Xáo động những chữ tình trong "Có căn nhà nằm nghe nắng mưa"

Có căn nhà nằm nghe nắng mưa là phim điện ảnh đầu tay của đạo diễn trẻ Bình Nguyên và diễn viên Mai Thế Hiệp, lấy chủ đề tình mẫu tử làm hướng đi chính. Bộ phim quy tụ dàn diễn viên nổi tiếng từ sân khấu kịch, lồng trong bối cảnh đối lập giữa một Sài Gòn xa hoa và một Sài Gòn bình dị, được dẫn dắt bằng câu chuyện mang màu sắc liêu trai và tôn vinh những chữ tình.

Sơn (Dương Cường) là nhân viên cộm cán của một tập đoàn địa ốc, anh đang vướng vào rắc rối với một dự án giải tỏa ở một khu tập thể cũ khi những người già đang sống tại đó nhất định không chịu dọn đi. Lúc Sơn đến để đàm phán, bà Tư (NSƯT Kim Xuân) luôn miệng gọi anh là Nam, con trai bà. Chưa kịp hiểu chuyện gì đang xảy ra thì Sơn gặp tai nạn giao thông, khi tỉnh dậy anh thấy mình đang sống tại khu tập thể cũ ấy nhưng là vào 30 năm về trước.

Vào thời gian đó, một vụ án mạng đã xảy ra khiến tất cả mọi người trong khu tập thể xôn xao. Ông Phát (Lê Bình) một mực khẳng định Nam (Khắc Minh), con trai bà Tư, chính là thủ phạm. Và rồi như sự sắp đặt của định mệnh, Sơn trở thành Nam, chứng kiến tất cả những góc khuất của vụ án lẫn tình thương yêu vô bờ của những con người dung dị. Vì quá yêu thương mà họ vô tình tạo ra những đám tơ lòng rối bời khó gỡ.

Phim bắt đầu bằng không khí bí ẩn của sự nhầm lẫn, có phần ám ảnh tại khu tập thể cũ nhuốm màu thời gian. Trong ánh sáng mụ mị của ánh đèn màu đỏ hắt ra từ bàn thờ, nhân vật bà Tư của NSƯT Kim Xuân hốc hác và run rẩy vì một sự mất mát nào đó. Khán giả nhanh chóng bị cuốn vào nhịp phim phảng phất sự nghi hoặc lẫn cảm giác hơi lạnh người theo bước chân của Sơn. Một khung cảnh quen thuộc của Sài Gòn thập niên 80 diễn ra với những nếp sinh hoạt của thời kì bao cấp.

Khu tập thể với những người hàng xóm sống cùng nhau, lúc nào cũng rôm rả. Tối tối thì các bà, các cô tụ tập ở căn nhà duy nhất có chiếc tivi trắng đen để xem cải lương. Những gã đàn ông thì vừa nhậu nhẹt vừa tán dóc. Chốc chốc lại vang lên những tiếng mắng chửi sang sảng đậm chất người Sài Gòn. Với những khán giả đã từng sống qua những năm tám mấy ở Sài Gòn, chắc chắn sẽ thấy hoài niệm.

Hai đạo diễn chệch tuổi nhau đã chung tay nhào nặn để Có căn nhà nằm nghe nắng mưa ra được cái không khí chân thật của quá khứ, nơi mà người ta sống và gắn bó với nhau bằng chữ tình. Khi ông Tư (Tấn Thi) chở bà Tư đi chợ trên chiếc xe máy cũ màu xanh, qua những cây cầu sắt hoen gỉ, khán giả như được đi sâu vào trung tâm của sự hoài niệm về không gian, thời gian, lẫn cảm giác. Đây vừa là điểm cộng, vừa là sự bất ngờ của bộ phim đối với người xem.

Khi phim đã phần nào bám vào tâm trí qua sự dẫn dắt khá lôi cuốn ở đầu, mạch cảm xúc bắt đầu lan tỏa qua những nhân vật, những câu chuyện được cài cắm. Bí mật của vụ án mạng cũng nhanh chóng được gỡ bỏ để đạo diễn thỏa sức cho việc tô vẽ cảm xúc.

Càng xem đến cuối phim, khán giả sẽ càng bị xáo động bởi những ưu tư mà mỗi nhân vật mang gánh trong lòng. Không chỉ có tình mẹ thương con vô bờ của bà Tư hay sự dồn ép đến độ ích kỉ của ông Phát cũng xuất phát từ tình yêu thương mà còn có khối tình bền bỉ nhưng dịu dàng của anh hớt tóc Được (NSƯT Hoàng Nhất) dành cho cô gái bán hoa Diễm (Kiều Oanh).

