Từ các cô nàng chỉ biết la hét, phụ nữ cuối cùng đã vươn lên đóng chính trong phim siêu anh hùng

Có một sự thật vẫn luôn tồn tại suốt bao nhiêu năm qua tại Hollywood, đó là nam giới luôn có nhiều cơ hội đóng vai chính hơn là phái nữ. Nhìn rộng ra, trong ngành công nghiệp điện ảnh nói chung thì đàn ông có nhiều cơ hội việc làm (cả trước và phía sau máy quay) hơn hẳn phụ nữ. Điều này thậm chí còn được thể hiện rất rõ qua hình tượng, lời thoại rất khác nhau giữa các nhân vật nam và nữ. Đặc biệt là trong dòng phim siêu anh hùng.

Phụ nữ thường chỉ là kép phụ

Chúng ta thường cho rằng, khán giả nam thích xem phim hành động, khoa học – viễn tưởng, kinh dị… còn khán giả nữ thì thường dành sở thích cho thể loại phim hài, tình cảm. Nhưng ngay cả trong dòng phim tình cảm – hài, nữ giới cũng không có nhiều tiếng nói như đàn ông. Một ví dụ tiêu biểu là trong Pretty Woman (1990) và 10 Things I Hate about You (1999) là hai phim đều có nhân vật chính là nữ (với khá nhiều thoại) thì tổng số lời nói của tất cả các nhân vật nam vẫn chiếm tới 58% trong toàn bộ phim.

Phụ nữ dù có là nhân vật trung tâm trong phim, thì vẫn chỉ đóng vai trò thụ động, chờ đợi sự giải cứu từ phía cánh mày râu. Số lượng những phim mà phụ nữ tự giải cứu cho cuộc đời của chính mình như The Hunger Games, Gravity (2013), Moana (2016), Frozen (2013), Brave (2012)… là không nhiều.

Trong dòng phim siêu anh hùng, chúng ta thường bắt gặp hình ảnh nữ giới trong vai trò "hỗ trợ" các nam chính anh hùng. Họ thường chỉ là bạn gái, vợ hoặc mẹ. Số phận của các nhân vật này trong phim gắn liền trong mối quan hệ với vai chính do những ngôi sao nam giới đảm nhận. Không nói đâu xa, sau một thập kỉ phát triển, MCU (Vũ trụ Điện ảnh Marvel) chỉ có 2 Avengers nữ là Black Widow (Scarlett Johansson) và Scarlet Witch (Elizabeth Olsen). Và dù là nhân vật nữ được yêu mến nhất nhì trong thế giới phim Marvel thì quyết định làm phim riêng về Black Widow chỉ mới được thông qua trong thời gian gần đây.

Đã tới lúc phim siêu anh hùng phá vỡ những khuôn mẫu nữ giới quen thuộc tới nhàm chán

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra, nam giới có thời lượng lên hình và số lượng lời nói gấp đôi phụ nữ. Ngoại trừ một nơi duy nhất: phim kinh dị. Dòng phim này vẫn luôn có lịch sử với nhiều "ưu ái" dành cho phái nữ, bắt đầu từ truyền thống các cô gái thường là nạn nhân của những tay giết người hàng loạt hoặc quái vật. Tiếng hét của phái yếu được xem là nhân tố âm thanh quan trọng, kích thích nỗi sợ hãi của khán giả.

Nhưng theo thời gian, dòng phim này đã có nhiều sự cải tiến, thay đổi khoái cảm được nhìn thấy phụ nữ bị hành hạ, tra tấn trở thành việc khắc họa họ trở thành những kẻ sinh tồn và là nhân vật chính trong câu chuyện kinh dị, đẫm máu. Under the Skin (2013), REC (2007), The Conjuring, Jennifer’s Body (2009), You’re Next (2011),… là một số tác phẩm kinh dị xuất sắc với nhân vật nữ đóng vai trò trung tâm, có chính kiến và bản lĩnh.

Mới đây nhất, đạo diễn Jordan Peele còn gây bất ngờ khi biến một phụ nữ da trắng xinh đẹp, trẻ trung trở thành kẻ phản diện tồi tệ, xấu xa trong bộ phim kinh dị xuất sắc Get Out (2017). Từ nạn nhân mua vui trở thành nhân vật chính nghĩa, cứu sống bản thân và người xung quanh hay thậm chí là trở thành kẻ ác, việc liên tục làm mới hình tượng người phụ nữ theo thời gian chính là chìa khóa giúp cho dòng phim kinh dị luôn tươi mới, thú vị với các khán giả.

