Xem "Your Name" để trải nghiệm một chuyện tình tinh tế đậm chất Á Đông

Những ngày gần đây, không chỉ giới hâm mộ mà cả những khán giả "ngoại đạo" đối với anime cũng lần lượt phát sốt với bộ phim Your Name (Tạm dịch: Tên Cậu Là Gì?). Đạo diễn Makoto Shinkai đã chuẩn bị kỹ càng cho một tác phẩm gồm rất nhiều lát cắt về nội dung để thoả mãn ngay cả những khán giả khó chiều nhất. Trong đó, câu chuyện tình cảm của cặp đôi nhân vật chính Miyamizu Mitsuha (Kamishiraishi Mone lồng tiếng) và Tachibana Taki (Kamiki Ryunosuke lồng tiếng) được đánh giá là dễ xem, dễ nhớ và dễ thấm vào lòng người.

Chuyện tình đến từ phép màu kỳ lạ

Your Name kể về cô nàng học sinh cấp hai Mistuha sống ở ven ngoại ô hẻo lánh. Khi đứng trước đền thờ của gia đình, cô đã buộc miệng nói ra mong muốn trở thành một chàng trai ở vùng đô thị. Sáng hôm sau, Mitsuha thức dậy ở trong thân xác của Taki, một cậu học sinh cùng tuổi đang sống ở thủ đô Tokyo. Hai người họ từ ngạc nhiên chuyển sang trạng thái dần thích nghi và giúp đỡ nhau sống tốt trong thân xác người kia.

Họ cứ hoán đổi thân xác như vậy khá nhiều lần cho đến lúc hiện tượng này bỗng nhiên biến mất. Lúc ấy Taki mới tự mình đi tìm cô gái và phát hiện Mitsuha đã chết từ ba năm trước. Cuối phim là hành trình họ lần đầu tiên đối mặt và Taki đã bày tỏ tình cảm của mình đối với Mitsuha.

Your Name vẫn mang đậm dấu ấn cá nhân của Makoto Shinkai khi nhấn mạnh khái niệm "nhân duyên" của con người, nhất là những người yêu nhau. Trong các tác phẩm nổi tiếng trước đó của ông như 5cm/s hay Khu Vườn Ngôn Từ (The Gardens Of Words) vốn cũng xoay quanh những mối liên hệ của các cặp nam nữ khi họ gặp gỡ, trải qua biến cố rồi nảy sinh tình cảm cho nhau. Tuy vậy, những bộ phim đó đều phảng phất những nốt nhạc buồn và rầu rĩ khiến người xem cũng ngại ngùng khi quyết định dành thời gian xem.

Your Name đánh dấu sự trở lại đầy thuyết phục của Makoto Shinkai khi ông không chỉ giữ nguyên được quan điểm nghệ thuật của mình mà còn tiến bộ vượt bậc trong việc đổi mới tông màu cảm xúc của phim. Tình yêu giữa Taki và Mitsuha vừa đáng yêu lại vừa tinh tế giúp Your Name ăn điểm tuyệt đối trong lòng khán giả.

Câu chuyện khiến người ta tin vào nhân duyên

Suốt phim vang lên nhiều lần câu thoại "Tôi đang mải tìm kiếm thứ gì đó, hay là một ai đó giữa cuộc đời này." Ngay cả ở đầu phim, khi các nhân vật chưa hề có sự gắn bó quá thân thiết với nhau, hai người trẻ trong phim vẫn tự nói với mình: "Mỗi buổi sáng mở mắt ra đều có cảm giác mất mát". Mitsuha và Taki vốn là những cô cậu đang trong thời khắc tuổi trẻ vô giá của cuộc đời. Thế nhưng, cuộc sống quây quần bên gia đình và bạn bè vẫn khiến họ nảy sinh những ước nguyện khác. Bạn có bao giờ tự hỏi tại sao lại là Mitsuha và Taki hoán đổi thể xác cho nhau mà không "đi lạc" vào các cơ thể khác? Câu trả lời chính là vì tâm hồn của họ đồng điệu đến mức chúng ta có thể tin rằng họ có "nhân duyên".

