Trung thu thời nay: Khi hộp bánh không chỉ “gói tròn” kỷ niệm mà còn là sự tâm huyết với văn hóa Việt

Minh thần kì, AD, Theo Trí Thức Trẻ 21:30 07/09/2019

Dù năm nào cũng quay lại với chừng ấy món ngon, hoạt động thân quen, Trung thu vẫn khiến lòng người háo hức như thuở còn thơ. Những ngày gần rằm tháng 8 này cũng vậy, những lần phóng xe hối hả trên phố, tôi đã thấy dấu hiệu của mùa lễ hội: đèn sao lấp lánh, đầu lân rộn ràng và không thể thiếu bánh nướng, bánh dẻo!

Dù năm nào cũng quay lại với chừng ấy món ngon và hoạt động thân quen, Trung thu vẫn luôn khiến lòng người háo hức như thuở còn thơ. Những ngày cận kề rằm tháng 8 này cũng vậy, trong những lần phóng xe hối hả trên phố, tôi đã thấy dấu hiệu của mùa lễ hội: đèn sao lấp lánh, đầu lân rộn ràng và tất nhiên không thể thiếu bánh nướng, bánh dẻo!

Nhắc đến bánh Trung thu, ta hẳn sẽ nhớ ngay đến vị bánh nướng thơm mềm, bánh dẻo ngọt lịm với đủ loại nhân ngon lành từ truyền thống tới hiện đại. Nhưng còn một điều tuyệt vời hơn nữa gắn liền với chiếc bánh mùa trăng rằm mà đôi khi bị chúng ta lãng quên: những chiếc hộp bánh "gói tròn" biết bao kỷ niệm thân thương…

Khi hộp bánh không chỉ “gói tròn” kỷ niệm mà còn là sự tâm huyết với văn hóa Việt

Trung thu thời nay: Khi hộp bánh không chỉ “gói tròn” kỷ niệm mà còn là sự tâm huyết với văn hóa Việt - Ảnh 2.
Trung thu thời nay: Khi hộp bánh không chỉ “gói tròn” kỷ niệm mà còn là sự tâm huyết với văn hóa Việt - Ảnh 3.

Lùi về những ngày xa xưa trong ký ức, khi của ngon vật lạ còn hiếm hoi, bánh Trung thu từng là một món ăn trân quý lắm. Cái thời ấy, người ta chỉ cần nghĩ đến hộp bánh thôi là đã đủ thấy vui rồi. Hộp bánh trong hoài niệm ấu thơ đơn sơ, mộc mạc nhưng luôn được bố mẹ trang trọng chọn lựa để biếu tặng ông bà, cung kính bày lên bàn thờ tổ tiên. Tôi còn nhớ như in những ngày còn nhỏ, cứ mỗi khi nhìn thấy người lớn trao tay nhau những hộp bánh hay nâng niu bày chúng lên tủ là lòng lại rộn ràng biết bao, vì biết thu đã sang tức là ngày vui cho con trẻ đang tới.

Các mẫu mã hộp bánh ngày xưa không nhiều, quen thuộc nhất là hộp màu đỏ rực của những nhà làm bánh truyền thống nổi tiếng tại Hà Nội, Sài Gòn. Khi đã ăn hết bánh bên trong, những chiếc hộp cứng cáp ấy thường được mẹ tôi dùng để đựng đủ món lặt vặt trong nhà. Thích hơn cả là có lúc tụi trẻ con chúng tôi được giữ lại, cất trong đó những món đồ chơi nho nhỏ như cái trống bỏi kêu lách cách, chiếc dây chun hay vài viên bi màu…

Trung thu thời nay: Khi hộp bánh không chỉ “gói tròn” kỷ niệm mà còn là sự tâm huyết với văn hóa Việt - Ảnh 4.

Đến bây giờ, hình ảnh chiếc hộp bánh Trung thu vẫn giữ một vị trí đẹp trong kí ức của tôi. Để rồi giờ đây khi đã lớn, chẳng biết từ bao giờ, ngắm nhìn những chiếc hộp ngày một đẹp mắt, sáng tạo đã trở thành thú vui của tôi mỗi mùa Trung thu về. Những thiết kế hộp bánh vẫn mang hơi thở truyền thống không thể trộn lẫn, nhưng được chấm phá nét hiện đại ấn tượng khiến tôi thực sự trầm trồ. Đó là hình ảnh khắc họa cảnh tượng rước đèn, đêm trăng… bằng nét vẽ duyên dáng, hòa cùng những mảng màu rực rỡ, được kết hợp hài hòa với thiết kế 3D độc đáo.

