13 năm sống sót trên thị trường chứng khoán, tài khoản tăng hàng chục lần: "Tôi không mua cổ phiếu ‘vô chủ', đứng núi này trông núi nọ là điểm đen trong đầu tư"

"Sống sót" trên thị trường chứng khoán Việt đầy biến động suốt 13 năm qua, cùng với tài sản tăng hàng chục lần, anh Lê Kế Thọ - nhà đầu tư kiêm môi giới chứng khoán top đầu của Công ty Chứng khoán VNDirect đã tích luỹ cho mình những kinh nghiệm, bài học đầu tư thực chiến "xương máu". Chúng tôi có cuộc trò chuyện với anh Lê Kế Thọ thêm một góc nhìn về đầu tư cho những bạn trẻ tuổi 20 mới bước vào con đường đầu tư chứng khoán để làm giàu.

Chào anh, được biết anh đến với thị trường chứng khoán đã được 13 năm. Cơ duyên nào đưa anh đến nghề chứng khoán?

Mình biết đến chứng khoán thực ra là tình cờ có duyên khi 2009 vào làm trong một doanh nghiệp xây lắp niêm yết trên HNX. Chứng khoán là niềm đam mê từ đó đến giờ. Với những nhà đầu tư thế hệ 8X như mình thì biết đến chứng khoán từ 2009, không phải là quá muộn. Nếu không đầu tư chứng khoán có lẽ mình vẫn làm chuyên môn về xây dựng mà mình đã học ở giảng đường đại học và có thể đầu tư thêm 1 số lĩnh vực khác như bất động sản...

Trên thị trường không chỉ có người thắng mà còn có số đông thua lỗ. Vậy 13 năm qua anh đã làm thế nào để lọt vào top những người chiến thắng trên thị trường chứng khoán, có tài sản tăng hàng chục lần? Có khi nào anh thua lỗ muốn bỏ cuộc không?

Nguyên tắc đầu tư được tóm gọn trong 5 chữ: Phù thịnh không phù suy, tập trung vào các doanh nghiệp có yếu tố kinh doanh cốt lõi, ưu tiên các doanh nghiệp đầu ngành tăng trưởng tốt hoặc các doanh nghiệp đã thoát khỏi khủng hoảng và phù hợp với thiên thời, chính sách ở giai đoạn mình đầu tư đó, không đầu tư cổ phiếu vô chủ, cổ phiếu "vô chủ" là những cổ phiếu mà Hội đồng quản trị chỉ lo mua bán cổ phiếu mà không tập trung sản xuất kinh doanh, phát hành cổ phiếu theo kiểu "in giấy" để tăng vốn vùn vụt..

Thua lỗ thì tất nhiên là có rồi, thậm chí nhiều vì mình đã "sống sót" trên thị trường 13 năm mà, nhưng chứng khoán khác các ngành khác là nó có sức hút lớn và mình chưa khi nào nghĩ sẽ bỏ cuộc, một trong những yếu tố để thành công trong đầu tư đó là dự đoán trước được điểm rơi kinh doanh của doanh nghiệp vì thị trường chứng khoán là phản ánh trước tương lai. Trong đầu tư mình quan trọng yếu tố FA (nội tại doanh nghiệp) và kết hợp yếu tố dòng tiền, còn TA (phân tích kỹ thuật) chỉ là yếu tố phụ.

Được biết anh đang là môi giới chứng khoán top đầu của Công ty chứng khoán VNDirect. Công việc môi giới chứng khoán có tác động thế nào đến việc đầu tư của anh?

Nghề môi giới đem lại cho mình nhiều thứ đó là theo dõi sát sao thị trường hơn, nắm bắt tâm lý khách hàng, tạo được nhiều mối quan hệ xã hội và tất nhiên là cả thu nhập. Nhưng nghề này căng thẳng và áp lực tâm lí không hề nhỏ, nhất là khi thị trường xấu do nhiều yếu tố bất khả kháng.

Sống sót trên thị trường 13 năm qua, hẳn là anh đã trải qua đủ các biến động, thăng trầm của thị trường. Mỗi khi thị trường có những biến động bất ngờ, khó lường đến từ những rủi ro chính trị trong và ngoài nước của thị trường anh thường làm gì?

