Tỷ lệ tự tử tại Mỹ đang ngày càng tăng cao, nguyên nhân là vì đâu?

Theo CNN đưa tin, ông Anthony Bourdain - nhà văn, đầu bếp, ngôi sao truyền hình nổi tiếng thế giới, vừa từ trần ở tuổi 61 tuổi. Nguyên nhân được xác định là do treo cổ tự tử.

Cái chết của Bourdain đã để lại nhiều niềm tiếc nuối cho cộng đồng. Hiện tại vẫn chưa xác định được nguyên do khiến ông đưa ra quyết định như vậy. Chỉ biết rằng, Bourdain là cái tên mới nhất khiến cho tự tử trở thành vấn đề trầm trọng mà nước Mỹ đang phải đối mặt.

Chỉ trong vòng 2 thập kỷ, tỉ lệ tự sát tại Hoa Kỳ đã tăng thêm 25% - theo thống kê của Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (CDC). Trong đó, có 25 tiểu bang có tỉ lệ gia tăng cao hơn 30%. 

Theo tiến sĩ Anne Schuchat - phó giám đốc CDC thì điều đáng nói là quá nửa trường hợp tự sát đều chưa từng được chẩn đoán mắc bất kỳ chứng bệnh tâm lý nào.

"Những con số thực sự đáng ngại. Tự sát hiện đang nằm trong top 10 nguyên nhân hàng đầu gây chết người ở Mỹ, và là một trong ba nguyên nhân đang có tỉ lệ gia tăng" - Schuchat chia sẻ. 2 nguyên nhân còn lại là Alzheimer và dùng ma túy quá liều. 

"Chúng tôi đang xem đó là một vấn đề đáng lo ngại với cộng đồng." 

Chỉ riêng năm 2016, có tới 45.000 người chết vì tự tử. "Số liệu đang cho thấy vấn đề ngày càng tồi tệ hơn" - Schuchat cảm khái. 

Tỷ lệ tự sát tại 49 tiểu bang cùng tăng

Báo cáo của CDC đã sử dụng dữ liệu tử vong 50 tiểu bang Mỹ, trong giai đoạn từ 1999 - 2016. Kết quả, có tới 49 tiểu bang có tỷ lệ tự sát tăng cao. Thậm chí tại Bắc Dakota, tỷ lệ còn lên tới gần 58%. 

Tiểu bang duy nhất có tỉ lệ giảm là Nevada, dù mức giảm chỉ là 1%. Đổi lại, tỉ lệ tự sát của tiểu bang này vẫn ở mức cao, rơi vào khoảng 21 - 23 trường hợp trên 100.000 người. 

"Phương thức tự sát phổ biến nhất là súng, rồi đến treo cổ và uống thuốc độc" - Schuchat cho biết.

"Opioid (thuốc giảm đau có thể gây nghiện) chiếm tới 31% trong số các ca tử vong bằng thuốc độc." 

"Súng chiếm tới 50%."

Nhóm nghiên cứu sau đó đã tập trung vào 27 tiểu bang, nhằm tìm ra nguyên nhân hoặc hoàn cảnh nào dẫn đến xu hướng này. Đây là điều thực sự cần thiết, vì theo số liệu của năm 2015, có tới 54% người tự sát không hề được chẩn đoán mắc bệnh tâm lý. 

Lý do kinh tế?

Nghiên cứu cho thấy các khu vực phía Tây có tỷ lệ tự tử tăng cao hơn. Nguyên nhân có thể là vì đây là các vùng nông thôn, có ít điều kiện tiếp cận với dịch vụ, và hưởng lợi rất ít từ quá trình phát triển kinh tế. 

"Chúng tôi chưa có câu trả lời. Nhưng có lẽ tất cả chúng ta đều biết rằng tài chính, kinh tế là một trong những yếu tố làm gia tăng rủi ro tự tử. Việc tiếp cận hạn chế với các dịch vụ cộng đồng có thể gây ảnh hưởng" - trích lời Schuchat.

Theo các báo cáo gần đây, tỷ lệ tự sát ở phụ nữ đang tăng mạnh hơn. Nhưng dù vậy, tỷ lệ ở nam giới vẫn cao hơn phụ nữ từ 3 - 5 lần. 

"18% các ca tự sát là các cựu chiến binh - nhóm chiếm 8,5% dân số Hoa Kỳ."

Schuchat cho biết, những người từng phục vụ trong quân đội có tỷ lệ tự sát cao hơn 10%. Tỷ lệ tự sát trong nhóm trung niên cũng có sự gia tăng mạnh. "Đây là nhóm bị chịu ảnh hưởng nặng nề nhất khi kinh tế suy sụp. Nhưng có lẽ vẫn còn những yếu tố khác nữa." - Schuchat kết luận.

"Vấn đề là tỷ lệ tự sát có ở mọi nhóm tuổi, rất nhiều người đang gặp rủi ro."

Ngoài ra, Schuchat nhấn mạnh rằng dù có bị vấn đề tâm lý hay không, hầu hết những người tự tử đều gặp phải các biến cố trong cuộc sống như "quan hệ đổ vỡ, khủng hoảng tâm lý, hoặc lạm dụng chất gây nghiện."

Xu hướng đáng báo động 

K. Bryant Smalley - giáo sư Y tế cộng đồng tại khoa Y ĐH Mercer (Mỹ) cho rằng vấn đề đang nằm ở việc rất nhiều người đang khó lòng tiếp cận với dịch vụ y tế, đặc biệt là các bác sĩ chuyên khoa tâm lý. 

Theo ông, 85% những khu vực đang thiếu chuyên gia tâm lý là ở nông thôn. 

"Tỷ lệ nghèo cao, tương quan thu nhập và mức sống lớn, thiếu cơ sở vật chất, mà thậm chí kể cả khi có dịch vụ cũng chưa chắc đã dùng được. Đây là những lý do khiến nhiều người không thể được chẩn đoán bệnh kịp thời."

Hơn nữa, dường như nhiều người vẫn còn e ngại việc phải đến thăm khám điều trị tâm lý. "Người quen có thể thấy xe của bạn đậu trước cửa phòng khám" - tâm lý này đã khiến họ không muốn tìm đến sự trợ giúp của bác sĩ khi cần.  

Tiến sĩ Sandro Galea từ ĐH Boston thì cho rằng đây là một xu hướng hết sức đáng báo động, và cả quốc gia cần xem đó là vấn đề thực sự nghiêm trọng.

"Tự tử hiện đang là một trong những yếu tố khiến tuổi thọ trung bình của quốc gia giảm đi" - ông cho biết.

"Rất nhiều trường hợp... tự tử thành công chỉ sau lần đầu tiên, có thể là vì việc tiếp cận với vũ khí quá dễ. Nhưng điều này chưa đủ để giải thích tại sao tỷ lệ tự sát lại tăng cao đến thế."

"Độ tuổi nào cũng có nguy cơ tự sát. Áp lực về kinh tế và xã hội có thể là lý do".