Nét văn hóa trên bia mộ của người nổi tiếng
Một số người nổi tiếng đề ra kế hoạch cho văn bia của bản thân trước khi qua đời, một số văn bia khác là sáng kiến của người thân, bạn bè hay người hâm mộ, người đời sau.
Khắc những dòng chữ đáng nhớ lên bia mộ của người đã khuất là một trong những phong tục lâu đời của người phương Tây. Đó có thể là câu nói cuối cùng trước khi qua đời của người nằm dưới mồ, một câu tinh hoa nhất tóm tắt cuộc đời hay những lời yêu thương, trân trọng nhất mà người thân dành cho họ. Đặc biệt, văn bia của những người nổi tiếng có nét độc đáo riêng biệt, như một cách ghi lại cuộc đời huy hoàng, đáng nhớ của người quá cố. Ở Mỹ còn có hẳn một ngày lễ có tên gọi là Epitaph Day được tổ chức vào ngày 2/11 hàng năm để tưởng nhớ những người không còn có mặt trên cõi đời này. Đó cũng là dịp để những người còn sống thăm viếng và hồi tưởng lại cuộc sống của những người đã khuất. Và những tấm văn bia là bằng chứng phản ánh một cách sinh động những cuộc đời đã kết thúc cũng như dẫn dụ mỗi người quay về những ký ức khó quên về họ.
Từ thời xa xưa, tục lập văn bia cho người nổi tiếng trong giới chính trị đã được hình thành. Theo truyền thuyết, Alexander Đại đế, người đã chinh phục và trở thành vua của Macedonia, sau khi chết được được chôn cất ở Alexandria (Ai Cập) trong một quan tài bằng vàng. Trên bia mộ ông có ghi dòng chữ, đại ý: “Lăng mộ này là điểm kết lý tưởng trọn vẹn cho Ngài sau khi chinh phạt thế giới mà vẫn chưa thỏa mãn”. Một chính trị gia khác, Winston Churchill – Cựu Thủ tướng Anh với tư duy báo chí sắc bén vốn được biết đến là một nhân vật thẳng thắn, không bao giờ e sợ bộc lộ quan điểm của bản thân. Bia mộ của ông ở Oxfordshire là một sự phản ánh hoàn hảo tính cách này của ông: “Tôi đã sẵn sàng để đối mặt với những gì mình tạo nên. Mặc dù những điều ấy là sự chuẩn bị cho một thử thách lớn mà tôi phải gặp phải”.
Lập văn bia cho một tướng cướp cũng không phải là một việc bất khả thi ở Mỹ. Jesse James – cái tên một thời khiến khu miền Tây nước Mỹ phải “xanh mặt” vì gã không chỉ là tay thiện xạ bậc nhất mà còn là một tên cướp thông minh, lừng danh chốn giang hồ. Nhưng rồi cuối cùng một thuộc hạ của Jesse James là Robert Ford đã lập kế hoạch hoàn hảo và giết chết “ông trùm” của mình. Trên mộ của Jesse James ngày nay, dù hài cốt đã được di chuyển đi nơi khác, vẫn còn một dòng chữ trên văn bia: “Bị một kẻ phản bội hèn nhát ám sát, kẻ không đáng xuất hiện ở đây”.
Dòng chữ trên văn bia Rocker nổi tiếng của ban nhạc The Ramones - Dee Dee Ramone
Có lẽ, ấn tượng và phổ biến nhất trong văn hóa văn bia ở phương tây là các văn bia của những nghệ sĩ, nhân vật giải trí tiếng tăm. Trái với sự cay cú và tâm trạng mang theo xuống mồ của các nhân vật khác, trên văn bia của Frank Sinatra – danh ca thường hát những bản tình ca êm nhẹ đồng thời là một diễn viên tài năng từng giành giải Oscar và hàng loạt giải Grammy rất lạc quan trong những ngày cuối cùng của cuộc đời - chỉ có một dòng chữ rất ngắn và vui tươi: “Điều tốt đẹp nhất vẫn chưa đến”.
Cũng tương tự, Rocker nổi tiếng của ban nhạc The Ramones, Dee Dee Ramone dù bị nghi ngờ chết vì dùng ma túy quá liều nhưng những ai từng đến thăm nơi ông yên nghỉ đều phải mỉm cười vì câu nói thản nhiên được khắc trên bia mộ: “OK… Lúc này tôi phải đi”.
