Bắc Giang: Kỳ lạ người đàn ông lưu giữ kho cổ vật hàng nghìn năm chất đống quanh nhà
Qua hàng chục năm lưu giữ, sưu tầm đồ cổ được người dân trục vớt dưới lòng sông Lục Nam, hiện ông Kiên đã sở hữu một kho cổ vật có niên đại hàng nghìn năm chất đầy quanh nhà.
Đến thăm căn nhà của ông Lưu Văn Kiên (thôn Bòng, xã Phượng Sơn, huyện Lục Ngạn, tỉnh Bắc Giang), chúng tôi không khỏi choáng ngợp trước số lượng các món đồ cổ mà ông sưu tầm được.
Cổ vật được chất ở mọi nơi trong nhà ông Kiên.
Cổ vật được ông Kiên chất ở mọi ngóc ngách của căn nhà nhỏ, thậm chí chất đầy chân cầu thang. Với ông Kiên, những món đồ dù là nhỏ nhất mà ông đang lưu giữ cũng đều mang ý nghĩa, giá trị về mặt lịch sử, nền văn hóa từ nhiều thời cổ đại.
Không đành lòng nhìn nền lịch sử quê hương "bay mất"
Nhìn những món đồ cổ có niên đại hàng nghìn năm được cất giữ quanh nhà, ông Kiên nhớ lại 20 năm về trước, thời điểm ông còn làm một thợ sửa tàu thuyền bên lũy tre ven bờ sông Lục.
Là thợ sửa uy tín một vùng, nên thường có rất nhiều tàu thuyền đến chỗ ông sửa chữa. Qua thời gian sửa tàu, ông nghe ngóng rồi phát hiện thấy có nhiều người dân thường vớt được những món cổ vật trên mảnh đất quê hương rồi bán cho các thợ săn cổ vật với giá rẻ mạt.
Ông Kiên nhớ lại những ngày đầu khi mới sưu tầm cổ vật.
Nhiều người cũng vớt được các món cổ vật quý có giá trị hàng chục, thậm chí hàng trăm triệu đồng. Lạ thay, các món đồ chỉ được tìm thấy quanh khu vực nhà ông trong bán kính chỉ vài ki lô mét.
Ông Kiên thiết nghĩ, đó là cả một nền văn hóa, lịch sử của quê hương nên cũng cảm thấy thích thú và cố chắt chiu được chút tiền mua mấy món mà vợ ông cho là "đống bát đĩa vỡ" về nhà cất để dành, lưu giữ.
Đủ mọi loại cổ vật liên quan đến cuộc sống, sinh hoạt của người dân hàng nghìn năm trước được ông lưu giữ.
Một chân súng máy từ thời chiến tranh được vớt lên từ sông Lục Nam cũng được ông mua lại.
Dần dần, ông cũng tích góp được kha khá những món đồ mà người dân ghé qua lại bán cho ông. Từ những chiếc bình gốm, bát đĩa, con dao bằng đồng, bằng đá với những họa tiết đơn sơ mà từ ông đến những người dân thuyền chài đều chưa nhìn thấy bao giờ.
Những ngày đầu sưu tầm, ông Kiên cũng không tránh khỏi sự phản đối của vợ, ông nói: "Bà ấy gay gắt lắm, bảo tôi không được bình thường, đi bỏ tiền bạc ra để mua những mảnh bát đĩa vỡ, mấy cục đá mang về nhà nhưng với tôi đó là những món đồ được vớt dưới lòng sông Lục, con sông gắn liền với cả cuộc đời tôi".
Với ông Kiên, những món đồ là cả một dấu tích lịch sử quý giá.
Những cổ vật có giá trị còn nguyên vẹn được ông cất cẩn thận trong các tủ trưng bày.
Sau khi nghe tin ông Kiên sưu tầm đồ cổ, nhiều tay chơi cổ vật đã tìm đến nhà ông để hỏi mua, trả giá những món đồ. Do nỗi lo cơm áo gạo tiền, ông đã phải đành lòng bán một số món đồ để trang trải cuộc sống. Đó cũng là những món đồ duy nhất mà ông bán trong lúc khó khăn sau gần 20 năm lưu trữ cổ vật.
Cứ như thế, không kể ngày đêm cứ có người gọi là ông lại đi thu thập đồ cổ mang về, những món đồ từ lớn đến nhỏ ông đều mua về để trong nhà. Dần dần vợ ông cũng hiểu và không còn ngăn cấm ông nữa.
