Chẳng phải điều gì khác mà chính chiếc iPhone đã tạo nên cuộc cách mạng hẹn hò đồng tính qua điện thoại

Máy bay vừa đáp xuống phi trường Tân Sơn Nhất, tôi lếch thếch kéo vali ra khỏi cửa rồi nhanh chóng chui vào taxi, thở phào nhẹ nhõm. Tắc đường và nóng; chẳng có gì làm trong lúc chờ đợi, tôi lôi điện thoại ra kiểm tra phòng khách sạn, tìm chỗ ăn, xem đoạn đường đang đi và không quên một điều quan trọng nữa: dạo vòng quanh vài ứng dụng hẹn hò.

Một thoáng nghĩ ngợi, tôi lẩm bẩm rồi gật gù: điện thoại thông minh thay đổi đời tôi nhiều thật: đi chơi, đi ăn tối, chuyển tiền ngân hàng, đặt xe đi lại, liên lạc... cái gì cũng làm được trên điện thoại. Còn với những chàng trai đồng tính, chiếc điện thoại cũng là cánh cửa mở ra một thế giới tình yêu đầy mộng mơ. Sự xuất hiện của iPhone là một bước ngoặt lớn, còn tốt hay xấu thì cũng tùy người.

Nói cho đúng, nếu bộ cánh không làm nên thầy tu thì chiếc điện thoại cũng vậy; quan trọng là những ứng dụng mới đi cùng kỷ nguyên điện thoại thông minh đã thực sự thay đổi văn hóa hẹn hò của người đồng tính, như Grindr chẳng hạn.

Trước năm 2007 khi chiếc điện thoại iPhone đầu tiên ra mắt thị trường, cách duy nhất để bạn có thể tìm được một chàng trai nào đó để hẹn hò là chịu khó "lăn xả" đến những nơi đông vui nhộn nhịp. Quán bar lên đèn cũng là lúc các chàng trai quần là áo lượt, thơm phức mùi nước hoa, dập dìu trong ánh đèn và tiếng nhạc để rồi đưa mắt tìm cho mình một người bạn, bạn gì thì còn tùy. Có lúc túy lúy, bạn chẳng nhớ gì tới việc để mắt tìm cho mình một chàng trai nữa; đi rồi lại ra về vì quá ngại ngùng.

Còn với những người ngại bắt chuyện, chạm mặt ngoài đời, họ chọn cách lên các diễn đàn trên mạng. Quy trình sẽ kiểu như này: tìm một ai đó bạn thích vì vài bình luận hấp dẫn, gửi email rồi đợi họ trả lời. May mắn thì mất một tuần, còn không thì cả tháng, cả năm, có khi là hóa đá vì đơn giản, họ quên mật khẩu rồi!

Tuy nhiên, giờ không còn như vậy. Nhờ có iPhone và các ứng dụng hẹn hò, văn hóa "hookup" của những người đồng tính đã thay đổi, cả tích cực và tiêu cực.

Tháng 3/2009, Grindr ra mắt trên App Store. Có lẽ đây là thứ nhiều người chờ đợi nên rất nhanh chóng, nó trở nên phổ biến. Đến năm 2016, ứng dụng này đã có đến hơn 2 triệu người dùng thường xuyên tại 192 quốc gia với doanh thu 32 triệu USD/năm. Ngay sau khi Grindr ra mắt, người ta đã thấy hàng loạt phiên bản ăn theo trên các nền tảng iOS và Androids như Scruff, Jack'd, Hornet.

Đó là câu chuyện của những năm về sau; chứ ban đầu, chỉ có những chàng trai giàu có với chiếc iPhone dắt túi mới có thể tiếp cận vào thế giới của các ứng dụng hẹn hò.

Những chiếc iPhone và Grindr đã mang đến một cuộc cách mạng (chẳng phải nói ngoa đâu) về cách nam giới hẹn hò và gặp gỡ. Trong kỷ nguyên công nghệ phát triển, khoảng cách địa lý trở thành yếu tố quan trọng. Bạn có thể bí mật hẹn hò với ai đó trong cùng một thị trấn nhỏ - hoặc trên cùng phố, hay thậm chí cùng tòa nhà - mà không sợ ai biết. Những ứng dụng như vậy thực sự đã chứng tỏ thế mạnh của mình. Nếu bạn sống tại nơi mà sự kỳ thị vẫn đầy rẫy, việc bảo đảm danh tính chính là điều cần thiết. Đã qua rồi thời kỳ chỉ còn các chàng trai hoạt ngôn, những người thích chơi bời, ra ngoài mới tìm được bạn trai. Chỉ cần chiếc điện thoại, một vài ứng dụng tải xuống, ai cũng có thể tìm cho mình những mối tình cho cuộc đời mình.

