“Tài liệu 88 trang”: Từ chối truy cập để bảo vệ mình khỏi hiệu ứng hoảng loạn lan truyền

Chiều 29/11, Công an xã Tiên Hưng (tỉnh Hưng Yên) cho biết đã phát đi cảnh báo khẩn cấp về tài liệu có nội dung bạo lực, cực kỳ độc hại đang lan truyền trên mạng xã hội.

Theo cơ quan công an, những nội dung này gây hoang mang dư luận, vi phạm pháp luật nghiêm trọng và tiềm ẩn nhiều rủi ro đối với người tiếp nhận, đặc biệt là trẻ em và người trẻ tuổi.

Công an xã Tiên Hưng khuyến cáo người dân tuyệt đối không chia sẻ tài liệu trên. Nếu nhận được, cần xóa ngay lập tức, không lan truyền cho bất kỳ ai. Khi phát hiện tài khoản hoặc cá nhân phát tán tài liệu độc hại, người dân cần báo cáo ngay cho Công an xã Tiên Hưng hoặc cơ quan chức năng để xử lý.

Cơ quan công an cũng nhấn mạnh: Người có hành vi lưu trữ, chia sẻ, tán phát nội dung bạo lực, kích động phạm tội có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật.

Việc nhiều tài liệu độc hại luân chuyển giữa các nhóm kín, tài khoản ẩn danh những ngày qua là tín hiệu đáng báo động. Khi các “Conan online” và một bộ phận người dùng liên tục truy lục, phân tích, đối chiếu từng chi tiết, họ vô tình đẩy những thông tin chưa kiểm chứng vào vòng xoáy kích động – điều mà chính các nền tảng mạng xã hội cũng khó kiểm soát.

Vì vậy, nâng cao kỹ năng sử dụng mạng xã hội an toàn, tỉnh táo và có trách nhiệm là yêu cầu cấp thiết cho toàn cộng đồng.

1. Giữ nguyên tắc tối quan trọng: Chỉ tin – chỉ chia sẻ từ nguồn có thẩm quyền

Người dùng cần hiểu rằng:

• Nguồn chính thức duy nhất trong các vụ việc hình sự là cơ quan công an có thẩm quyền.
• Mọi thứ còn lại – dù được trình bày trau chuốt, có hình ảnh, có “người quen kể lại” – đều phải được tiếp nhận bằng sự cảnh giác.

Chia sẻ một nội dung chưa kiểm chứng có thể làm lệch bản chất vụ việc và gây thiệt hại cho người vô can. Trong nhiều trường hợp, chính sự lan truyền này còn cản trở công tác điều tra, khiến cơ quan chức năng phải xử lý thêm vòng nhiễu thông tin từ dư luận.

2. Không để sự tò mò dẫn dắt đến hành vi tiếp tay

Mỗi lượt xem, lượt bấm vào tệp tài liệu bạo lực, mỗi thao tác gửi cho người khác – dù với lý do “cho biết”, “coi thử”, “không tin nổi” – đều vô tình:

• Làm tăng mức độ lan truyền của nội dung độc hại.
• Tạo thêm đất sống cho những kẻ chuyên khai thác tâm lý người dùng.
• Khiến nạn nhân hoặc gia đình họ bị tổn thương thêm lần nữa.

Người dùng cần học cách dừng lại trước khi click, tự hỏi: “Việc xem hoặc chia sẻ này đem lại giá trị gì?”

3. Chủ động chặn, báo cáo và ngăn ngừa

Những tài liệu có yếu tố bạo lực, kích động phạm tội không chỉ độc hại về mặt tinh thần mà còn vi phạm pháp luật. Do đó, thay vì bàn tán, thay vì tìm phiên bản đầy đủ, người dân cần:

• Báo cáo ngay (report) cho nền tảng khi thấy nội dung phản cảm.
• Khi cần thiết, thông báo cho cơ quan công an địa phương để xử lý.
• Hạn chế tương tác dưới mọi hình thức để tránh thuật toán đề xuất tiếp nội dung độc hại.
• Không tham gia các nhóm kín – nơi thường là điểm xuất phát của tài liệu bạo lực, tin đồn bịa đặt, thông tin chưa kiểm chứng.

4. Bảo vệ trẻ em – ưu tiên số một trong môi trường mạng

Trẻ vị thành niên là nhóm dễ bị tổn thương nhất trước những hình ảnh rùng rợn, mô tả man rợ hay lời kể kích động. Chúng không có đủ kinh nghiệm để phân biệt thật – giả, đúng – sai, và dễ bị ảnh hưởng tâm lý dài hạn.

• Gia đình cần:
• Giám sát việc sử dụng mạng;
• Thiết lập giới hạn thời gian và bộ lọc nội dung;
• Chủ động nói chuyện với trẻ về rủi ro của các tài liệu độc hại;
• Giải thích vì sao “không nên xem” quan trọng hơn “xem cho biết”.

Mạng xã hội không thể bảo vệ trẻ bằng công nghệ – chỉ có người lớn mới làm được điều đó.

5. Giữ kỷ luật thông tin – nền tảng của xã hội văn minh

Không gian mạng là nơi ai cũng có tiếng nói. Nhưng để nó không trở thành nơi hỗn loạn, kích động và gieo rắc nỗi sợ, người dùng cần duy trì “kỷ luật thông tin”:

• Không vội tin điều khiến mình giật mình.
• Không chia sẻ thứ khiến bản thân thấy rùng rợn – vì nếu chính mình thấy rợn, cộng đồng cũng vậy.
• Luôn ưu tiên sự thật, pháp luật và lợi ích chung thay vì cảm xúc cá nhân.
• Hiểu rằng: Không chia sẻ cũng là một lựa chọn mang tính nhân văn.

6. Nâng cao kỹ năng số – khả năng tự vệ quan trọng nhất

Kỹ năng số không chỉ là biết dùng công nghệ, mà là biết cách tự bảo vệ mình trong môi trường đầy rủi ro:

• Nhận diện tin giả, hình ảnh bị làm giả hoặc cắt ghép.
• Không cung cấp thông tin cá nhân qua các kênh không chính thống.
• Không click vào link lạ đính kèm trong tin nhắn.
• Theo dõi các kênh chính thống như Công an, báo chí uy tín để cập nhật tình hình.

Kỹ năng số mạnh đồng nghĩa với việc bạn khó trở thành nạn nhân của tin giả và cũng không trở thành người gieo rắc hoảng loạn cho xã hội.