Mel Blanc - “Người đàn ông của 1000 giọng nói. Người chồng và người cha yêu dấu”
Nghệ sỹ chuyên nghiệp Mel Blanc được gọi là “người có ngàn giọng nói” nhờ khả năng lồng tiếng cho nhiều nhân vật, thường là trong cùng một bộ phim. Ông còn nổi tiếng vì hút ít nhất một gói thuốc lá một ngày kể từ khi còn là một cậu bé 9 tuổi cho tới khi 77 tuổi. Qua đời ở tuổi 81, trên bia mộ của Mel Blanc có khắc dòng chữ đầy tôn kính: “Người đàn ông của 1000 giọng nói. Người chồng và người cha yêu dấu”.
Trên văn bia của Dean Martin có tên ca khúc hay nhất của ông - Everybody Loves Somebody Sometime
Ca sĩ nổi tiếng Dean Martin từng được tạp chí Playboy gọi là “người đàn ông tuyệt vời nhất còn sống”. Ngoài những ca khúc gợi cảm tuyệt vời, Dean Martin còn nổi tiếng khắp nước Mỹ nhờ các show truyền hình Dean Martin Variety Show và Dean Martin's Celebrity Roast. Sau khi ông qua đời vào năm 1995, trên bia mộ ngoài tên và ngày sinh, ngày mất của danh ca còn có tựa đề ca khúc hay nhất của Dean Martin: “Everybody Loves Somebody Sometime”.
Merv Griffin - “Tôi sẽ không trở lại sau tin nhắn này”
Ông trùm truyền thông Merv Griffin, người sáng lập ra “The Merv Griffin Show”, show truyền hình đã phỏng vấn hơn 35.000 khách trong 23 năm đồng thời là người tạo ra các trò chơi truyền hình nổi tiếng như Jeopardy! và Wheel of Fortune - nguyên mẫu của Chiếc nón kỳ diệu tại Việt Nam. Năm 2007, ông qua đời ở tuổi 82 sau một thời gian chống chọi với căn bệnh ung thư tuyến tiền liệt. Trên bia mộ của nhân vật nổi tiếng này có một dòng chữ tưởng hài hước nhưng lại khiến những người đọc được cảm thấy hụt hẫng: “Tôi sẽ không trở lại sau tin nhắn này”.
Dòng chữ hết sức khiêm tốn trên văn bia Billy Wilder
Billy Wilder là nhà báo, nhà biên kịch và nhà sản xuất phim lừng danh, người mà trong sự nghiệp của mình đã giành tổng cộng 6 giải Oscar ở nhiều hạng mục và được đề cử cho 15 giải Oscar khác. Tuy nhiên, ông là một người hết sức khiêm tốn, trên văn bia của ông có dòng chữ: “Tôi là một nhà văn, nhưng rồi chẳng có ai là hoàn hảo cả”.
Dưới tên họ Jack Lemmon chỉ có duy nhất một từ “in” viết thường đơn giản, một cách rất thanh lịch tôn vinh sự nghiệp huy hoàng của ông
Nổi tiếng với vai Pulver trong phim Mister Roberts năm 1955, bộ phim đã đem lại cho ông giải Oscar đầu tiên, tổng cộng 7 lần được đề cử giải Oscar, 2 lần về thể hài kịch, và 5 lần về thể bi kịch, Jack Lemmon là một cái tên không thể không nhắc tới của làng hài kịch Mỹ. Thật đáng ngạc nhiên là văn bia của ông, dưới tên họ chỉ có duy nhất một từ “in” viết thường đơn giản, một cách rất thanh lịch tôn vinh sự nghiệp huy hoàng của ông.
Trên bia mộ của Sammy Cahn có dòng chữ đầy tinh thần lạc quan: “Ngủ với một nụ cười”
Nhạc sĩ nổi tiếng và nhà thơ trữ tình Sammy Cahn, người từng được đề cử hơn 30 giải Oscar và chiến thắng bốn lần kể cả khi đã qua đời vẫn chọn một cử chỉ thật đẹp là mỉm cười. Trên bia mộ của ông có dòng chữ đầy tinh thần lạc quan: “Ngủ với một nụ cười”.
Sau khi nghệ sĩ hay các nhân vật nổi tiếng qua đời, bên cạnh các thành tựu vẫn được người đời tiếp tục tôn vinh, những tấm văn bia cũng đóng vai trò kết nối người hâm mộ với tài năng của họ. Một di sản độc đáo đánh dấu những thành tựu trong cuộc đời, một kỷ niệm vô giá với những người hành hương, tham quan nơi yên nghỉ của họ.
TIN CÙNG CHUYÊN MỤC
Xem theo ngày
