Chăm tập thể dục, người đàn ông 30 tuổi vẫn mắc gan nhiễm mỡ nặng

Ngày càng nhiều người theo đuổi hình thể săn chắc và lối sống kỷ luật. Tuy nhiên, trường hợp của Xiao Zhang, một chàng trai đam mê thể hình, lại khiến nhiều người lo lắng. Dù tập luyện cường độ cao và sinh hoạt điều độ, anh bất ngờ được chẩn đoán gan nhiễm mỡ nặng trong đợt khám sức khỏe gần đây. Điều này xảy ra do đâu?

Xiao Zhang, sinh năm 1995 ở Trung Quốc, duy trì thói quen tập luyện lâu dài. Anh thường xuyên tiêu thụ lượng lớn protein để hỗ trợ tăng cơ, hạn chế tối đa tinh bột. Thế nhưng, lối sống tưởng như “chuẩn gym” này lại không mang đến kết quả sức khỏe như mong đợi.

Bác sĩ Cai Dan, Trưởng khoa Nội tiết - Chuyển hóa, Bệnh viện Nhân dân quận Pidu, thành phố Thành Đô (Trung Quốc) phân tích tập luyện thể thao vốn là giải pháp phòng ngừa bệnh mạn tính, nhưng nếu rời xa nguyên tắc khoa học, nó có thể gây tổn hại sức khỏe. Chế độ tập luyện không phù hợp, chế độ dinh dưỡng cực đoan và việc lạm dụng các loại bổ sung hoặc hormone có thể trở thành yếu tố kích hoạt gan nhiễm mỡ và các rối loạn chuyển hóa khác.

Điều khiến Xiao Zhang thắc mắc nhất là “Tập gym nhiều rồi sao vẫn mắc gan nhiễm mỡ?”. Anh cao 1m80, nặng 90kg, mỗi ngày ăn ba quả trứng, cắt giảm tinh bột, tăng tối đa protein.

Theo bác sĩ Cai Dan, trường hợp này có thể xuất phát từ các nguyên nhân sau:

- Ăn kiêng quá mức hoặc giảm cân nhanh: Khi cơ thể thiếu năng lượng nghiêm trọng, mỡ được phân giải ồ ạt tạo ra acid béo tự do. Chúng được đưa đến gan chuyển hóa, nếu vượt quá khả năng xử lý sẽ tích tụ thành gan nhiễm mỡ.

-Lạm dụng protein và hormone: Một số người tập gym sử dụng protein liều cao, các loại bột tăng cơ, thậm chí hormone như androgen. Những chất này can thiệp mạnh vào chuyển hóa của gan, gây ứ mật, tăng men gan, làm tăng nguy cơ thoái hóa mỡ và xơ hóa gan.

Bác sĩ khẳng định chế độ “nhiều protein - ít carb” quá mức có thể tạo gánh nặng lâu dài cho gan.

Sai lầm phổ biến ở người tập gym liên quan chế độ ăn

Xu hướng ăn kiêng cực đoan đang lan rộng trên mạng xã hội như ăn keto, cắt hoàn toàn tinh bột, ăn rất ít năng lượng . Bác sĩ Cai Dan cho biết đây không phải trường hợp hiếm gặp trong lâm sàng. Gan là trung tâm chuyển hóa của cơ thể, mất cân bằng dinh dưỡng có thể dẫn đến gan nhiễm mỡ do suy dinh dưỡng , ngay cả khi tỷ lệ mỡ cơ thể giảm.

Ba sai lầm lớn gồm:

- Loại bỏ hoàn toàn tinh bột, cơ thể vẫn cần năng lượng ổn định để vận hành.

- Tôn sùng tuyệt đối chế độ ăn keto, có thể gây rối loạn mỡ máu, tăng gánh nặng gan, thận.

- Ăn thuần chay hoàn toàn để giảm béo, thiếu protein khiến giảm khối cơ, giảm chuyển hóa, dễ tăng cân trở lại.

Lời khuyên cho người tập luyện

- Người tập gym chỉ cần 1,2-1,8 g protein/kg cân nặng mỗi ngày , không cần vượt ngưỡng.

- Nên bổ sung 100-150g tinh bột/ngày từ nguồn carb tốt như: yến mạch, gạo lứt, khoai, các loại đậu.

- Xem tập luyện như một hành trình dài , không chạy nước rút.

Bác sĩ cũng khuyến nghị người bắt đầu tập gym hoặc áp dụng chế độ ăn đặc biệt nên khám tổng quát trước , kiểm tra chức năng gan thận và siêu âm bụng. Sau đó tái khám 6-12 tháng/lần, hoặc mỗi tháng nếu men gan tăng, kết hợp thêm điều trị khi cần.

Nguồn và ảnh: QQ