Một trong những mẫu hộp bánh Trung thu khiến tôi ấn tượng nhất là thiết kế của nhóm họa sĩ trẻ Võ Huỳnh Phú, Trần Nguyễn Trung Tín và Khánh Linh (Linh Ichigo). Họ là những nghệ sĩ từng tạo được tiếng vang trong giới nghệ thuật với dự án Vẽ Về Hát Bội. Tâm huyết với tinh hoa truyền thống, họ đã quyết định mang những giá trị xưa lên hộp bánh Trung thu thời hiện đại!

Trung thu thời nay: Khi hộp bánh không chỉ “gói tròn” kỷ niệm mà còn là sự tâm huyết với văn hóa Việt - Ảnh 6.

Trước khi tiến hành những chiếc hộp lấy cảm hứng từ truyền thống, nhóm họa sĩ đã dành nhiều thời gian nghiên cứu những tài liệu dân gian, từ đó tìm ra ý tưởng và cách thể hiện khác biệt trên nền tảng tưởng chừng đã cũ.

"Việc gợi lại truyền thống cũ như vốn dĩ xưa nay nó đã thế chưa bao giờ là mục tiêu mà nhóm chúng tôi hướng đến trong dự án sáng tạo của mình. Thay vào đó, chúng tôi muốn đưa ra những góc nhìn mới của người trẻ đối với giá trị văn hóa đang mất dần sự chú ý, kể lại một câu chuyện đã lâu chưa được nhắc lại và thể hiện chúng trên những mẫu hộp bánh Trung thu. Đó cũng chính là giá trị mà thương hiệu RuNam muốn hướng đến: Sự cân bằng giữa truyền thống và đương đại, giữa cái mới và cái cũ, giữa sự nhộn nhịp và tĩnh lặng. Càng tìm hiểu, chúng tôi càng nhận thấy, văn hóa truyền thống Việt có quá nhiều giá trị đẹp đẽ chưa được khai thác và lan tỏa!", họa sĩ Võ Huỳnh Phú chia sẻ.

Trung thu thời nay: Khi hộp bánh không chỉ “gói tròn” kỷ niệm mà còn là sự tâm huyết với văn hóa Việt - Ảnh 7.

Hai câu chuyện được lựa chọn để minh họa trên những chiếc hộp Sắc Màu, Hương Thu, Trăng Tròn và Sum Vầy, chính là Rước đèn trung thu và Câu chuyện Đêm Trăng. Nếu như Rước đèn Trung thu lấy cảm hứng từ cuốn Kỹ thuật của người An Nam (1909) thực hiện bởi tác giả Pháp Henri Oger và một nghệ nhân Việt thì Câu chuyện Đêm trăng bắt nguồn từ tích cổ ghi lại hành trình của con cóc xin Hằng Nga xuống hạ giới giúp đỡ mọi người. Đặc biệt, trong thiết kế còn có sự xuất hiện của những hình ảnh dân dã, thân quen như thỏ ngọc, mây, trời, biển, cá trê, hoa cà phê và chú Voọc Mũi Hếch - một loài động vật quý hiếm của Việt Nam đang cần được bảo tồn.

Trung thu thời nay: Khi hộp bánh không chỉ “gói tròn” kỷ niệm mà còn là sự tâm huyết với văn hóa Việt - Ảnh 9.
Trung thu thời nay: Khi hộp bánh không chỉ “gói tròn” kỷ niệm mà còn là sự tâm huyết với văn hóa Việt - Ảnh 10.

