Lần đầu tiên tại Việt Nam: Bác sĩ dùng màng ngoài tim bò tạo hình mạch máu cho người bệnh

Ngày 4/1, BS-CK2 Hồ Khánh Đức, Trưởng Khoa Phẫu thuật tim - mạch máu, Bệnh viện Bình dân cho biết đơn vị vừa cứu sống bệnh nhân Đ.Đ.T (55 tuổi, ngụ quận Bình Thạnh, TP.HCM) bị thủng động mạch chủ, nguy kịch. Đây lần đầu tiên phương pháp này được sử dụng trong tạo hình động mạch chủ bụng tại Việt Nam.

Ông Đ. nhập viện trong tình trạng đau hông lưng trái dữ dội, sốt lạnh run, uống thuốc giảm đau 3 ngày không giảm. Ông Đ. có tiền sử nhiều bệnh nền phức tạp bao gồm đứt động mạch chủ bụng do tai nạn lúc còn trẻ, viêm gan, xơ gan, đái tháo đường nên mọi chỉ định y khoa đều cần sự cân nhắc rất kỹ càng.

Qua thăm khám và kết quả chụp CT-scan cho thấy động mạch chủ bụng bệnh nhân bị thủng 1 lỗ đường kính khoảng 2cm, tạo thành túi phình giả quanh động mạch chủ kích thước lớn, đường kính 6,5cm kéo dài 8,8cm. Các bác sĩ chẩn đoán đây là một trường hợp nhiễm trùng sau phúc mạc, ổ nhiễm trùng ăn thủng động mạch chủ bụng dưới thận tạo thành túi phình giả, nguy cơ vỡ khiến người bệnh tử vong bất cứ lúc nào. Bệnh nhân cần được gấp rút phẫu thuật thay đoạn động mạch chủ bị thủng do nhiễm trùng.

Sau hội chẩn khẩn, các bác sĩ nhận định nếu dùng ống ghép nhân tạo sẽ không khả thi vì khối tổn thương nằm trong môi trường nhiễm trùng, nguy cơ nhiễm trùng phát triển và khả năng thải ghép cao. Do đó, các bác sĩ thống nhất chọn mảnh ghép bằng màng ngoài tim của con bò đã qua xử lý để thay thế vào đoạn động mạch đã hư hại.

Theo bác sĩ Đức, màng ngoài tim bò đã qua xử lý vốn được dùng để tạo van tim sinh học, che màng ngoài tim trong phẫu thuật thay van tim, vá động mạch đùi, động mạch cảnh (động mạch ở cổ) nhưng chưa từng được ứng dụng để thay đoạn động mạch chủ bụng.

Vì là mảnh ghép sinh học nên màng ngoài tim bò đã qua xử lý có khả năng chống nhiễm trùng cao là lựa chọn duy nhất phù hợp để cứu tính mạng người bệnh trong trường hợp này. Đây cũng là thách thức cho nhóm bác sĩ phẫu thuật trong vai trò những người tiên phong ứng dụng mảnh ghép này thay thế đoạn động mạch chủ bụng đã bị thủng.

Các bác sĩ đã mở ổ bụng, loại bỏ khối áp-xe lớn cùng nhiều dịch hoại tử, làm sạch khoang bụng, loại bỏ đoạn động mạch chủ bụng thủng. Sau hơn 4 giờ phẫu thuật, bệnh nhân đã được thay thế đoạn động mạch bằng hai mảnh ghép kích thước 6cmx4cm.

Sau quá trình hậu phẫu, kết quả siêu âm cho thấy ống ghép sinh học hoạt động tốt, không có dấu hiệu nhiễm trùng, thải ghép.

Bác sĩ Đức cho biết túi giả phình động mạch chủ do nhiễm trùng là bệnh lý hiếm gặp, là thách thức lớn cho các bác sĩ phẫu thuật trong điều trị và lựa chọn ống ghép thay thế phù hợp để tránh nhiễm trùng. Đặc biệt với trường hợp nhiều bệnh nền như bệnh nhân T. thì lại càng khó khăn. 

"Ca phẫu thuật sẽ tạo tiền đề cho việc sử dụng vật liệu thay thế trong tương lai cho các trường hợp phình động mạch chủ thủng do nhiễm trùng" - bác sĩ Đức thông tin.