Mùa thi đến gần, không chỉ sĩ tử mà cả phụ huynh cũng rơi vào trạng thái căng như dây đàn. Lo cho con thì đúng rồi, nhưng không ít bậc cha mẹ lại vô tình nói ra những câu sát thương cao, khiến con thêm áp lực, mất tinh thần, thậm chí mất luôn phong độ đúng lúc cần nhất. Dưới đây là 5 câu nói cha mẹ nên tránh xa nếu không muốn con trượt khỏi cánh cổng đại học.
1. "Học bao nhiêu năm trời, giờ mà trượt thì mất mặt cả nhà!"
Nghe có vẻ chỉ là câu trách nhẹ, nhưng thực chất lại là một đòn tâm lý nặng nề. Khi cha mẹ gắn kết quả thi với danh dự gia đình, con sẽ không còn học vì chính mình nữa mà bị cuốn vào nỗi sợ làm bẽ mặt người thân. Áp lực chuyển hóa thành sự sợ hãi, khiến con vừa mất tự tin vừa dễ rơi vào trạng thái học chỉ để… không bị trách. Mà học trong tâm thế tiêu cực như vậy, hỏi sao không trượt?
Không cần phải nói lời quá ngọt ngào hay tạo áp lực, điều quan trọng nhất mà sĩ tử cần khi giai đoạn ôn thi căng thẳng là sự đồng hành của cha mẹ.
2. "Nhìn con nhà người ta mà xem, học giỏi, ngoan ngoãn, ba mẹ nhàn tênh"
So sánh chưa bao giờ là cách giúp con tốt lên. Ngược lại, nó chỉ khiến con cảm thấy mình kém cỏi, thất bại và vô dụng. Đặc biệt, ở giai đoạn nước rút trước kỳ thi, ai cũng dễ nhạy cảm. Nghe xong câu này, có khi học sinh đang học bài lại ngồi khóc vì thấy mình không bằng ai. Từ đó sinh ra tâm lý dù có cố cũng chẳng bằng người ta, rồi bỏ cuộc luôn.
3. "Chỉ cần đậu đại học là muốn gì cũng chiều"
Nghe tưởng động viên, nhưng thực ra đây là một cái bẫy kỳ vọng. Nó khiến con hiểu rằng chỉ khi đạt được điều kiện A (đậu đại học), mới được nhận phần thưởng B (sự công nhận, yêu thương, tự do...). Khi ấy, nếu chẳng may thi trượt, con không chỉ buồn vì kết quả mà còn cảm thấy mình không xứng đáng được yêu thương, khiến cú sốc thất bại nhân lên nhiều lần. Không ít học sinh vì suy nghĩ tiêu cực sau trượt đại học mà rơi vào khủng hoảng tinh thần.
4. "Thời của ba mẹ cực hơn nhiều mà vẫn thi đậu ngon lành!"
Ngụ ý của cha mẹ có thể là để con cố gắng hơn, nhưng vô tình lại phủ nhận mọi khó khăn hiện tại của con. Thi cử bây giờ khác xa xưa, áp lực từ mạng xã hội, kỳ vọng xã hội, khối lượng kiến thức tăng... tất cả khiến con mệt mỏi gấp bội. So sánh giữa hai thế hệ chỉ khiến con cảm thấy mình "vô dụng", thay vì được cảm thông.
5. "Thi trượt thì đi làm luôn, khỏi học gì nữa"
Đây là câu mang tính đe dọa chứ không phải khuyên răn. Khi con đã nỗ lực hết mình mà vẫn bị nghe những lời như vậy, tâm lý hoảng sợ sẽ dần thay thế sự bình tĩnh. Áp lực chuyển sang hoang mang: "Nếu mình thi trượt thật thì sao?" từ đó kéo theo cả một loạt phản ứng dây chuyền: mất ngủ, không tập trung học, thậm chí là muốn buông xuôi vì sợ kết quả tồi tệ.
Vậy cha mẹ nên nói gì?
Không cần phải nói lời quá ngọt ngào hay tạo áp lực kiểu mỗi ngày phải học 10 tiếng, điều quan trọng nhất mà sĩ tử cần là sự đồng hành bình tĩnh và niềm tin. Những câu như "Ba mẹ tin con đã cố gắng hết mình", "Kết quả không quan trọng bằng việc con đã nỗ lực ra sao", hay đơn giản là "Con cần gì cứ nói với ba mẹ nhé" sẽ tiếp thêm năng lượng tích cực hơn cả nghìn lời động viên sáo rỗng.
Cuối cùng, hãy nhớ: Một mùa thi chỉ kéo dài vài tháng, nhưng vết thương tinh thần do những lời nói vô ý có thể kéo dài nhiều năm. Vì vậy, trong lúc con chiến đấu hết mình vì giấc mơ, hãy để cha mẹ trở thành người bạn đồng hành, không phải là "đối thủ tinh thần". Thắng làm đại học sinh, thua thì… ta cùng tìm đường khác. Quan trọng là con không đơn độc.