Dòng phim hành động từng tự hào trong việc xây dựng được các đả nữ nổi danh không kém gì các nam đồng nghiệp như Terminator với Sarah Conor, Alien với Ellen Ripley hay mới đây nhất là Mad Max: Fury Road (2015) cùng Furiosa (Charlize Theron). Các phim tình cảm lãng mạn hay hoạt hình cũng đang mang đến nhiều hơn những nhân vật trung tâm là nữ giới. Nhưng muốn sớm tạo ra ảnh hưởng và tác động mạnh tới suy nghĩ của khán giả, thì cách làm hiệu quả nhất chính là hướng đến dòng phim đang rất "thịnh hành" hiện nay: siêu anh hùng.

Sự thay đổi muộn màng nhưng có thể tạo ra tác động lớn

Nữ giới trong dòng phim siêu anh hùng có lẽ là mẫu nhân vật có ít sự sáng tạo nhất trong suốt nhiều năm ròng. Không chỉ là vai phụ, họ còn bị đóng khung trong việc "ăn mặc gợi cảm, đi đứng quyến rũ" để tăng thêm phần sinh động, hấp dẫn cho khán giả nam. Chúng ta vẫn thường có suy nghĩ, phim hành động và siêu anh hùng là địa phận được làm ra để phục vụ số đông nam giới. Nhưng một khảo sát mới đây đã đưa ra điều ngược lại.

Nhân dịp kỉ niệm Ngày Quốc tế Phụ nữ 2018, hệ thống bán vé trực tuyến lớn nhất Bắc Mỹ là Fandango đã thực hiện khảo sát trên 3.000 phụ nữ từ độ tuổi 18 đến 54 để thu thập sở thích, góc nhìn của họ về các nhân vật nữ trong phim.

Kết quả chỉ ra, thể loại phim được khán giả nữ quan tâm nhiều nhất là phim hành động với 22%. Xếp sau là phim tình cảm, hài lãng mạn với 9%. 73% thích xem phim ở rạp và 77% cho rằng, phụ nữ trong phim bom tấn vẫn bị đóng khung trong những vai quen thuộc. Điển hình là việc Avengers: Age of Ultron (2015) đưa Black Widow – một nữ anh hùng nổi bật hiếm hoi trong dòng phim siêu anh hùng vướng vào chuyện tình yêu khó hiểu với Bruce Banner/Hulk (Mark Ruffalo).

Wonder Woman - nữ siêu anh hùng danh tiếng nhất thế giới phải mất gần nửa thế kỉ mới sở hữu một phim riêng trên màn ảnh rộng. Trong khi các đồng nghiệp nam giới của cô thì cứ vài năm lại có vài ba phim khác nhau.

Trước đây, Hollywood cũng từng có phim riêng dành cho các nữ siêu anh hùng như Catwoman (2004), Elektra (2005) nhưng đều gặp thất bại nặng nề về chuyên môn lẫn doanh thu. Nhưng nếu các nam siêu anh hùng được trao cơ hội "làm đi làm lại", thì nữ siêu anh hùng lại chẳng có ít nhất một cơ hội thứ hai.

Gần hai mươi năm sau, họ mới lại mạnh dạn đặt cược vào ván bài này một lần nữa. Thành công của Wonder Woman (2017) là minh chứng rõ nét nhất cho việc phụ nữ cũng có thể giải cứu được thế giới. Nối tiếp DC/Warner Bros, ông trùm trong dòng phim siêu anh hùng Marvel/Disney cũng cho ra mắt Captain Marvel – nữ siêu anh hùng đầu tiên của mình trên màn ảnh.

Trong hai năm liên tiếp, khán giả được chứng kiến hình ảnh hai người phụ nữ có sức mạnh siêu nhiên, không cần núp sau bóng dáng nam giới, tự mình bảo vệ thế giới. Sự thay đổi là chưa nhiều, nhưng vẫn đang có những dấu hiệu tích cực.

Dấu ấn màn ảnh của Wonder Woman, Captain Marvel đã mở ra cơ hội cho những tác phẩm bom tấn khác, quy tụ những nhân vật nữ đa chiều, đa sắc hơn trong tương lai. Phụ nữ chiếm một nửa dân số thế giới, phân nửa khán giả xem phim cũng là nữ giới. Và đã đến lúc, tiếng nói của họ trên màn ảnh cũng cần được quan tâm hơn.

Captain Marvel sẽ lên màn ảnh rộng vào ngày 08/03.