Trong các yếu tố ảnh hưởng thị trường thì yếu tố chính trị là một trong những yếu tố ảnh hưởng nhanh và rộng nhất, thường thì khi có rủi ro chính trị thị trường sẽ giảm nhanh và mạnh, nhưng thời gian ảnh hưởng sẽ không dài (tính bằng tháng trở lại). Những lúc vậy tốt nhất là nên hạ tỷ trọng và chờ thị trường chiết khấu đủ lớn thì mua lại chính cổ phiếu mình đã hạ tỷ trọng hoặc cổ phiếu được hưởng lợi từ chính rủi ro chính trị tạo ra.

Đối với anh phẩm chất nào của nhà đầu tư là quan trọng nhất để nhà đầu tư kiếm được tiền trên thị trường? Trước khi xuống tiền mua một cổ phiếu anh sẽ làm gì?

Tính kỷ luật, chọn được hàng tốt nhưng đứng núi này trông núi nọ tạo ra nhiều điểm đen trong đầu tư. Trước khi xuống tiền thì mình thường xem yếu tố cơ bản của doanh nghiệp, đạo đức lãnh đạo, lịch sử giá cổ phiếu và các chính sách hoặc thiên thời mà cổ phiếu sẽ được hưởng lợi trong tương lai. Việc đi khảo sát tình hình doanh nghiệp thực tế được là rất tốt, tuy nhiên cũng nên bám sát giá cổ phiếu để đánh giá cổ phiếu đó đã phản ánh hết giá trị doanh nghiệp hay chưa.

Anh nghĩ thế nào về việc kiếm tiền khi còn trẻ trên thị trường chứng khoán. Chứng khoán có phải là nơi mang lại cơ hội giàu có cho những người trẻ không?

Chứng khoán rõ ràng là cơ hội, nhưng không phải dành cho tất cả mọi người. 2 năm trở lại đây nhiều bạn trẻ giàu lên nhanh nhờ thị trường chứng khoán, nhưng mình nghĩ tương lai sẽ khó hơn, trau dồi kiến thức và quan sát thị trường để rút ra kinh nghiệm đầu tư sau mỗi thương vụ là điều cần làm để sống sót và trưởng thành cùng thị trường. Kiếm tiền từ chứng khoán nhanh nhưng giữ được tiền lâu dài mới bền.

Tuổi trẻ được cho phép mình sai lầm. Có lẽ vì thế mà nhiều người trẻ đang bị cuốn vào cơ hội làm giàu nhanh với những cổ phiếu bị thao túng giá trên thị trường. Hồi còn trẻ anh có vậy không. Anh có lời khuyên nào cho các bạn trẻ bây giờ không ạ?

Thị trường nào cũng có cổ phiếu bị thao túng, đó là một phần của thị trường. Ngày xưa mình cũng cuốn vào các cổ phiếu đó nhưng mình không giàu được. Giờ thì đỡ hơn rồi.

Có tạo lập thì cổ phiếu cũng sẽ hút dòng tiền hơn, nhưng dù là đầu cơ thì mình vẫn chọn cổ phiếu có câu chuyện hưởng lợi chính sách hoặc có yếu tố cơ bản ở mức chấp nhận được. Thường thì mình tham gia tỷ trọng không nhiều bởi "lái" tức là phụ thuộc người khác rồi.

Lời khuyên thì nhiều nhưng mình tóm tắt là lấy yếu tố cơ bản làm cốt lõi, dòng tiền làm phương tiện, chính sách hay thiên thời làm kim chỉ nam. Nếu đánh cổ phiếu đầu cơ thì nên tỷ trọng ít và đánh trong thời gian ngắn.

Nếu được trẻ lại năm 20 tuổi, anh nghĩ anh sẽ thế nào, sẽ lao vào kiếm tiền, trau dồi học hỏi hay là chơi cho đã cái tuổi trẻ? Nếu cho anh một điều ước anh có thích trẻ lại tuổi 20 không?

Ngày xưa 20 tuổi mình vẫn ngồi trên giảng đường, và vẫn còn rất ham chơi như đa phần các bạn lứa tuổi. Các bạn trẻ ngày nay năng động hơn thế hệ trước rất nhiều.

Còn nếu ước trẻ lại năm 20 tuổi và có cái đầu thông minh, trải nghiệm và tài sản của tuổi 3x thì ai cũng thích vậy rồi, nhưng ước 20 trẻ quá, 30 có lẽ hợp hơn. Chỉ tiếc là điều ước này không thành hiện thực được.