Blade Runner 2049 - Khi tình yêu của trí tuệ nhân tạo trở nên chân thật hơn bao giờ hết

(Bài viết có tiết lộ nội dung phim)

Theo quan niệm thông thường, tình yêu là khi một chàng trai gặp một cô gái, say đắm vì nàng, tìm cách tỏ tình, rồi hai người sẽ đến với nhau. Trừ trường hợp sẽ có một phần hậu truyện tiếp sau đó, còn không, đôi tình nhân sẽ cùng sống một cuộc đời hạnh phúc mãi không chia lìa.

Nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu chàng trai này có thể "thay đổi" cô gái thành bất kỳ thứ gì anh ta thích? Trong Blade Runner 2049, sỹ quan K (Ryan Gosling) sống cùng với một trợ lý ảo có tên là Joi - một sản phẩm của Tập đoàn công nghệ Wallace. Mục đích của sản phẩm này là có thể tùy biến thành mọi mẫu "người tình" mà khách hàng yêu cầu, đúng như lời quảng cáo từ Wallace: "Như những gì bạn cần thấy. Như những gì bạn muốn nghe".

Biên kịch Michael Green nói với tờ The Thrillist: "Tôi biết rằng tôi phải kể một câu chuyện về nỗi khao khát được thăng hoa trong tình yêu, bởi vì cuộc đời của mỗi chúng ta trở nên có ý nghĩa đều nhờ vào tình yêu. K cũng thế, anh ta cần một mối tình để sống".

"Giờ đây, tôi hy vọng rằng người xem có thể tự đấu tranh với những quan niệm cũ của mình, để thấu hiểu cho một nữ trợ lý ảo, vốn dĩ đã đặc biệt, nay còn chân thật và sống động hơn gấp nhiều lần khi cô ấy được "sống" cùng với một gã đàn ông cũng đặc biệt không kém. Ở cảnh cuối cùng của bộ phim, khi K nhìn thấy mô hình quảng cáo cho một nàng Joi khác, trái tim tôi thật sự đau. Blade Runner là dạng phim khiến người xem phải cảm thấy tổn thương và tiếc nuối."

K là một người máy nhân tạo (replicant), nhưng điều đó không có nghĩa là anh ta không biết thế nào là cô đơn. Và mặc dù có vẻ như K và Joi yêu nhau, nhưng thật ra tình cảm đó giống với sự ảo giác hơn là cảm xúc thật sự. Nhưng nếu sự ảo giác ấy có ý nghĩa, thì tình yêu giữa họ có trở nên thật hơn không?

Ranh giới giữa thật và ảo bị xóa nhòa trong câu chuyện tình yêu của Blade Runner 2049, nhưng có một điều chắc chắn, là sự có mặt của Joi đã xoa dịu K, khiến K cảm thấy anh là một con người thực sự. Joi đặt cho K một cái tên – Joe, điều đó mang cho K niềm tin như anh được "sinh ra" chứ không đơn thuần là "tạo ra". Là người đứng ngoài mối quan hệ giữa K và Joi, ta có thể thấy, tuy tình yêu này chỉ đơn thuần là một sự ngộ nhận, nhưng ít nhất đối với K, nó lại thật đến không ngờ.

Giống như Theodore, nam chính của bộ phim Her, anh ta cũng đặt tình yêu của mình vào tay một "nữ" trợ lý ảo gọi là Samantha. Quả là một nghịch lý: Theodore biết rằng tình cảm của Samantha chỉ đơn thuần là những dòng mã đã được lập trình, nhưng anh vẫn muốn xem chúng là thật.

Điểm giống nhau giữa mối quan hệ của Theodore – Samantha và K – Joi chính là, tình cảm ấy vốn dĩ chỉ là một chương trình được cài đặt sẵn, nhưng hóa ra chúng lại rất thật, thậm chí là ảnh hưởng đến cả cuộc sống ngoài kia. Tình yêu của K dành cho Joi đã cho anh đủ dũng cảm để quyết định những điều mà đồng loại của anh không thể làm.

Có một niềm hi vọng được truyền tải kín đáo trong Blade Runner 2049, đó là riêng mình Joi đã phát triển cao hơn những gì cô được lập trình. Vì thế, tình cảm mà cô trao cho K là chân thật chứ không phải là một sự hoang tưởng trống rỗng nào đó. Sự quan tâm đầy bản năng của Joi khi K gặp nguy hiểm cho thấy cô thực sự hết lòng cho người mình yêu. Để đến khi dữ liệu của Joi bị phá hỏng, và cô hoàn toàn biến mất, K mới nhận ra tình yêu của Joi đã định nghĩa nên con người anh.

K hiểu được ý nghĩa lớn lao của việc giải cứu Deckard và cho ông ta đoàn tụ với con gái mình. K "tạo ra" Joi, nhưng chính Joi cũng thay đổi K. Cả hai bọn họ, dù đều là những trí tuệ nhân tạo, nhưng với nhận thức về tình yêu của mình, họ đã phát triển cao hơn rất nhiều so với những gì đã được soạn sẵn. Mối quan hệ giữa một chàng người máy và một cô trợ lý ảo này có thể nói là một trong những điều đáng suy ngẫm nhất trong loạt phim viễn tưởng được sản xuất gần đây.