Hành trình người chồng đưa vợ cùng 4 con nhỏ chạy trốn khỏi Afghanistan: "Tất cả chúng tôi đều khóc"

Gia đình anh Ehsan Saadat gồm 6 thành viên đã may mắn rời khỏi Afghanistan an toàn và được chính phủ Canada hỗ trợ. Giờ đây khi chứng kiến cảnh quê hương rơi vào tình trạng hoảng loạn sau khi Taliban nắm quyền kiểm soát, anh Ehsan Saadat không khỏi ngậm ngùi xót xa.

Chuyến đi bí mật

Ehsan Saadat cho biết chuyến đi của anh hoàn toàn bí mật, thậm chí anh không hé răng nửa lời cho 8 anh chị em của mình trước khi gia đình anh đến được đại sứ quán Canada ở Kabul một cách an toàn. Đây là khu vực an ninh nghiêm ngặt, nơi đặt các cơ sở ngoại giao nước ngoài tại thủ đô Afghanistan.

Saadat cho hay, các quan chức di trú Canada cảnh báo anh không được chia sẻ thông tin về hành trình rời đi cho bất kỳ ai. Hành lý của gia đình Saadat phải nhỏ gọn hết mức có thể và kỷ vật duy nhất anh mang theo là một cuốn album ảnh gia đình.

Vào hôm 7/8, trước khi đi, người đàn ông 33 tuổi này đã đưa chìa khóa nhà và xe cho anh trai cả rồi nhờ người này đưa cả gia đình Saadat đến địa chỉ của đại sứ quán Canada. Lúc này, Saadat mới tiết lộ việc vợ chồng anh cùng 4 con sẽ rời Afghanistan đến Canada cho người anh trai biết.

Saadat nhớ lại: "Tất cả chúng tôi đều khóc. Anh ấy ôm tôi và các con tôi". Cũng trong đêm hôm đó, phía sau bức tường đại sứ quán Canada, anh gọi điện thoại nói lời từ biệt trong nước mắt với những anh chị em còn lại.

Người đàn ông chia sẻ: "Tôi nhắn tin trước để đảm bảo rằng không có ai bên cạnh họ khi tôi gọi. Tôi không muốn họ bị đe dọa vì tôi, vì công việc của tôi. Các anh chị em đều mừng cho chúng tôi bởi họ lo sợ rằng chúng tôi có thể bị Taliban bắt và sát hại nếu ở lại".

Ký ức kinh hoàng trong quá khứ

Saadat làm việc cho một viện nghiên cứu Afghanistan, nơi anh thường xuyên hợp tác với những cơ quan chính phủ và tổ chức nước ngoài, bao gồm cả chính phủ và các nhóm viện trợ Canada.

Vào thời điểm Taliban nắm quyền ở Afghanistan từ năm 1994 đến 2001, Saadat khi ấy là một học sinh tại trường trung học Abdulhai Gardezi ở tỉnh Paktia, cách Kabul khoảng hai giờ lái xe.

Anh nhớ lại rằng, tất cả các học sinh khi ấy bị buộc đội khăn trùm đầu và phải thường xuyên cầu nguyện. Đàn ông phải để râu và mặc quần áo truyền thống. Phụ nữ bị cấm rời khỏi nhà khi không có đàn ông đi cùng. Trẻ em gái không có quyền được học hành.

Mọi thứ chỉ thực sự thay đổi khi Mỹ và đồng minh đưa quân vào Afghanistan, lật đổ Taliban vào năm 2001. Sau khi lấy bằng thạc sĩ về quản lý và điều hành giáo dục tại Đại học Kabul, Saadat về làm việc cho Viện Nghiên cứu Chính sách Công Afghanistan với trọng tâm là phát triển kinh tế - xã hội, quyền của phụ nữ, bình đẳng giới, hòa bình và thương mại khu vực.

Vào ngày 26/7, cơ quan của Saadat đóng cửa khi giao tranh dữ dội nổ ra ở Kandahar, thành phố lớn thứ hai đất nước, giữa quân đội chính phủ và Taliban. Qua một bài đăng trên Facebook, Saadat biết Ottawa vừa khởi động chương trình giúp những người Afghanistan từng làm việc cho Canada tái định cư tại nước này.

