Ralf Rangnick: “Bố già” của bóng đá Đức vừa lên tiếp quản MU là ai? (Phần 1)
Ralf Rangnick - tân HLV trưởng (tạm quyền) của MU là nhân vật cộm cán của bóng đá Đức.
Tuần này không phải lần đầu tiên Rangnick được MU phỏng vấn về việc trở thành HLV tạm quyền của "Quỷ đỏ". Hoặc chí ít, đó là cảm giác của ông. Vào mùa thu năm 2019, John Murtough - giám đốc kỹ thuật của MU đến Leipzig (Đức) để nghiên cứu về cơ sở vật chất và chiến lược của tập đoàn bóng đá Red Bull.
Ở thời điểm đó, một Rangnick đầy kiêu hãnh và háo hức muốn giới thiệu bản thân cho câu lạc bộ đang tham dự Champions League đã gây ấn tượng mạnh với MU. Rangnick tiếp đón Murtough trong 8 giờ đồng hồ, để rồi ở cuối buổi gặp mặt, ông cảm thấy lý do đại diện của đội chủ sân Old Trafford tới Đức chính là bản thân mình.
Sự ngờ vực của Rangnick càng được củng cố khi ông biết tin có một đội bóng giấu tên đang tiến hành nghiên cứu về phương pháp làm việc của mình cũng như Helmut Gross - cố vấn của Rangnick, Lars Kornetka - người từng làm việc với vị chiến lược gia 63 tuổi trong một quãng thời gian dài để có cái nhìn sâu sắc về triết lý bóng đá và tính cách của Rangnick.
Cả Gross và Kornetka đều đánh giá rất cao Rangnick. Họ nhận xét ông là mẫu người cực kỳ cầu toàn, năng nổ và cho rằng Rangnick luôn bị ám ảnh bởi những tiểu tiết nhỏ nhất. Nhưng cuối cùng, khi Rangnick đang mong đợi về một cuộc gọi từ phía MU, "Quỷ đỏ" lại không liên hệ với ông. Rangnick chưa bao giờ biết liệu MU có thực sự để mắt đến mình hay không.
Nhưng ở lần tái ngộ này, MU có một mục đích rõ ràng hơn rất nhiều, đó là mời Rangnick làm HLV tạm quyền sau khi sa thải Ole Gunnar Solskjaer. Cristiano Ronaldo và các cầu thủ MU khác sắp được huấn luyện rất tận tình.
Rangnick bộc lộ sở thích làm HLV của mình từ rất sớm. "Tôi được sinh ra để trở thành HLV. Khi tôi mới lên 6 và chơi với những đứa trẻ 10 tuổi, tôi chỉ muốn chọn cũng như tổ chức các đội bóng và chỉ cho những người khác về cách họ có thể cải thiện", Rangnick chia sẻ với tạp chí Red Bulletin hồi tháng 10 năm nay.
Về sau, độ tuổi của Rangnick có thể thay đổi nhưng niềm đam mê trong việc giúp người khác chơi bóng tốt hơn vẫn bùng cháy rực rỡ trong thời gian ngắn. "Công việc của tôi là giúp các cầu thủ tiến bộ hơn", Rangnick khẳng định với tờ Coaches Voice năm 2018.
"Các cầu thủ sẽ đi theo bạn và coi bạn như một nhà quản lý nếu họ cảm thấy bạn có thể giúp họ thi đấu tốt hơn. Đó là thứ động lực lớn và chân thành nhất". Khi mới chỉ 20 tuổi, Rangnick bắt đầu học kiến thức cơ bản về công việc huấn luyện trong thế giới bóng đá hiện đại.
Lúc bấy giờ, ông đang khoác áo đội dự bị của Stuttgart và học nghiệp vụ sư phạm (trong lĩnh vực ngôn ngữ Anh và thể thao) tại trường đại học Stuttgart. Từ đó, một khóa học thuộc chủ đề khoa học thể thao được phát minh.
"Lớp chúng tôi có 20 người tính cả nam lẫn nữ và tất cả mọi người đều có kiến thức nền tảng về các môn thể thao có tổ chức", Rangnick cho hay. "Một học viên nữ chơi bóng chuyền cho đội xuất sắc nhất và tôi rất ngạc nhiên khi biết họ tập luyện tới 10 tiếng đồng hồ mỗi ngày. Trong đó, 2 vận động viên tập chiến thuật và 2 người tập trong phòng tập.
Các môn thể thao khác đều đi trước bóng đá khoảng vài năm. Nhưng chúng tôi hầu như chẳng làm được gì khác ngoài tập luyện trong 2 giờ, ngoài một vài bài tập thể lực".