Nhờ tìm hiểu kỹ và cùng có đam mê dành cho tinh hoa truyền thống, 3 hoạ sĩ trẻ đã tìm được tiếng nói chung, dung hòa được "cái tôi cá nhân" để quá trình hoàn thiện suôn sẻ hơn. Tuy nhiên, phần thi công những chiếc hộp bánh này vẫn vô cùng khó khăn, đặc biệt là mẫu Sum Vầy với phần thiệp nổi 3D hình hoa cà phê. "Chúng tôi đã rất đau đầu với việc tìm giải pháp để làm ra một chiếc hộp đảm bảo cả về mặt thẩm mỹ lẫn tính thực tiễn". Đội ngũ nghệ sĩ RuNam đã phải nhiều lần làm mẫu, chỉnh sửa, bỏ đi làm lại mới tìm ra giải pháp cuối cùng.

Khoảng cách cũng khiến cho quá trình hoàn thiện trắc trở bội phần. Bởi nhóm họa sĩ sinh sống tại Sài Gòn trong khi nơi sản xuất thiệp nổi lại ở Hà Nội. Vì vậy để có thể tận tay trải nghiệm các sản phẩm do mình làm ra, cả nhóm phải bay qua lại nhiều lần giữa hai miền để trao đổi ý tưởng. Việc phản hồi qua email sau đó càng "ngốn" thời gian hơn với hơn 80 email feedback - một "cơn ác mộng" đối với người làm thiết kế. "Nhưng với quyết tâm chung là vượt qua khó khăn để làm nên cái mới, nhóm họa sĩ chúng tôi đã cố gắng hết sức để mang tới một sản phẩm tâm huyết, độc đáo".

Trung thu thời nay: Khi hộp bánh không chỉ “gói tròn” kỷ niệm mà còn là sự tâm huyết với văn hóa Việt - Ảnh 11.

Nỗ lực ấy đã được đền đáp xứng đáng! Cầm trên tay hộp bánh RuNam, tôi thực sự phải trầm trồ vì phần thiết kế mà nhóm nghệ sĩ trẻ khẳng định là "Being Original!  Đáng trân trọng hơn, đó là sự khác biệt khởi xướng từ cội nguồn truyền thống, góp phần nhân rộng xu hướng trở về với những giá trị xưa cũ của các dự án sáng tạo. "Sau một quá trình hội nhập, sống trong nhịp sống hiện đại, hối hả, đến lúc chúng ta nhận ra cần tìm lại đâu là self-identity - nhân dạng của mỗi người, điều gì làm cho chúng ta cảm thấy mình là người Việt Nam? Việc tìm lại và gợi nhớ những giá trị văn hóa truyền thống là một trong những nỗ lực để tìm ra câu trả lời nền tảng cho mỗi người", các nghệ sĩ trẻ tự hào khẳng định.

Trước quan điểm cho rằng việc chú trọng quá vào thiết kế hộp bánh là cổ súy tinh thần "phú quý sinh lễ nghĩa", RuNam vẫn hoàn toàn tự tin khẳng định: bánh của mình "tốt gỗ, tốt cả nước sơn"! Chỉ cần nếm thử một miếng, bạn sẽ cảm nhận rõ rệt điều đó. Bánh nướng, bánh dẻo tươi mang vị "nhà làm" thơm dịu và không quá ngọt. Đặc biệt, RuNam tiếp tục đi một lối riêng khi tập trung vào bánh dẻo với hàng loạt vị vỏ bánh đặc sắc như vỏ nghệ, vỏ cà phê, mocha, lá cẩm… Mỗi vị được kết hợp cố định với một vị nhân riêng thể hiện tâm tư của những người nghệ nhân RuNam. Nếm thử một miếng bánh dẻo, lại nhâm nhi với chút trà thơm trong không gian lung linh sang trọng của RuNam mới chợt nhận ra: "Hương vị Trung thu của thời đại mới là đây chứ đâu!".

Hương vị độc đáo, thiết kế ấn tượng có một không hai, thế là đủ để làm nên một tặng phẩm trân quý và dường như thay thế cho mọi ngôn từ, đúng như thông điệp mà RuNam muốn chia sẻ: "Trao yêu thương trong từng chiếc bánh tươi"!

Trung thu thời nay: Khi hộp bánh không chỉ “gói tròn” kỷ niệm mà còn là sự tâm huyết với văn hóa Việt - Ảnh 12.
Trung thu thời nay: Khi hộp bánh không chỉ “gói tròn” kỷ niệm mà còn là sự tâm huyết với văn hóa Việt - Ảnh 13.