Những lưỡi rìu, dao từ thời đồ đồng đồ đá, cũng được ông lưu giữ.
Khi chúng tôi đặt nỗi lo về mua phải cổ vật giả, ông Kiên cười nói: "Đồ giả thì không lọt được đâu, tôi có cảm nhận và đều phát hiện được hết, có một vài lần cũng có người mang đến nhưng nhìn cái là biết đồ giả rồi. Đồ thật thì dù có vỡ nhìn nó vẫn khác, vẫn đẹp".
Đến nay, từ mọi góc nhà ông Kiên, trong tủ hay gầm cầu thang đều xuất hiện cổ vật. Từ những con dao, chiếc rìu nhẵn mịn bằng đá, bằng đồng, rồi những chiếc bát, đĩa, chén, bình với đủ mọi kích cỡ, hình dạng.
Những cổ vật bị vỡ, hỏng được ông chất đống dưới gầm cầu thang để khi cần sẽ dùng nghiên cứu.
Những món đồ có giá trị, trang trọng hơn thì ông đặt vào 2 chiếc tủ kính mà ông sắm riêng để trưng bày cho mọi người cùng chiêm ngưỡng.
"Không kể là món đồ gì, tôi bảo với mọi người cứ là đồ cổ là tôi mua hết dù chỉ là những mảnh đã vỡ. Khi nào không có tiền thì tôi đi vay mượn bạn bè, người thân. Mua về để đấy thì còn lưu giữ được lịch sử, miễn là trên mảnh đất quê hương là nó có giá trị to lớn với tôi rồi", ông Kiên chia sẻ.
Những chiếc bình còn nguyên vẹn giá trị được ông trưng bày ở những nơi khang trang hơn trên ngôi nhà mới xây.
Theo ông Kiên, sắp tới ông sẽ dành dụm tiền để xây một nơi trưng bày tại chính nơi mà ông đã từng sửa chữa thuyền bè ven bờ sông Lục Nam để trưng bày những món cổ vật sau 20 năm tâm huyết lưu giữ.
"Những món đồ này được vớt lên dưới dòng sông Lục Nam, nên tôi không muốn mang nó đi đâu cả mà chỉ muốn nó ở ven bờ sông này. Tôi muốn khi mọi người đến ghé thăm sẽ biết được một phần lịch sử, văn hóa lâu đời của vùng đất này", ông Kiên tâm sự.
Ông Kiên dự tính sẽ xây một nơi trưng bày các cổ vật tại chính nơi ông đã sửa thuyền bè cạnh bờ sông Lục Nam.
Mỗi khi có dịp, ông Kiên cũng đều mang những món cổ vật có giá trị đến Bảo tàng tỉnh Bắc Giang để trưng bày.
Giật mình với trầm tích dưới dòng sông Lục
Trước câu chuyện của ông Kiên, Giám đốc Bảo tàng tỉnh Bắc Giang, ông Đỗ Tuấn Khoa cho biết, câu chuyện về ông Kiên dùng hàng chục năm để sưu tầm cổ vật đơn vị cũng đã nắm được từ lâu.
Những cổ vật tại nhà ông Kiên hội tụ từ văn hóa Đông Sơn, thời Hán Đường, thời Bắc thuộc đến thời Lý Trần, Lê, Nguyễn…
"Việc ông Kiên sưu tầm cổ vật là sở thích cá nhân của ông Kiên, đơn vị chúng tôi cũng đã nhiều lần lên tận nơi và có ý kiến về việc bảo tồn với ông Kiên rồi", vị Giám đốc Bảo tàng tỉnh Bắc Giang cho biết.
Trả lời trước báo chí, ông Khoa cũng cho biết, theo những đánh giá ban đầu của đơn vị thì những cổ vật tại nhà ông Kiên hội tụ từ văn hóa Đông Sơn, thời Hán Đường, thời Bắc thuộc đến thời Lý Trần, Lê, Nguyễn…
Những cổ vật làm bằng đá nhẵn bóng còn nguyên vẹn.
Theo đó, tỉnh Bắc Giang cũng đã 2 lần tổ chức khai quật di chỉ cầu Từ, khu vực nằm gần nhà ông Kiên và cũng đã phát hiện nhiều dấu tích điển hình của thời Lý - Trần.
Được biết, hiện chưa có cơ chế nào để cùng với ông Kiên gìn giữ kho cổ vật mà ông sưu tầm được.