Vào lúc này, Rangnick nhận ra nếu có sự chuẩn bị tốt hơn về thể lực và lối chơi tập thể, các cầu thủ bóng đá hoàn toàn có thể đạt được thành tích cao hơn. Sau khi rời SSV Ulm 1856, Rangnick đầu quân cho đội bóng quê hương Viktoria Backnang với tư cách cầu thủ kiêm HLV. Nói một cách chính xác hơn, Rangnick đảm nhận việc điều hành đội 1.
"Cha tôi là biên tập viên của một tờ báo và tôi đã nhờ ông ấy xuất bản một chương trình về bóng đá. Tôi sử dụng băng cuốn cho các cầu thủ vì tôi biết một chút về y học trong quãng thời gian còn ngồi trên ghế nhà trường. Tôi từng ném một thùng bia ra khỏi phòng thay đồ của đội để dằn mặt cầu thủ, cấm họ hút thuốc trong vòng 2 giờ sau khi trận đấu kết thúc và giới thiệu cho họ một vài bài tập để giữ ấm cơ thể".
Rangnick sau đó khẳng định ông luôn quyết tâm để trở thành một HLV tốt nhất để đảm nhận các vai trò chuyên môn có yêu cầu ngày càng khắt khe của bóng đá hiện đại. Ở vài tỉnh nhỏ tại Đức như Backnang, Rangnick rõ ràng là số 1, bởi ngoài ông ra cũng chẳng còn ai khác.
Nhưng càng về sau, Rangnick nhận ra mọi thứ càng trở nên phức tạp khi ông làm việc ở môi trường bóng đá đỉnh cao. Ở đó, ông thấy mọi người làm việc một cách dễ dàng hơn khi họ có kinh nghiệm và cả đội bóng đều đã quen với việc có họ bên cạnh.
Không có khâu kiểm soát chất lượng công việc, không có bất kỳ sự thách thức nào khi họ đều đã được tin tưởng và mọi người cũng chẳng có ý thức phấn đấu để cải thiện bản thân. Rudi Assauer - ông chủ của Schalke 04 từng chế nhạo Rangnick khi ông luôn bận rộn với nhiều tiểu tiết nhỏ nhặt trong cách tổ chức đội bóng.
Thậm chí, Assauer từng nói "Hãy hướng dẫn cho các tài xế xe bus cách làm những công việc của Ralf".
Nhiều năm sau, Rangnick thừa nhận mình gặp nhiều khó khăn trong lúc làm việc, nhưng đồng thời, ông cũng phản bác Assauer: "Tôi chỉ nhúng tay vào việc của tài xế xe bus vì anh ta bị lạc đường khi đi từ khách sạn Gelsenkirchen đến sân vận động. Trong lịch sử Bundesliga, đây là lần duy nhất một trận đấu bị tạm hoãn vì đội chủ nhà đến muộn giờ thi đấu".
Mùa đông năm 1984, Schalke của Rangnick có trận đấu giao hữu với Dynamo Kiev của HLV Valeriy Lobanovskyi. Dynamo trong trận đấu này thể hiện được khả năng kiểm soát không gian cũng như pressing vượt trội, khiến tiền vệ phòng ngự bên phía Schalke hoàn toàn bị áp đảo bởi các đợt lên bóng của câu lạc bộ tới từ Ukraine.
Với Rangnick, từ cương vị của một người thầy, ông phải quay trở lại làm học sinh. Rangnick thường xuyên đến Kiev để theo dõi các buổi tập của Dynamo. Ông còn chuẩn bị sẵn một cuốn sổ để ghi chép và cố gắng tìm hiểu xem Dynamo chơi như thế nào.
Trong khi đó, một vài bài học chiến thuật Rangnick thu nhận được trong quá trình học lấy bằng HLV chuyên nghiệp ở Đức đã bị lỗi thời ở thập kỷ 1970 bởi xu hướng sử dụng hậu vệ quét cũng như chơi pressing.
Rangnick và người phụ tá Gross đã giới thiệu "Ballorientiertàe Raumdeckung" - một hệ thống chiến thuật kết hợp giữa việc kèm người khu vực và pressing cho các giải bóng đá cấp thấp ở phía Tây Nam nước Đức. Sau đó, họ bắt đầu viết giáo án huấn luyện cho liên đoàn bóng đá khu vực.
Thành quả đến với họ khi Gross được bổ nhiệm vào vị trí giám đốc phát triển của Stuttgart năm 1989. 2 năm sau, Rangnick giúp đội U21 Stuttgart vô địch giải trẻ. Chiến thuật của Rangnick được truyền cảm hứng bởi AC Milan của Arrigo Sacchi. Thậm chí, Rangnick còn xem kỹ băng hình về lối đá của Rossoneri cho đến khi chúng... bị hỏng.
Các câu lạc bộ Bundesliga lúc bấy giờ chỉ được huấn luyện bởi các cầu thủ, nhưng Sacchi đã phá vỡ khuôn mẫu này, ông chứng minh được phương pháp dẫn dắt có vai trò quan trọng hơn so với một bản lý lịch đầy rẫy danh hiệu.
