Người đại diện và cầu thủ - mối quan hệ chìm trong thế giới ngầm

Sự tiến hóa của "Cò"

Đi lên cùng sự chuyên nghiệp của cả nền bóng đá, nghề đại diện cầu thủ hay còn được gọi với cái tên dân dã hơn là "cò" ở Việt Nam cũng bắt đầu nhen nhóm hình thành và phát triển. Ban đầu chỉ đơn giản là cầu nối, giới thiệu cầu thủ có chất lượng chuyên môn phù hợp đến CLB đang tìm người, giờ đây "cò" có mối quan hệ mật thiết hơn với cầu thủ, trở thành cánh tay nối dài của cánh quần đùi, áo số.

Nhắc đến “cò” ở Việt Nam không thể không đề cập đến Trần Tiến Đại, người từng được mệnh danh là “siêu cò” số 1 Việt Nam với mối quan hệ sâu rộng đến rất nhiều cầu thủ, đội bóng trong nước lẫn quốc tế. Là đạo diễn của rất nhiều thương vụ chuyển nhượng tiền tỷ, rất đình đám trong lịch sử như đưa Như Thành, Việt Thắng đến Ninh Bình, Phước Tứ đến Sài Gòn.

Chưa dừng lại trong địa hạt môi giới cầu thủ, “cò” Đại sau này còn đi sâu hơn vào đời sống bóng đá khi trở thành GĐĐH các CLB như Ninh Bình, Xuân Thành Sài Gòn. Thậm chí năm 2018 “cò” Đại còn trở thành đương kim chủ tịch CLB Sài Gòn. Mặc dù vậy, công việc quản lý đội bóng vẫn chưa thể lột tả hết sự “đa tài” của ông. Trong một vài thời điểm đặc biệt, “cò” Đại còn trực tiếp cầm quân, ngồi vào ghế HLV trưởng để điều binh, khiển tướng trên sân.

Nhưng rồi đi lên cùng sự chuyên nghiệp của cả nền bóng đá, nghề môi giới cầu thủ cũng bắt đầu chuyển mình với thời cuộc. Từ việc là trung gian chuyển nhượng giữa đội bóng và cầu thủ, “cò” bắt đầu can thiệp nhiều hơn đến thân chủ của mình, từ việc quản lý hình ảnh, hỗ trợ pháp lý, thậm chí là kiêm luôn khâu chăm sóc y tế, trở thành người phát ngôn của cầu thủ... Như một xu hướng tất yếu, những nhà môi giới giờ đây thực sự “biến hình” để trở thành người đại diện cầu thủ, một sự hợp thức hóa mang tính căn cơ, chuyên nghiệp hơn.

“Cò” đem đến lợi ích, nhưng đôi khi cũng là phiền toái

Như đã đề cập ở trên, người đại diện cầu thủ Việt Nam ngày nay đóng góp nhiều vai trò trong quá trình hoạt động của thân chủ mình. Không chỉ là cầu nối giữa các đội bóng với cầu thủ, họ đi sâu hơn vào đời sống bóng đá. Từ việc quản lý truyền thông, tư vấn chiến lược, và kiêm luôn việc đàm phán, thương lượng với các đối tác, sao cho thu về lợi nhuận cao nhất cho thân chủ mỗi lần “chốt deal”.

Đặc biệt sau kỳ tích Thương Châu năm 2018, bóng đá Việt Nam thực sự trỗi dậy mạnh mẽ về nhiều mặt. Lớp cầu thủ đầy hứa hẹn của chúng ta như Quang Hải, Văn Hậu, Tiến Dũng, Đức Chinh,... cũng lần lượt có cho mình những người đại diện hợp pháp. Từ đây, bên cạnh lợi ích đem đến cho thân chủ, người đại diện cũng vô tình (hoặc hữu ý) đem đến phiền toái.

Chắc hẳn nhiều người hâm mộ vẫn chưa quên sự kiện Hà Đức Chinh, một cầu thủ với tính tình “lành như đất”, ít nhất là trước truyền thông, đã bất ngờ tả xung hữu đột khẩu chiến cùng một loạt “anh hùng bàn phím” trên trang cá nhân của mình.