Sáng ngày sớm 5/8, 5 ngày sau khi nộp đơn đăng ký, Saadat nhận được email từ cơ quan di trú, hướng dẫn anh tới đại sứ quán Canada vào 18h30 ngày 7/8 để bắt chuyến bay vào 10h sáng hôm sau. Vào chiều 7/8, với sự giúp đỡ của anh trai, Saadat và gia đình đã tới đại sứ quán Canada an toàn, đúng hẹn và chỉ còn phải chờ chuyến bay cất cánh.

Vùng đất mới, cuộc sống mới

Sau khi đến được đại sứ quán, gia đình Saadat được thu xếp tá túc tại một container cải tạo thành phòng ở với hai giường trong khuôn viên sứ quán. Đã có những gia đình Afghanistan khác đến từ trước và tất cả đều được yêu cầu xét nghiệm Covid-19 ngay lập tức.

Đó là một đêm dài đối với mọi người và hầu như không ai có thể chợp mắt nổi bởi họ phải thức dậy vào 4h30 sáng hôm sau, trước bình minh, để bắt đầu hành trình đến sân bay Kabul theo từng nhóm nhỏ trong những đoàn xe jeep chống đạn do các nhân viên an ninh Afghanistan lái.

Khi máy bay cất cánh, Saadat nhìn lại quê hương lần cuối qua khung cửa sổ, anh cố gắng ghi nhớ tất cả hình ảnh những tòa nhà, con đường, cảnh quan của thành phố đang nhỏ dần phía dưới. Bên trong máy bay, 150 hành khách người Afghanistan đều yên lặng, chỉ thỉnh thoảng có tiếng khóc và tiếng chơi đùa của trẻ em vang lên.

Không ai tỏ ra vui vẻ, Saadat nhớ lại. Anh chưa bao giờ tới Canada và không thể tưởng tượng liệu cuộc sống tương lai của gia đình mình sẽ như thế nào. Mãi cho đến chặng thứ hai của chuyến đi, khi phi công thông báo thời gian dự kiến đến Toronto, vợ chồng Saadat mới cảm thấy an toàn và có thể chợp mắt.

Saadat cho biết họ được các quan chức nhập cư Canada chào đón nồng nhiệt trước khi lên xe buýt đến khách sạn cách ly, nơi mẹ và các anh chị em vợ đã chờ sẵn ở bãi đỗ xe. Gia đình vợ Saadat đến Canada từ trước theo diện bảo lãnh tị nạn. Trong một phòng khách sạn ở Toronto nơi anh và gia đình đang cách ly, Saadat dán mắt vào TV và mạng xã hội để biết những tin tức mới nhất về quê hương Afghanistan.

Anh kinh hoàng khi chứng kiến chính phủ Afghanistan sụp đổ trước Taliban cũng như cảnh tượng hàng nghìn người dân tràn ra sân bay cầu xin thương xót từ những lực lượng nước ngoài. Cảm giác tội lỗi cũng xâm chiếm lấy trí óc Saadat.

"Khi nghe tin Tổng thống của chúng tôi, giờ là cựu Tổng thống, đã rời khỏi Afghanistan và nhìn thấy cảnh người dân chạy theo máy bay, tôi và vợ bật khóc. Tôi tự hỏi 'Chuyện gì đang diễn ra vậy?'. Tôi cũng nghĩ về tương lai đất nước. Chúng tôi đã mất mọi thứ, tất cả những thành quả đạt được suốt 20 năm qua", Saadat chia sẻ.

Cả nhà Saadat sẽ phải cách ly đến 22/8, sau đó chuyển đến một căn hộ cho thuê do cơ quan định cư Canada sắp xếp theo chương trình bảo trợ người tị nạn của chính phủ. Trong một năm đầu ổn định cuộc sống, họ sẽ nhận được một số hỗ trợ nhất định về tài chính từ chính quyền.

"Chúng tôi bắt đầu lại từ con số không ở đây và phải làm việc chăm chỉ để nuôi dạy con cái, giúp chúng đạt được các mục tiêu và ước mơ của mình. Tôi sẽ kể hết cho chúng lý do chúng tôi đến đây và bằng cách nào. 

Chúng tôi muốn cảm ơn Canada vì đã cứu giúp chúng tôi thoát khỏi một tình cảnh vô cùng tồi tệ. Dù gia đình tôi đã an toàn, tôi vẫn cầu nguyện cho những người dân Afghanistan khác", anh cho hay.

Nguồn: The Star