúng ta vẫn có Huntsman: The Winter's War vừa ra mắt đã cắt phăng vai Bạch Tuyết. Phim sử dụng tên tuổi Charlize Theron và Emily Blunt để câu khách, tung trailer nhằm hướng khán giả đến với sự đối đầu của hai nữ hoàng nhưng phần lớn thời lượng lại dành để nói về sự dùng dằng tình cảm của hai thợ săn Chris Hemsworth và Jessica Chatain). 

Phim vẫn để ngỏ kế hoạch làm phần 3, vì Nữ Hoàng Ác còn chưa hẳn chết. Có lẽ phần phim thứ 3 sẽ xoay quanh chàng thợ săn Chris Hemsworth và Jessica Chastain chỉ là nhân vật phụ đến nỗi một ngôi sao non trẻ khác cũng đóng được. Vậy chả phải hãng Universal đang đi chệch định hướng ban đầu, Bạch Tuyết và Thợ Săn thành một thương hiệu về Thợ Săn luôn sao?

Ở các hãng khác cũng xảy ra tình huống tương tự. Đã có tin hành lang rằng series Underworld của nhà Sony sẽ loại nữ diễn viên Kate Beckinsale, nhân vật chính đã xuất hiện hơn 4 phần phim để tập trung vào nhân vật của Theo James. 

Còn với Sicario, đã có thảo luận rằng nên loại Emily Blunt trong phần 2 của Sicario để tập trung vào nhân vật của Benecio Del Toro. Thông tin này nhanh chóng được bác bỏ nhưng nhiều người vẫn thắc mắc tại sao cuộc họp trên vẫn diễn ra? Tại sao Emily Blunt là nhân vật chính, lại được PR mạnh nhất trong dàn cast năm ngoái nhưng vẫn có ý kiến rằng nên bỏ vai của cô?

Nhìn lại thời điểm 2012, tập đoàn liên kết giữa Universal và Comcast như một nhà tiên phong, họ tỏ ra rất hứng thú với các dự án mà nhân vật chính là nữ. Snow White and The Hunstman ra đời là một ví dụ về việc làm thế nào mà một diễn viên nữ dẫn dắt thành công một phim hành động giả tưởng – thể loại mà trước giờ các nam diễn viên luôn độc quyền. Dự án này bất ngờ thu được 55 triệu USD tại thụ trường nội địa và 396 triệu USD trên toàn thế giới dù không quá xuất sắc và được giới phê bình đánh giá cao. 

Nhưng sự kiện đáng quên của Kristen diễn ra, phần hai của phim tìm lối thoát bằng cách khai thác nhân vật chàng thợ săn của Chris Hemsworth và bằng cách nào đó biên kịch lại nghĩ anh nên có một quá khứ "bi tráng", một câu chuyện diễm tình với người vợ mà lúc xuất hiện ai cũng ngã ngửa. 

Nhìn về doanh thu, The Huntsman: Winter's War là một bom xịt khi chỉ thu được 22 triệu tại thị trường Bắc Mỹ và tổng cộng là 101 triệu USD trên toàn thế giới, chưa bằng 1/3 doanh thu của phần 1. Nữ hoàng ác được hé lộ là chưa chết hẳn trong phần 2, không biết Universal đã cân nhắc nên rút ra kinh nghiệm gì cho phần 3 của loạt phim cũng như những dự án khác?

Hi vọng sắp tới chúng ta có một sự thay đổi tích cực. Chắc chắn cân bằng giới không chỉ tốt cho quyền lợi của các nữ diễn viên mà còn đem lại doanh thu và cả tiếng tăm tốt hơn cho hãng. Khi thông tin The Jurassic World sẽ mang nhân vật của Bryce Dallas-Howard trở lại và đặt cô ở vị trí người dẫn dắt câu chuyện cho cả phần 2 được công bố, đó là một cơn sốt trong cộng đồng người yêu điện ảnh. 

Nhưng thiết nghĩ, ngoài Jurasscic World, ngoài Universal, các phim khác, hãng khác cũng nên cân nhắc vai trò của những diễn viên nữ. Nếu không đấu tranh thì những vấn đề trên vẫn còn bị xem nhẹ.