Rất nhiều chữ tình được nuôi dưỡng giữa xóm lao động nghèo, giữa những con người sống với nhau thật dung dị, giận nhau vì bản năng và tha thứ cho nhau bằng cái tình làng nghĩa xóm. Khán giả sẽ không khỏi rơi nước mắt một vài lần suốt chiều dài bộ phim, như lúc Được và Diễm dốc hết tiền trong túi để năn nỉ Sơn hãy gọi bà Tư một tiếng "mẹ", hay lúc bà Tư cất giọng hát "Em đi trên cỏ non" trong sự nghẹn ngào của tuổi già pha lẫn hương vị hạnh phúc ngày đoàn tụ.

NSƯT Kim Xuân chính là ngôi sao lớn nhất của Có căn nhà nằm nghe nắng mưa, khi mà vai diễn bà Tư có quá nhiều "đất dụng võ" cho cô khoe khả năng diễn xuất lão luyện, kĩ năng lèo lái cảm xúc của người xem lẫn giọng hát đong đầy tình cảm. Các diễn viên còn lại như Lê Bình, NSƯT Hoàng Nhất, Tấn Thi hay Ngọc Giàu, Kiều Trinh cũng chứng tỏ được những thế mạnh tận dụng từ sân khấu kịch thay vì để nó áp đảo ở sân chơi điện ảnh.

Không thể không nhắc đến Kiều Oanh sau một thời gian không đóng phim đã có sự trở lại khiến nhiều người bất ngờ bởi một vai diễn đằm thắm, đượm buồn lẫn tạo hình cô gái Sài Gòn xưa xinh đẹp. Các diễn viên trẻ như Dương Cường, Khắc Minh, Khánh Hiền thì cũng vừa tròn vai, không bị hụt nhưng cũng chưa đủ xuất sắc.

Đạo diễn chọn sự bí ẩn của một vụ án để khiến người xem tò mò rồi cố chinh phục bằng phần cảm xúc nặng kí về sau là một hướng đi có vẻ như được tính toán kĩ lưỡng. Nhưng khi xem phim khán giả vẫn dễ dàng nhận ra sự non tay của cả hai đạo diễn khi phần giữa của bộ phim có cảm giác dài dòng và thiếu điểm nhấn, đặc biệt khi đó lại là điểm giao giữa hai phần không khí đầu cuối nên phim càng lộ rõ sự chênh lệch trong mạch truyện. Đồng thời, một số tình tiết được cài cắm cố tình, có ý đồ hẳn hoi nhưng vì thiếu kinh nghiệm mà chưa thể tạo ra sự nhịp nhàng, khiến phim nhiều chỗ bị gãy.

Tuy nhiên, xem xong Có căn nhà nằm nghe nắng mưa, những người quan tâm phim Việt sẽ không khỏi phấn khởi vì điện ảnh nước nhà năm nay lại có thêm một tác phẩm ấn tượng. Nó không sôi nổi hay tươi trẻ như Em chưa 18, cũng khó lòng tạo được cú hit về doanh thu bởi chủ đề và cách tiếp cận hơi xa rời giới trẻ. Nhưng Có căn nhà nằm nghe nắng mưa chính là không gian của những khối cảm xúc dạt dào hướng về gia đình, xã hội nhưng không bị lên gân hay gượng ép. Phim ra mắt giữa lúc Em chưa 18 vẫn chưa hạ nhiệt là một yếu thế, nhưng nó sẽ phần nào chứng tỏ được thị trường phim Việt vẫn đa dạng và đầy tiềm năng.

Hình ảnh của phim là một điểm cộng khi khắc hoạ được không khí của bối cảnh. Những chi tiết nhỏ cũng được nghiên cứu và miêu tả chân thực. Ánh sáng, bố cục ở khu nhà tập thể cũ kĩ cho thấy được tâm tư của nhân vật cũng như hơi thở của thời đại về sự đối lập. Hình ảnh khung cửa sổ cố tình được sử dụng nhiều lần để nói lên cái cảm giác vừa xa mà lại vừa gần của những người hàng xóm. Đôi khi ta tưởng mình ở cạnh bên, nhưng thực chất vẫn cách một chấn song. Nhưng nếu ta mở cửa lòng, thì giông bão cũng hoá bình yên.

Tóm lại, Có căn nhà nằm nghe nắng mưa là một tác phẩm đáng xem và có đặc trưng riêng, chất liệu điện ảnh rõ ràng, câu chuyện gần gũi và thiên về cảm xúc sâu kín trong mỗi người. Bộ phim là mảnh đất màu mỡ của những người có kinh nghiệm về diễn xuất, của những chữ tình được nâng niu trong câu chuyện mang nhịp thở của xã hội cùng những vấn đề bức thiết. Hơi khó để phim được đón nhận nồng nhiệt bởi số đông nhưng tin chắc khán giả sẽ lưu lại những cảm xúc và hình ảnh của bộ phim trong trí nhớ.

Phim được khởi chiếu từ ngày 05/5/2017.