Trong quan niệm của người Á Đông, nhân duyên là quá trình để đưa đến một kết quả hay tạo thành một thứ gì đó mới. Họ tin rằng con người gặp gỡ nhau nhờ nhân duyên. Người ta trở nên thân thiết vì "có duyên". Các mối quan hệ đổ vỡ, đoạn tuyệt là vì "cạn duyên". Nói tóm lại, không có bất kỳ sự gặp gỡ và kết giao nào là vô tình cả. Những người có nhân duyên với nhau trước sau gì cũng sẽ đối diện cùng nhau. Ngay chính Taki khi nghe câu chuyện kể của người bà, cậu ta lập tức nảy sinh ý nghĩ thắc mắc rằng dòng họ Miyamizu được duy trì qua nhiều đời là để chuẩn bị cho cuộc gặp gỡ kỳ lạ giữa cậu và Mitsuha.

Tuy nhiên, người Á Đông, đặc biệt là người Nhật Bản, lại rất chủ động trong khái niệm nhân duyên của mình. Rõ ràng phần đầu của phim, mọi tình tiết xảy ra giữa hai nhân vật đều thuận theo phép màu, nhưng từ giữa phim trở về sau chính Taki và Mitsuha đều phải tự mình chủ động tìm kiếm người còn lại.

Nếu có ai hỏi rằng Taki và Mitsuha yêu nhau từ khi nào thì riêng tôi xin trả lời đó chính là lúc họ chủ động dàn xếp cuộc sống của nhau.Những lần hoá đổi diễn ra không có quy luật và họ hoàn toàn bị động, nhưng thay vì cảm thấy phiền phức hay bức bối, cả hai đều nhanh chóng hoà nhập với đời sống thường nhật của người kia. Mitsuha cảm nhận được sự tất bật của một thiếu niên nơi đô thị, trong khi Taki thông cảm cho sự khó xử của thân phận "con gái thị trưởng" của cô gái kia. Mối quan hệ của họ từ đó đã trở nên thân thiết hơn, thậm chí là vượt khỏi tình bạn từ tận lúc nào không hay.

Sự thật là không phải người xem nào cũng đủ nhạy cảm để phát hiện ra sự chuyển biến của mối quan hệ này. Vì thế, đạo diễn quyết định đánh động khán giả bằng chi tiết Mitsuha khóc vào ngày Taki đi hẹn hò cùng người khác. Ngay sau phân đoạn đó, hai nhân vật và cả khán giả đã sẵn sàng để bước vào một cuộc đuổi bắt để tìm thấy nhau.

Những chi tiết cực kỳ tinh tế

"Giá mà lời nói có thể truyền đến tận cùng thế giới. Nếu được như vậy thì chúng ta sẽ nói với nhau điều chi đây?" Mitsuha, một cô gái ở vùng quê đã đánh liều đến Tokyo để tìm một người mình không nhớ tên, cũng không biết mặt. Nhà làm phim cố tình làm khó nhân vật của mình khi ép buộc Mitsuha và Taki phải tìm kiếm nhau bằng nỗ lực của chính mình.

Thử nghĩ xem, nếu Mitsuha có thể gọi điện thành công, hay Taki dễ dàng gửi một email để tỏ tình, liệu chuyện tình cảm này có đủ đong đầy và tạo nên cao trào vào cuối phim? Các thiết bị tân tiến của thời đại này xuất hiện để giúp con người giao tiếp dễ dàng hơn, nhưng cũng góp phần kéo giãn khoảng cách của họ. Người ta dễ dãi, xuề xoà trước những cuộc gặp mặt nhưng lại chăm chỉ, tỉ mẩn ngắm nhìn nhau qua màn hình. Đạo diễn đã đánh động những lớp thanh niên đang chìm đắm trong cộng đồng ảo mà quên đi rằng những cuộc gặp gỡ truyền thống mới là nơi vun đắp tình cảm tốt nhất.

