Clip: Xem lại những hình ảnh của cụ Rùa hồ Gươm khi còn sống

Trước đó, rùa hồ Gươm gồm có bốn cá thể nhưng có ba cá thể đã chết từ lâu (một được lưu trong đền Ngọc Sơn, một lưu trong kho của Bảo tàng Hà Nội và một đã chết năm 1962 - 1963 tại vườn hoa Chí Linh): Nguồn: hanoi.gov.vn

Theo giả thuyết của "nhà rùa học", PGS Hà Đình Đức, cụ rùa Hồ Gươm có thể có nguồn gốc từ Lam Kinh, Thanh Hóa, cùng quê với vua Lê Lợi, và được vua Lê thả vào hồ Gươm. Chính vì vậy, người Việt Nam vẫn thường gọi rùa khổng lồ sống ở Hồ Gươm là "Cụ" với hàm ý tôn kính. Đây cũng là biểu tượng gắn liền với truyền thuyết Gươm thần và lịch sử giữ nước, là một phần tâm linh đáng trân trọng.

Cụ rùa Hồ Gươm có kích thước khá lớn, đầu tương đối nhỏ và rộng, mõm ngắn, tròn, vòi rất ngắn, lưng màu vàng lục có những đốm vàng, yếm bụng màu trắng nhạt. Mai rùa mềm chứ không cứng như loài rùa thông thường.

Theo thông tin chính thức, cụ Rùa là một cá thể cái, dài 1.260 mm, rộng 1.030 mm, nặng 169 kg khi bắt lên.

Vào khoảng năm 2011, cụ Rùa hồ Gươm liên tục nổi trên mặt nước do bị thương và môi trường ô nhiễm.

Chiến dịch đưa cụ Rùa lên cạn khi đó đã thu hút sự chú ý của người dân và các phương tiện truyền thông.

Đây là hình ảnh cụ Rùa hồ Gươm trong lần chữa trị vào năm 2011. Thời gian này, các nhà khoa học cũng tranh cãi về giả thiết ngoài cụ Rùa đang dưỡng thương trong hồ còn có hai cụ Rùa khác.

Tuy nhiên thực tế đã chứng minh một cách thuyết phục và khẳng định rằng Hồ Gươm chỉ có duy nhất một cụ rùa. Theo PGS.TS Hà Đình Đức, trong suốt hơn 3 tháng đưa cụ rùa vào bể chữa trị, không thấy cụ rùa thứ 2, thứ 3… nào xuất hiện ngoài hồ nữa. Ở hồ Gươm lúc nào cũng có nhiều người túc trực, nếu có cụ rùa nào nữa xuất hiện thì chắc chắn sẽ phát hiện được ngay. "Tôi luôn khẳng định hồ Gươm chỉ có một cụ rùa", "nhà rùa học" cho hay.