Nhưng cái gì cũng có 2 mặt, và cuộc cách mạng hẹn hò cũng có thể dẫn đến những hệ lụy xấu.

"Lý do vì sao những hộp đêm đồng tính thực sự rất phát triển vào những năm 60 hay 70 là do khi bạn bước qua cánh cửa, mọi người đều có thể thấy bạn bước vào", Sky Gilbert, một nhà biên kịch LGBTQ người Canada chia sẻ. "Chỉ có một trong thành phố của bạn thôi. Người ta sẽ thấy bạn ra vào, bạn phải thực sự dám công khai với mọi người. Đó là điều tuyệt vời".

Với Grindr, tình yêu và những điều khác trở nên sẵn có cho mọi người. Nhưng đi kèm với những lợi ích mà các ứng dụng hẹn hò mang lại là những nỗi đau tinh thần cũng lớn không kém: body-shaming, kỳ thị và phân biệt đối xử công khai trên các ứng dụng. Khi bạn đăng tải một bức hình của mình lên trên các ứng dụng, bạn phải sẵn sàng cho 2 tình huống: một, hộp thư của bạn đầy những lời tán tỉnh, khen ngợi vì bạn đáng yêu; hai, bạn phải chịu những chỉ trích cay nghiệt, thô lỗ vì "chiếc mũi to, trán hói, khuôn mặt mụn". Đôi khi, bạn chỉ mong là người ta đọc phần giới thiệu của bạn mà quên đi bức ảnh cá nhân.

Matthew Harris, một giáo viên đến từ Toronto đã gặp người chồng hiện tại của mình trên Grindr. Kể cả đã có bạn đời, anh chàng vẫn thấy lo ngại về những lợi ích của ứng dụng hẹn hò.

"Tôi cảm thấy không thoải mái sử dụng vì thực ra, tôi chẳng có bức ảnh khoe thân nào đẹp đẽ để thu hút cả. Tôi thích gặp mọi người theo cách truyền thống, như đi bar chẳng hạn". Việc đánh giá một người nhanh chóng chỉ qua một bức hình có thể dẫn đến nhiều hành vi cư xử thô lỗ.

"Tôi nghĩ rằng Grindr và các ứng dụng hẹn hò khác tồn tại nhiều vấn đề", Gilbert cho biết. "Nó khác hoàn toàn với những gì diễn ra với người dị tính. Chúng ta luôn có vấn đề về việc giữ danh tính, dần dần dẫn đến sự cô đơn, không thỏa mãn, giận dữ, bạo lực...".

Trên thực tế, Grindr cũng nổi tiếng với sự phân biệt công khai. Bạn có thể thấy với nhiều tài khoản người dùng, những dòng chữ như "không ẻo lả, không thích người béo, không thích người châu Á" xuất hiện nhan nhản. Các nhà nghiên cứu tại đại học New South Wales, Australia đã nghiên cứu hiện tượng này vào năm 2011 và gọi nó là phân biệt tình dục.

Trong một tuyên bố, Grindr từng khẳng định: "Chúng tôi cam kết tạo nên một môi trường an toàn thông qua hệ thống các công cụ tìm kiếm con người trên mạng xã hội, đồng thời cũng khuyến khích mọi người báo cáo về các hoạt động khả nghi, đe dọa an toàn người dùng. Tuy nhiên, mọi người cũng cần nhớ rằng Grindr là một nền tảng hẹn hò. Grindr cung cấp thông tin, cho phép người dùng tiếp cận với người đồng tính trên toàn thế giới và nhiều dịch vụ người dùng khác".

"Con người cần và thích những giao tiếp xã hội; chúng ta thích được bên nhau nơi công cộng nhưng cũng thích các không gian riêng tư", Gilbert cho biết. "Đó không phải là mối quan hệ với ứng dụng và máy móc mà là mối quan hệ với con người".