Số là sau trận chung kết lượt đi AFF Cup 2018 giữa Việt Nam và Malaysia, khi kết quả được ấn định hòa 2-2, người nhận về nhiều công kích nhất bên đoàn quân áo đỏ không ai khác là trung phong Hà Đức Chinh. Cầu thủ trưởng thành từ lò PVF là người bỏ lỡ một loạt cơ hội ngon ăn khiến người hâm mộ không khỏi bức xúc. Sau trận đấu, họ tràn vào trang cá nhân của Chinh "đen" để công kích.

Bất ngờ ở chỗ, người ta thấy Đức Chinh đáp trả fan bằng cách comment những lời lẽ hết sức gay gắt, một điều rất lạ với cách phản ứng trước truyền thông của anh. Thêm nữa, đây là giai đoạn tiền đạo CLB Đà Nẵng tập trung cao độ cho ĐTQG, vì vậy rất khó để cho rằng đây chính Hà Đức Chinh trả lời người hâm mộ.

Cuối cùng thì ai cũng đoán ra tác giả của những lời lẽ gay gắt ấy là người được cho là quản lý của anh. Chẳng biết với cách hành xử ấy Đức Chinh có thanh minh được gì sau màn trình diễn kém cỏi của mình hay không, chỉ thấy rằng rất nhiều người tỏ ra bất bình với cách trả lời đầy khiếm nhã từ Facebook chính thức của Hà Đức Chinh.

Hay mới đây nhất, hậu vệ Đoàn Văn Hậu của CLB Hà Nội làm dậy sóng dư luận khi có một bình luận ẩn ý phía dưới bài post của người (được cho là) đại diện mình trên mạng xã hội (MXH). Nội dung như sau: "Cảm ơn chú người đồng hành cùng cháu từ đầu đến cuối. Từ khi cháu sang chẳng có ai ngoài chú giúp đỡ cháu. Chú cháu có nói sau này có đứng ở đâu thì mình sẽ nhớ mãi khoảng thời gian này chú nhỉ. Rất nhiều kỉ niệm...".

Đây không chỉ đơn thuần là lời cảm ơn của sao trẻ bóng đá Việt Nam gửi đến người đại diện sau quãng thời gian thi đấu tại Hà Lan, với việc thừa nhận nhân vật “chú” là người duy nhất giúp đỡ Hậu trong quá trình cầu thủ này ra nước ngoài chơi bóng, Hậu gián tiếp gửi đi thông điệp rằng CLB Hà Nội không quan tâm đến mình.

Đoàn Văn Hậu là một “home grown” của nhà ĐKVĐ V.League. Anh gia nhập lò đào tạo trẻ Hà Nội T&T (tiền thân của CLB Hà Nội) khi mới 13 tuổi, kinh qua các lứa U trước khi được đôn lên đội một vào năm 2017. Có thể nói chính đội bóng thủ đô là cái nôi và bước đệm quan trọng để Hậu có được thành công vang dội ngày hôm nay. 

Thậm chí ngay cả khi chuyến “du học” của Văn Hậu tại Hà Lan không được kéo dài hơn anh mong đợi, thì nó vẫn được huyền thoại bóng đá Lê Công Vinh, người từng có quãng thời gian thi đấu ở Châu Âu đánh giá là vô cùng thành công.

Mối lương duyên giữa Hậu và Hà Nội đủ dài để tạo nên sự liên kết vững chãi, đó không đơn thuần chỉ là sự gắn bó giữa cầu thủ (lao động) và đội bóng (chủ thể sử dụng lao động), mà còn là tính mật thiết trong văn hóa cùng định hướng tư duy chơi bóng lẫn sự nghiệp của Hậu. Vậy nên, với phát ngôn trên của mình, Hậu không biết vô tình hay hữu ý tạo ra khoảng cách trong mối quan hệ của bản thân với CLB Hà Nội.

Đáng mừng là sau đó, khi kết thúc việc cách ly, Văn Hậu đã bắt tay ngay vào công việc tập luyện cùng thái độ hết sức chuyên nghiệp. Mặc dù vậy việc phát ngôn của cầu thủ này trên các phương tiện truyền thông đại chúng hay MXH vẫn cần có sự cẩn trọng nhất định, đặc biệt là những lời nói liên quan đến người đại diện.