Cựu binh Mỹ vượt hơn 13.000km đến Hà Tĩnh trao trả cuốn nhật ký cho gia đình liệt sĩ

Sáng 5/3 tại hội trường UBND xã Kỳ Xuân (huyện Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh) đã tổ chức buổi trao trả cuốn nhật ký từ cựu binh Mỹ - ông Peter Mathews cho người thân của liệt sĩ Cao Văn Tuất.

Đây cũng là kỷ vật duy nhất và cuối cùng của người lính Việt - liệt sĩ Cao Văn Tuất kể từ ngày ông nhập ngũ và hy sinh tại chiến trường mà gia đình nhận được. Để có cuộc gặp mặt này, ông Peter Mathews cùng người vợ Christina Mathews vượt hơn 13.000 km bằng các chuyến bay kéo dài hơn 24 tiếng.

Cuốn nhật ký lưu lạc 56 năm trên đất Mỹ

Gần 9h sáng, ông Peter Mathews cùng vợ đến nhà ông Hà Huy Mỳ (cháu ruột liệt sĩ Cao Văn Tuất) để thắp hương cho người lính Việt Nam đã hy sinh. Căn nhà cấp 4 thường ngày vắng vẻ hôm nay đông kín người. Từ gian giữa căn nhà, nơi thờ liệt sĩ khói hương nghi ngút, cạnh đó người thân liệt sĩ không giấu nỗi xúc động bởi ngoài giấy chứng nhận huân chương và cuốn sổ nhận trợ cấp chế độ liệt sĩ thì nay họ lại đón nhận thêm kỷ vật của người anh, người em, người cậu sau 56 năm lưu lạc trên đất Mỹ.

Vợ chồng ông Peter Mathews đặt món quà là hai bông hồng khô ở trong 2 quả cầu thủy tinh cùng nén hương dâng lên bàn thờ liệt sĩ. Trong khoảnh khắc đó, không giấu được niềm xúc động, cựu binh Mỹ nắm chặt bàn tay của bà của Cao Thị Diếu (chị gái liệt sĩ Cao Văn Tuất) và bày tỏ lòng cảm ơn trước sự đón tiếp của gia đình. Ông mong rằng sự có mặt của mình và kỷ vật này sẽ phần nào xoa dịu được nỗi đau, mất mát của gia đình liệt sĩ.

Phát biểu tại buổi trao lại cuốn nhật ký cho gia đình, cựu binh Mỹ bày tỏ niềm vui và vinh dự khi có mặt tại đây. Sau 56 năm kể từ ngày rời chiến trường Tây Nguyên, ông mới quay trở lại Việt nam. Lần trở lại này rất đặc biệt khi được thực hiện tâm nguyện của mình là trao trả cuốn nhật ký mà 56 năm qua đã cất giữ.

Cựu binh Mỹ nói rằng, việc trao trả cuốn nhật ký cho gia đình liệt sĩ Cao Văn Tuất là sứ mệnh, cũng là trách nhiệm mà ông phải thực hiện. Trong cuốn nhật ký, lúc đầu khi mở ra dù chưa biết nội dung gì nhưng ông rất bất ngờ về những nét vẽ, hình ảnh.

"Những hình ảnh đó cho thấy được tinh thần lạc quan của người lính trong chiến tranh. Sau khi trở về từ cuộc chiến, tôi có những vấn đề riêng và phải mất thời gian dài mới có thể mở lòng. Ngày hôm nay tôi đã thực hiện được tâm nguyện của mình khi trao trả lại cuốn nhật ký này cho gia đình", ông Peter Mathews nói.

Thân nhân liệt sĩ xúc động khi chạm tay vào kỷ vật

Giữ kỷ vật này trong hơn nửa thế kỷ qua, ông Peter Mathews mong muốn thân nhân liệt sĩ là người đầu tiên chạm vào cuốn nhật ký. "Mỗi lúc nhìn lại cuốn nhật ký này, mọi ký ức về Việt Nam lại hiện về trong tôi. Cuốn nhật ký là một phần của cuộc đời tôi. Tôi mong gia đình liệt sĩ sẽ cất giữ cẩn thận", cựu binh Mỹ bày tỏ.

Nhiều ngày qua, ông Hà Huy Mỳ (cháu liệt sĩ Cao Văn Tuất) hồi hộp chờ đợi giây phút đón nhận kỷ vật của người cậu. Bởi cuốn nhật ký này có ý nghĩa quan trọng đối với gia đình. Đây là kỷ vật cuối cùng của liệt sĩ Cao Văn Tuất kể từ ngày ông nhập ngũ và hy sinh tại chiến trường mà gia đình nhận được.

Đón nhận cuốn nhật ký, ông Mỳ xúc động: "Cậu tôi hy sinh khi còn quá trẻ, chưa có gia đình, không để lại kỷ vật gì. Cảm ơn ông Peter Mathews vì đã giữ gìn cuốn sổ cho đến hôm nay để trao trả lại cho gia đình. Gia đình sẽ giữ gìn và truyền lại cho thế hệ con cháu".

Cựu binh Mỹ đã nhặt được cuốn nhật ký ghi thông tin về Cao Xuan Tuat, xóm Cao thắng, xã Kỳ Xuân, huyện Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh, trong trận chiến ở đồi 724, Đăk Tô, tháng 11/1967. Thời điểm này ông không giao nộp cho cấp trên mà giữ lại. Sau 56 năm cất giữ, ông đã quyết định công bố thông tin để tìm kiếm chủ nhân cuốn nhật ký này.

Tiếp nhận thông tin, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Hà Tĩnh đã phối hợp với các đơn vị liên quan tiến hành xác minh thông tin. Từ những thông tin trên trang nhật ký đã phần nào hé lộ chủ nhân của nó. Cuối cùng nhận định Cao Xuan Tuat và liệt sĩ Cao Văn Tuất ở thôn Cao Thắng, xã Kỳ Xuân, huyện Kỳ Anh là một. Vượt nửa vòng trái đất từ nước Mỹ xa xôi, kỷ vật cuối cùng và cũng là duy nhất của người lính Việt - liệt sỹ Cao Văn Tuất, được trao tận tay thân nhân liệt sĩ.

Liệt sĩ Cao Văn Tuất, là con trai duy nhất trong gia đình có 4 chị em. Năm 1963, ông rời gia đình để lên đường nhập ngũ. Đến năm 1972, gia đình nhận được giấy báo tử. Ông hy sinh khi chưa lập gia đình. Hàng chục năm qua gia đình đã nỗ lực tìm kiếm phần mộ liệt sĩ nhưng vẫn chưa có kết quả.