Thăm bộ tộc xăm mình đi săn đầu người thời xưa
Đó là một bộ tộc thiện chiến chuyên săn đầu người lừng lẫy...
Hòn đảo Borneo (hay Kalimantan) thuộc chủ quyền lãnh thổ ba quốc gia Brunei, Malaysia và Indonesia không chỉ có thiên nhiên tươi đẹp mà còn mang dấu ấn của nền văn minh gắn bó với một bộ tộc đã đi vào huyền thoại. Đó là một bộ tộc thiện chiến chuyên săn đầu người lừng lẫy mang tên Dayak.
Trang phục truyền thống của người Dayak.
Người Dayak hay người Dyak là những thổ dân sinh sống trên đảo Borneo, bao gồm hơn 200 nhóm bộ tộc nhỏ khác như bộ tộc Dayak Ngaju, Dayak Iban, Dayak Baritos, Dayak Kayan, Dayak Benuaqs, Dayak Embaloh (Maloh)… Mỗi bộ tộc nhỏ lại có một ngôn ngữ, một nền văn hóa, luật lệ, phong tục khác nhau và dễ phân biệt.
Trang phục truyền thống của những trưởng tộc.
Người Dayak bắt đầu có mặt trên đảo khoảng 3.000 năm trước và sở hữu một trong những ngôn ngữ cổ nhất hành tinh. Xã hội Dayak bắt đầu khởi sắc khi nghề luyện kim được truyền đến hòn đảo Borneo cách nay khoảng 2.450 năm. Hai tộc người Dayak lớn là Bakumpai và Bukit cư trú chủ yếu ở miền Nam đảo Borneo.
Người Dayak sống bằng các nghề thủ công, gốm, dệt thổ cẩm, nghề đúc, săn bắt, chài lưới. Song phần lớn làm ruộng lúa nước ven sông, làm rẫy, trồng cọ trên những ngọn đồi thấp...
Phụ nữ Dayak mặc áo quấn quanh ngực bằng những vòng tròn bằng đồng, trang trí họa tiết rực rỡ. Những vòng quấn càng lên cao chứng tỏ gia đình càng có vị thế danh giá và giàu có.
Mặc dù cộng đồng Dayak đa sắc tộc, đa văn hóa song vẫn có chung đặc trưng nhất định như tôn giáo Kaharingan (dạng Hindu giáo đã bản địa hóa theo thuyết đa thần ở Borneo), một số phong tục dân gian như tục cưới hỏi, tang ma, tục chữa bệnh bằng ma thuật (shaman), xăm mình, tín ngưỡng phồn thực hay phong tục lễ hội dân gian...
Những ngôi nhà truyền thống của người Dayak là nơi diễn ra các lễ hội truyền thống như mừng năm mới. Đó là nơi người Dayak tụ họp, bày lễ vật dâng cúng, đánh trống khua chiêng, nhảy múa.
Ngôi nhà chung.
Ngôi nhà có chiều dài khoảng hơn 50m và rộng hơn 30m, có sức chứa từ 30 - 40 gia đình và được chạm khắc hoa văn tỉ mỉ. Màu sắc ở các hình vẽ, hoa văn chạm khắc trong ngôi nhà chung có ý nghĩa riêng của nó: màu vàng tượng trưng cho quyền lực, màu đỏ - sự dũng cảm, màu xanh - sự trung thành, màu trắng - sự thuần khiết của linh hồn…
Những ngôi nhà truyền thống là niềm tự hào của người Dayak vì nó lưu giữ những nét văn hóa, truyền thống, lịch sử lâu đời của bộ tộc chiến binh này.
Người Dayak xưa có tục săn đầu người giữa các bộ tộc, đó là cách để khẳng định sức mạnh của những chiến binh và bộ tộc với nhau.
Một chuyến đi săn đầu người của những chiến binh Dayak.
Những thanh niên trước khi trở thành một chiến binh phải trải qua nghi lễ xăm mình tại ngôi nhà truyền thống, sau đó họ sẽ được đi săn.
Với người Dayak, hình xăm là sự thể hiện mối liên hệ với các linh hồn, thần linh hoặc tổ tiên và nhằm xua đuổi bệnh tật, tai họa. Hình xăm với người đàn ông biểu hiện sự trưởng thành, đẳng cấp, địa vị trong bộ tộc hoặc phân biệt bạn với thù...
Những hình xăm của người Dayak.
Theo truyền thống, xăm mình của người Dayak được tiến hành dưới dạng một nghi lễ long trọng trước sự có mặt của đông đảo các thành viên trong bộ tộc.
Trong buổi lễ, nghệ sĩ xăm mình bắt đầu bằng việc giết gà, chim rồi rắc máu của nó để hiến tế linh hồn tổ tiên. Thông thường, người phụ nữ trong bộ tộc đảm nhiệm công việc xăm mình. Việc xăm mình kéo dài từ 6 - 8 giờ và rất đau đớn.
“Bộ sưu tập” chiến lợi phẩm từ việc săn đầu người.
Tục săn đầu người là truyền thống vốn có của người Dayak, đặc biệt là người Iban và Kenyah. Trước kia người Dayak có cuộc sống du mục, họ di chuyển nơi ở qua hết cánh rừng này đến dòng sông khác. Rừng được coi là huyết mạch, là nguồn sống chủ yếu của người Dayak, sở hữu một cánh rừng sẽ có nguồn sống cho cả bộ tộc.
Để bảo vệ nơi ở của mình, những người đàn ông Dayak thường xuyên mài dao, làm mũi giáo và khiên, sẵn sàng chiến đấu chống lại kẻ thù. Mỗi khi bắt được kẻ thù, họ lại chặt đầu giữ lại để răn đe những kẻ khác có ý đồ xâm lược.
Mặt nạ quỷ mang theo khi săn đầu người.
Vũ khí quan trọng nhất của các chiến binh Dayak là thanh đao mandaus (mandau) bằng kim loại có cán làm bằng sừng hươu và chiếc khiên thameo bằng gỗ bọc da hươu. Khi ra trận, họ mang những chiếc mặt nạ quỷ và hò hét để kẻ thù sợ hãi.
Ở tộc người Dayak Iban, họ tin rằng linh hồn nằm ở đầu. Do vậy, lấy đầu của kẻ thù có nghĩa là lấy được linh hồn, tài năng và sức mạnh của nạn nhân. Tài năng và sức mạnh đó đảm bảo sự thành công trong trồng trọt và sinh sản của bộ tộc. Người Iban thường tổ chức các cuộc săn đầu người và sau mỗi chuyến săn, họ lại xăm lên mình một hình xăm mới làm “kỷ niệm”.
Tục săn đầu người nay đã không còn tồn tại nữa, nhưng người Dayak vẫn luôn nhớ về truyền thống đó bằng vũ điệu chiến binh. Điệu múa gợi nhớ lại thời những bộ tộc Dayak giao tranh dữ dội để tìm chỗ đứng trong các cánh rừng.
Vũ điệu chiến binh.
Những cô gái đội chiếc nón có hình đầu chim thần uyển chuyển xuất hiện trong bộ quần áo đầy sắc màu, chàng trai đầu đội chiếc mũ lông chim, áo giáp lông chim cùng thanh mandaus. Họ cùng nhảy múa trong tiếng nhạc trước sự chứng kiến của tất cả những người Dayak trong bộ tộc.
Bạn có thể xem thêm:
TIN CÙNG CHUYÊN MỤC
Xem theo ngày