Trở lại với Mitsuha, cô bé đã hồi hộp đến mức nào trước khi gặp mặt Taki ở đời thật. Những lời độc thoại "Lỡ như gặp được nhau thì sao? Taki cậu ấy có thấy khó xử không? Hay là… cậu ấy cũng sẽ vui như mình nhỉ?" vang lên liên tục khiến người xem cũng sốt hết cả ruột. Đúng là Mitsuha đã nhận ra Taki ngay, nhưng điều tàn nhẫn của thời gian chính là Taki lúc ấy không mảy may có chút ý niệm về cô gái đứng trước mặt. "Cậu không nhận ra mình sao?" Mitsuha khi thốt lên lời này không hề rơi nước mắt, nhưng trái tim người xem thì như bị bóp nghẹt cả rồi.

Your Name là bộ phim không có nhân vật phản diện mà lại có hai khái niệm khiến người ta chán ghét: Thời gian và không gian. Nếu không vì khoảng cách xa xôi, hai nhân vật đã có thể gặp nhau sớm hơn. Nếu không vì thời gian gấp khúc, Taki và Mitsuha cũng sẽ không trải qua sự mất mát quá lớn đến như thế. Nếu đây là một bộ phim hoán đổi thân xác thông thường về mặt thời gian và địa điểm, nỗi đau trong tâm trí người xem về thiên tai cũng sẽ không khoét sâu đến vậy.

Trong phim có một câu dẫn giúp giải thích những nút thắt kịch tính của phim: "Những sợi dây bện trải qua quá trình để thành hình. Đôi khi chúng xoắn lại, liên kết với nhau, thi thoảng chúng nới lỏng, rồi lại nhanh chóng cuộn lấy nhau." Các khái niệm tâm linh khó hiểu của người Nhật đã được hợp lý hoá. Tài tình thay, chỉ bằng một câu miêu tả quy luật của một sợi dây bện hữu hình, nhà làm phim có thể lý giải những khái niệm vô hình khác như thời gian, không gian và cả mối quan hệ của hai nhân vật chính.

Vào thời khắc hoàng hôn (kataware doki), khi Taki và Mitsuha lần đầu đối mặt, các giới hạn cảm xúc của khán giả chính thức bị phá vỡ. Người ta vỡ oà vì giây phút ngắn ngủi linh hồn Taki trở về với thân xác thật của mình, nở nụ cười nhẹ nhõm vì hoàn thành tâm nguyện. Người ta yêu quý cặp đôi trong lúc trùng phùng vẫn có thể tranh luận hồn nhiên. Người ta hẫng cả tim khi hạnh phúc quá ngắn ngủi, Mitsuha biến mất chưa kịp viết xong nét đầu tiên của tên mình. Và vài phút sau đó, người ta hít một hơi thật sâu khi phát hiện trong tay Mitsuha không phải là tên của Taki, mà lại là ba chữ tỏ tình của Taki dành cho cô gái.

Dấu ấn đáng nhớ nhất khi xem phim của Makoto Shinkai chính là những cú đánh lừa thị giác người xem cực kỳ ngoạn mục. Nếu trong 5cm/s, ông sử dụng khoảnh khắc đoàn tàu chạy vụt qua ngăn cách hai nhân vật gặp gỡ, thì trong Your Name, ông luôn nhấn mạnh việc họ sẽ viết tên nhau nhưng cuối cùng chẳng ai hoàn thành được điều đó. Khán giả tinh ý sẽ nhận ra ông công bằng trong chuyện tình cảm như thế nào. Giả sử Taki đã viết xong tên của mình, thì Mitsuha từ đó về sau sẽ mãi vì một cái tên mà nhớ thương day dứt. Thôi thì cứ để họ cùng nhớ, cùng quên, không có ai là kẻ đáng thương hơn trong mối quan hệ này.

Your Name vốn dĩ đã có thể kết thúc vào cuối phân đoạn cao trào trên. May mắn là các nhà làm phim đã quyết định khiến tác phẩm trở nên tươi sáng hơn khi để hai nhân vật trưởng thành và đến với nhau. Khán giả xem phim xong hẳn sẽ tràn trề hy vọng rằng thế giới ngoài kia vẫn đang có một mối nhân duyên chờ mình tiếp nhận. Đây chính là một bộ phim hay khiến người ta có thêm thật nhiều niềm vui sống.