Vì sao điện ảnh Âu Mỹ đầu năm cứ nhàm chán và nhạt nhòa?

Phòng vé Âu Mỹ dịp đầu năm thường trở nên ảm đạm với những bộ phim có kinh phí thấp hoặc bị đánh giá kém về mặt nội dung. Đơn cử như năm nay, phòng vé chỉ có duy nhất một điểm sáng là Glass nhưng lại nhận không ít lời chê bai từ giới phê bình. Đây không phải là một sự trùng hợp ngẫu nhiên mà có lý do rõ rệt khi tháng Giêng thường được gọi là "Dump Month" (Tháng Đổ rác) khi các nhà sản xuất tung ra những bộ phim "tệ" nhất của mình trong năm.

1. Giai đoạn diễn ra những lễ trao giải danh giá

Trở ngại chính của việc phát hành các bộ phim lớn vào hai tháng đầu năm là lịch xét duyệt các giải thưởng điện ảnh lớn như Quả cầu Vàng, Critics' Choice Awards và Oscar. Trong khi người người nhà nhà háo hức đón xem những lễ trao giải danh giá và dõi theo kết quả của từng bộ phim lớn từ cuối năm ngoái thì việc nhiều bộ phim có nguy cơ bị ngó lơ là điều dễ hiểu. Vì vậy các hãng phim thường sẽ đẩy các bộ phim ít được kỳ vọng ra rạp vào hai tháng đầu năm, một phần là để "xả rác", phần còn lại là đánh giá thị trường hàng năm.

Ngoài ra, đây cũng là thời điểm để cho ra mắt những tấm vé "vớt" của giải Oscar. Các phim sẽ được tung ra vào tháng 12 để thu tiền của khán giả rồi kéo dài thời gian công chiếu qua tháng 1 để hút sự chú ý của Viện Hàn lâm. Đơn cử cho trường hợp này chính là The Revenant, Joy và The Hateful Eight hồi năm 2015. 2 trường hợp năm nay chính là Widows và Mary Poppins Returns.

Trong khi đó, các phần mới nhất trong những thương hiệu phim bom tấn được nhiều người biết đến và những phim "mồi nhử Oscar" sẽ chờ đợi liên tục trong suốt hai tháng đầu năm trước khi giải thưởng chính thức được công bố. Vì vậy mà đây là khoảng thời gian nghỉ lễ của nhiều thương hiệu phim lớn, thường được dành ra để quảng bá cũng như hoàn tất những khâu hậu kỳ cuối cùng cho bộ phim được chiếu vào khoảng giữa năm.

2. Dịp nghỉ lễ Giáng sinh và năm mới cộng thêm với thời tiết lạnh giá

Thường thì vào khoảng thời gian Giáng sinh, những bộ phim hay sẽ ra rạp và hốt về bạc tỷ doanh thu phòng vé. Tuy nhiên, người xem hầu hết đều bỏ ra số tiền lớn cho việc "ăn chơi" và mua sắm trong dịp cuối năm. Do đó mà thời điểm đầu năm thì ai bắt đầu cạn túi và chuyển sang ăn mì gói thì tiền đâu mà ra rạp xem phim nữa.

Không những thế, đây còn là lúc mà thời tiết trở nên giá lạnh. Kết hợp cùng thời điểm gay cấn của hàng loạt giải đấu thể thao trên sóng truyền hình, khán giả sẽ ít muốn ra ngoài và thích ở nhà tận hưởng ly cà phê nóng, chăn ấm cùng chiếc TV yêu thích hơn. Bởi thế mà dù ít cạnh tranh thì những tác phẩm ra rạp dịp đầu năm cũng không tạo được mấy tiếng vang và thường là những dự án ít được đầu tư của các nhà sản xuất.

3. Sự thay đổi về thị hiếu của khán giả mang tính quyết định

Không phải các bộ phim ra mắt vào "Dump month" đều thất bại về doanh thu và danh tiếng. Trong suốt thế kỷ 20 và những năm đầu thập niên trước, những siêu phẩm như The Kid (1921) hay The Treasure of the Sierra Madre (1948) được phát hành trong tháng 1 và làm nên thành công đáng ngưỡng mộ.

Ngoài ra, The Silence of The Lambs cũng một tác phẩm kinh điển dòng phim kinh dị trinh thám đã làm nên cơn sốt trên toàn cầu năm 1991. Tuy nhiên, sự sụp đổ của nhiều hãng phim lớn và thị hiếu của khán giả dần thay đổi. Dòng phim siêu anh hùng lên ngôi, các phim hoạt hình của Disney, một số thương hiệu phim ăn khách đều lựa chọn thời điểm ra rạp sau hai tháng đầu năm.

Tuy nhiên, thời điểm này cũng là mảnh đất màu mỡ cho những ai biết gieo trồng đúng loại hạt. Đây là lúc dòng phim kinh dị với kinh phí thấp thống trị. Với số vốn chỉ 5-20 triệu USD, chúng chỉ cần doanh thu 50 triệu tại nội địa cùng 50 triệu từ quốc tế là đủ để "ăn xài" cả năm. Get Out (2017) chính là ví dụ điển hình cho trường hợp này. Các thương hiệu lớn cũng vì thế mà tỏ ra ngại ngùng trước "những kẻ tí hon" nhưng có võ này bởi thói quen của khán giả đã được hình thành.

Dù sao thì dịp đầu năm cũng trùng với kỳ nghỉ Tết Nguyên đán của người Việt. Do đó mà các khán giả cũng đừng quá lo lắng khi có thể dùng thời gian nghỉ ngơi này để chăm sóc nhà cửa hoặc chuẩn bị cho năm mới. Bởi lẽ, những bom tấn hoành tráng sẽ xuất hiện ngay sau đó mà thôi.