Tuy vậy, nhiều đội bóng Đức vẫn tỏ ra rất dè dặt trong việc bổ nhiệm một cái tên kém nổi tiếng cho vai trò HLV trưởng của đội 1. Vì vậy, năm 1994, Rangnick từ chức giám đốc của đội trẻ và đội nghiệp dư của Stuttgart khi câu lạc bộ này chỉ coi ông như một trợ lý, thay vì HLV trưởng.
Sau đó, ông giúp SSV Reutlingen thăng hạng 3. Thành tích này giúp Rangnick được Ulm tuyển mộ và giúp đội bóng giành quyền lên chơi tại Bundesliga 2 vào năm 1997.
Ngay lập tức, Rangnick nhận được sự chú ý rất lớn khi một tập thể thiếu cả ngôi sao lẫn tài chính nhưng vẫn có thể trở thành một ứng cử viên vô địch khi phối hợp tốt trong sơ đồ 4 hậu vệ đầy mới lạ. Rangnick được mời đến chương trình bình luận có tên "ZDF Sportstudio" để giải thích về hệ thống chiến thuật của ông cho công chúng.
Sự xuất hiện của Rangnick là lần đầu tiên một cuộc thảo luận về bóng đá được phát trên sóng truyền hình chính thống. Tuy vậy, Rangnick lại phải nhận về vô số lời chỉ trích. Nhiều HLV nổi tiếng cảm thấy khó chịu khi một nhà cầm quân trẻ tuổi, non kinh nghiệm và chỉ mới nổi lên lại đang đứng dưới ánh đèn sân khấu rồi có hàm ý chê chiến thuật của họ đã lỗi thời.
Thậm chí, Rangnick còn bị giễu cợt với nhiều biệt danh đầy tính mỉa mai như "giáo sư", "nhà lý thuyết học" và "kẻ giả tạo". Tất nhiên, Rangnick cảm thấy sửng sốt khi bị "ném đá" không thương tiếc: "Mọi thứ tôi nói rất tầm thường theo tiêu chuẩn quốc tế nhưng nhiều người lại coi đó là sự công kích".
Ông còn chia sẻ mình cảm thấy hối hận khi lên sóng trong suốt thời gian dài nhưng cũng thừa nhận mình không thể từ chối cơ hội này. Từng làm giáo viên, Rangnick luôn muốn giải thích cách vận hành trong lối chơi của ông đến với nhiều người nhất.
"Ralf luôn hào hứng mỗi khi có cơ hội chia sẻ kiến thức của anh ấy. Có lẽ, đôi khi Ralf tỏ ra hơi thái quá", một người bạn tâm giao lâu năm của Rangnick tiết lộ với tờ The Athletic.
Sự thành công với Ulm giúp Rangnick lần đầu tiên được làm HLV trưởng. Năm 1999, ông nhậm chức thuyền trưởng của Stuttgart. Tuy nhiên, Rangnick lập tức lại gặp nhiều khó khăn trong việc tương tác với các cầu thủ và thành viên trong ban huấn luyện.
Ban lãnh đạo Stuttgart cũng mất bình tĩnh khi nhiều sự thay đổi Rangnick mang lại có thể đe dọa trật tự của câu lạc bộ. Sự nhiệt tình trong việc cải cách của Rangnick khiến ông mất điểm trong giới thượng tầng vốn đang có nhiều vấn đề phức tạp từ trước đó.
Rangnick cũng không nhận được sự hậu thuẫn của các lãnh đạo khi ông đình chỉ Krassimir Balakov - một cầu thủ có lối chơi quá cũ kỹ. Vài tháng sau, Rangnick bị sa thải. "Đôi khi, làm việc với Ralf rất khó khăn bởi anh ấy luôn mong muốn mọi thứ diễn ra ngay lập tức", một quan chức giấu tên của Bundesliga chia sẻ với The Athletic.
"Ralf không có khái niệm ngày mai. Anh ấy có thể gọi điện cho bạn vào giữa đêm khuya để trình bày một ý tưởng về bóng đá. Ralf không bao giờ ngừng suy nghĩ về bóng đá, ngoại trừ lúc đi ngủ. Anh ấy rất khắt khe. Ralf muốn bạn phải lập tức có câu trả lời. Cách làm việc như vậy có thể khiến nhiều người không hiểu rõ anh ấy cảm thấy bị ngợp.
Họ không thể làm quen với phong cách của Ralf. Nhưng nếu thích nghi được, sự nghiệp của bạn chắc chắn có thể phát triển, bởi anh ấy luôn thúc đẩy bạn trở nên tốt hơn so với chính bản thân mình".
Những tình huống nổi bật của Leipzig dưới thời Rangnick
